Ομιλία του Δημήτρη Καιρίδη στη συνεδρίαση της 18ης Ιουνίου 2025 της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων με θέμα Ειδικής Ημερήσιας Διάταξης «Συζήτηση και λήψη απόφασης για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής προς διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, σύμφωνα με το άρθρο 86 παρ. 3 του Συντάγματος, τα άρθρα 153 επ. του Κανονισμού της Βουλής και το άρθρο 5 του ν. 3126/2003 περί της «Ποινικής Ευθύνης των Υπουργών» και προτάσεων που κατέθεσαν Α) ΠΑΣΟΚ Β) ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Γ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, ΝΙΚΗ, ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και 6 Ανεξάρτητοι Βουλευτές, για την εθνική τραγωδία των Τεμπών»
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Καθώς πλησιάζει η συνεδρίαση μας στο τέλος της, εύχομαι, πραγματικά, η σημερινή συζήτηση να βάλει τέλος στην τοξική πολιτική αντιπαράθεση και εκμετάλλευση και να ανοίξει τον δρόμο διάπλατα στη δικαιοσύνη, απερίσπαστη, να αποδώσει ευθύνες σε κάθε ένοχο.
Για πρώτη φορά, άλλωστε, κυβερνητική πλειοψηφία προτείνει την παραπομπή Υπουργού της, του Κώστα Καραμανλή, σε συνέχεια της παραπομπής του Υφυπουργού, Χρήστου Τριαντόπουλου.
Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ στο πρόσωπο του τότε Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή. Δεν θα ασχοληθώ με την Τρίτη πρόταση των μικρότερων κομμάτων, που όπως είπαμε και άλλη φορά αποτελεί όνειδος για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία μας.
Να επικεντρωθώ, αντίθετα, στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ για την παραπομπή του, σε βαθμό κακουργήματος, με βάση το άρθρο 291 του Ποινικού Κώδικα για παρακώλυση των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών με ενδεχόμενο δόλο. Ενδεχόμενος δόλος υπάρχει όταν ο δράστης προβλέπει ότι από την πράξη του θα προέλθει ένα αξιόποινο αποτέλεσμα, δηλαδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο θάνατος δεκάδων συνανθρώπων μας, και δεν απέχει από αυτήν, αποδεχόμενος έτσι το αποτέλεσμα.
Έχουμε να κάνουμε με κάτι τέτοιο εδώ; Προφανώς όχι. Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ βασίζεται σε δύο έγγραφα υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου, τα οποία απευθύνονται στον Υπουργό και αναφέρονται στην πάγια υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ. Σημειωτέον ότι αυτές είναι και οι μόνες αναφορές στον Κώστα Καραμανλή μέσα στην πολυσέλιδη και ογκώδη δικογραφία που διαβίβασε ο εισαγγελέας αμελλητί, δηλαδή χωρίς αξιολόγηση, στη Βουλή.
Ακόμα και έτσι να ήταν, και ο Υπουργός να αδιαφόρησε για τις επισημάνσεις των στελεχών του Υπουργείου του, δεν στοιχειοθετείται ο ενδεχόμενος δόλος, καθώς από πουθενά δεν προκύπτει ότι είχε αποδεχθεί ένα πολύνεκρο δυστύχημα. Όμως, η πραγματικότητα είναι ότι ο συγκεκριμένος Υπουργός όχι μόνο δεν αδιαφόρησε, αλλά προέβη σε όλες τις δέουσες ενέργειες για την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, με την προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού, αλλά και στη σύναψη συμβάσεων ορισμένου χρόνου, για την άμεση πρόσληψη προσωπικού. Παράλληλα, πολλαπλασίασε, υπερπενταπλασιάζοντας, τη χρηματοδότηση του ΟΣΕ, ως υπεύθυνου για τη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου.
Η ασφάλεια των σιδηροδρόμων έχει ανατεθεί – αν δεν το ξέρατε, επιτέλους να ακουστεί–, εδώ και χρόνια, κατόπιν οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία, ακριβώς επειδή είναι ανεξάρτητη, δεν υπόκειται στον έλεγχο του Υπουργείου. Η ανεξάρτητη αυτή Αρχή, όπως και η αντίστοιχη ευρωπαϊκή, πιστοποίησαν κατ’ επανάληψη την ασφάλεια του ελληνικού σιδηροδρόμου. Στη βάση αυτών των πιστοποιήσεων και του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας διεξήχθησαν χιλιάδες δρομολόγια, επιβατικά και εμπορικά, χωρίς πρόβλημα. Άλλωστε, δεν υπάρχει κανένα έγγραφο και καμία αναφορά, που να ζητά τη διακοπή των δρομολογίων λόγω ελλιπών συνθηκών ασφάλειας.
Η αιτία του δυστυχήματος ήταν η παραβίαση αυτού του Κανονισμού, ενδεχομένως από τον σταθμάρχη της Λάρισας και τους μηχανοδηγούς των δύο αμαξοστοιχιών. Αυτή η απλή αλήθεια της παραβίασης των πιο στοιχειωδών διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας καθώς και η αγνόηση του τοπικού συστήματος τηλεδιοίκησης και η μη επικοινωνία μεταξύ μηχανοδηγού και σταθμάρχη, αποσιωπάται από την πρόταση του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να διαχυθεί η ποινική ευθύνη σε πολιτικά πρόσωπα και να δημιουργηθεί πολιτικό πρόβλημα στην Κυβέρνηση.
Όμως ο Κώστας Καραμανλής, όχι μόνο δεν αποδέχθηκε τον κίνδυνο, όχι μόνο δεν αδιαφόρησε ή αδράνησε, αλλά ενήργησε συστηματικά για την ολοκλήρωση των συμβάσεων εκείνων, όπως η 717, για την εισαγωγή προηγμένων συστημάτων ασφαλείας κατά το ευρωπαϊκό πρότυπο, με στόχο να αφήσει πίσω του ο ελληνικός σιδηρόδρομος τη χρόνια απαξίωση του. Για τη σύμβαση αυτή, σας θυμίζω ότι το ΠΑΣΟΚ ζήτησε τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής και μας εγκαλεί έκτοτε για την απόρριψη του αιτήματος αυτού. Προσπερνώ το παράλογο του επιχειρήματος να εγκαλείς τον Καραμανλή για τη μη έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου και, ταυτόχρονα, να τον εγκαλείς γιατί έδωσε παράταση, χωρίς την οποία το έργο δεν θα ολοκληρωνόταν ποτέ. Μένω μόνο στην πρόσφατη απόφαση 539/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου – του ανώτατου δικαστηρίου, δηλαδή, δημοσιονομικού ελέγχου της χώρας – η οποία έκρινε ότι καλώς δόθηκε η παράταση από τον Καραμανλή.
Όμως, είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι η έλλειψη αυτών των συστημάτων, οδηγεί σε διακινδύνευση την κυκλοφορία των τρένων. Τα συστήματα αυτά έχουν εγκατασταθεί σε μικρό, μόνο, μέρος του ευρωπαϊκού δικτύου, το οποίο παραμένει ασφαλές, όπως και το ελληνικό, στον βαθμό που τηρείται ο Γενικός Κανονισμός Κυκλοφορίας. Αλλά ακόμα και μετά την εγκατάσταση τους, ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει κρίσιμος, όπως σε κάθε συγκοινωνία, αεροπορική, χερσαία, ή θαλάσσια, και όπως αποδεικνύουν αντίστοιχα δυστυχήματα σε χώρες όπως η Ισπανία και η Γερμανία, πρόσφατα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, στο δικό μου τουλάχιστον μυαλό, ότι ο ελληνικός σιδηρόδρομος, υπήρξε για δεκαετίες μια από τις πιο προβληματικές πλευρές της δημόσιας ζωής μας και ότι, παρά τα δισεκατομμύρια που επενδύθηκαν για τον εκσυγχρονισμό του, παρέμεινε καχεκτικός, δυσλειτουργικός, και ανίκανος να συνεισφέρει στην ανάπτυξη των λιμανιών μας και στην ανάδειξη της χώρας μας σε διεθνή κόμβο μεταφορών και logistics. Η αντίστιξη με την ολοκλήρωση κατασκευής ενός άρτιου δικτύου αυτοκινητοδρόμων πανελλαδικά, είναι εντυπωσιακή.
Δυστυχώς, η συζήτηση για το τι έχει φταίξει και ποιος είναι πολιτικά υπεύθυνος για αυτό το χάλι, δεν έγινε. Αντιθέτως, η συζήτηση εξετράπη, με ευθύνη μεγάλου μέρους της αντιπολίτευσης, σε θεωρίες συνωμοσίας, πάνω στις οποίες το σοβαροφανές, υποτίθεται, ΠΑΣΟΚ βάσισε, όχι μια, αλλά δύο προτάσεις δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης – να σας θυμίσω την πρόσφατη για το ξυλόλιο – και σε μια λυσσαλέα προσπάθεια διάχυσης ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα και διαρκούς διόγκωσης του φακέλου της δικογραφίας με πρόσθετο ανακριτικό υλικό. Το αποτέλεσμα ήταν να καθυστερεί και να έχει περιπλεχθεί η απονομή της δικαιοσύνης, καθώς συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις επιδιώκουν πάση θυσία να κρατήσουν ενεργή τη δικαστική εκκρεμότητα, και να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη μακριά από τους πραγματικά ποινικά υπεύθυνους της τραγωδίας.
Απέναντι σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, η κυβερνητική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας έχει δεσμευθεί ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στην πλήρη και εξονυχιστική διερεύνηση της αλήθειας, όσον αφορά τους Υπουργούς της. Για τον λόγο αυτό, και προκειμένου ο εν λόγω Υπουργός να έχει τη δυνατότητα να λογοδοτήσει και να αποδείξει την αθωότητα του στον φυσικό του δικαστή, συναινούμε στην παραπομπή του για παράβαση καθήκοντος σε βαθμό πλημμελήματος, αναγνωρίζοντας ότι εν τέλει το Δικαστικό Συμβούλιο μπορεί να διευρύνει το κατηγορητήριο και να το αναπέμψει στη Βουλή αν χρειαστεί.Είναι μια δύσκολη απόφαση για όλους τους συναδέλφους, η οποία ωστόσο εξυπηρετεί καλύτερα το δημόσιο συμφέρον.
Κλείνοντας, θα ήθελα να απευθυνθώ στους γονείς και στους συγγενείς των θυμάτων. Και μόνο η σκέψη μιας τέτοιας απώλειας είναι αβάσταχτη. Όμως και ως πατέρας δύο μικρών παιδιών, που μπήκα στην πολιτική το 2019 για να προσφέρω στον τόπο μου, θέλω να σας διαβεβαιώσω, ότι όλοι εμείς στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας δεν θέλουμε τίποτα περισσότερο από το να λάμψει η αλήθεια και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Δικιά μας δουλειά είναι, έχοντας μελετήσει όλα τα στοιχεία, να ψηφίσουμε, σε λίγο, κατά συνείδηση. Δικιά μας δουλειά είναι να δουλέψουμε σκληρά για να μη συμβεί ποτέ ξανά μια τέτοια τραγωδία. Δικιά μας δουλειά είναι να μετατρέψουμε τον πόνο σας και την εθνική μας θλίψη σε δημιουργική πνοή για μια καλύτερη Ελλάδα, που θα προστατεύει τα παιδιά της και δεν θα τα εκθέτει στην τυραννία και τη διακινδύνευση του «έλα μωρέ» και του «ωχαδερφισμού».
Ο πόνος σας είναι ιερός και του αξίζει ο σεβασμός όλων μας, μακριά από πολιτικά τερτίπια και μικροκομαμτικους ανταγωνισμούς. Ολόκληρο το έθνος, συγκλονισμένο από τη βαριά απώλεια στέκεται δίπλα σας και, δια των αντιπροσώπων του σήμερα εδώ, παραπέμπει έναν Υπουργό, διατρανώνοντας ότι κανείς, σε αυτή τη χώρα, δεν είναι υπεράνω του νόμου αλλά και κανείς δεν μπορεί να διαπομπεύεται χωρίς το δικαίωμα να υπερασπιστεί την τιμή και την υπόληψη του ενώπιον του φυσικού του δικαστή.
Σας ευχαριστώ!