Η καθυστέρηση στους εμβολιασμούς στην Ε.Ε. εξαιτίας της έλλειψης εμβολίων έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και μια δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της AstraZeneca. Ιδού τα δεδομένα:
1. Η επιστήμη έκανε το θαύμα της και βρήκε εμβόλια σε λιγότερο από ένα χρόνο από την εμφάνιση του κορονοϊού.
2. Οι φαρμακευτικές εταιρίες που παράγουν τα εμβόλια πήραν το ρίσκο να παράγουν εκατομμύρια δόσεις πριν τα εμβόλια αδειοδοτηθούν. Οι περισσότερες έχουν δηλώσει ότι θα τα διαθέτουν χωρίς κέρδος σε τιμή κόστους.
3. Κάποια κράτη, κυρίως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, πολύ περισσότερο από τα ευρωπαϊκά, συνεισέφεραν μεγάλα ποσά στην έρευνα και την παραγωγή των εμβολίων.
4. Οι περισσότερες χώρες του κόσμου και η συντριπτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας δεν έχει πρόσβαση μέχρι τώρα στα εμβόλια και θα αργήσει να αποκτήσει.
5. Αυτή τη στιγμή, μαζικοί εμβολιασμοί γίνονται μόνο στον πλούσιο κόσμο και την Κίνα.
6. Οι εμβολιασμοί στην Ε.Ε. προχωρούν πολύ πιο αργά σε σχέση όχι μόνο με το πρωτοπόρο Ισραήλ αλλά και με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ.
7. Η σύγκριση με τη Βρετανία είναι ιδιαίτερα επώδυνη εξαιτίας και του πρόσφατου Brexit. Η Βρετανία έχει τρέξει γρηγορότερα εξαιτίας και της απόφασης να μεταθέσει τον εμβολιασμό της δεύτερης δόσης από τις τρεις στις δώδεκα εβδομάδες, με κίνδυνο να μην έχει εξασφαλισμένη αυτή τη δεύτερη δόση αλλά και να αναπτυχθούν νέα ανθεκτικότερα στελέχη του ιού στο μεσοδιάστημα. Ο κίνδυνος αυτός προς το παρόν δεν επιβεβαιώνεται.
8. Ο γρήγορος εμβολιασμός δεν λύνει αμέσως το πρόβλημα. Απόδειξη η ίδια η Βρετανία, η οποία, παρά την επιτυχία του γρήγορου εμβολιασμού, βιώνει ένα σφοδρότατο τρίτο κύμα μολύνσεων εξαιτίας και του νέου στελέχους του ιού.
9. Γενικά, ο εμβολιασμός των ευάλωτων ομάδων, δηλαδή, κυρίως, των πολιτών άνω των 70 ετών, θα μειώσει άμεσα και δραματικά τη θνησιμότητα της πανδημίας. Όμως, δεν θα ανακουφίσει απαραίτητα τα συστήματα υγείας. Κι αυτό γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 50-70 ετών. Μόνο όταν προχωρήσει ο εμβολιασμός και στις μικρότερες ηλικίες θα υπάρξει ουσιαστική απομείωση της πίεσης στα συστήματα υγείας.
10. Γιατί η Ευρώπη απέτυχε; Οι αιτίες είναι πολλές. Έχουν να κάνουν με την πιο χρονοβόρα αδειοδότηση των εμβολίων αλλά και την καθυστέρηση στις παραγγελίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγορεί την AstraZeneca ότι χρησιμοποίησε εμβόλια που παρήγαγε στις δυο μονάδες της στην Ευρώπη για να καλύψει κενά στη Βρετανία και, τώρα, που η Ευρώπη έχει κενό, θα πρέπει να φέρει εμβόλια από τις δυο μονάδες παραγωγής που διατηρεί στη Βρετανία. Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί μπορεί να εξελιχθεί σε μια ευρω-βρετανική αντιπαράθεση, που θα δηλητηριάσει τη μετά το Brexit εποχή.
11. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απειλεί με δικαστικές προσφυγές που όμως δεν είναι λύση. Πρώτον, γιατί μια δικαστική διαμάχη θα χρειαστεί χρόνια για να τελεσιδικήσει ενώ εδώ το κρίσιμο είναι τι θα γίνει τους επόμενους τρεις μήνες. Δεύτερον, οι εταιρίες έχουν, το πιθανότερο, φροντίσει να έχουν υπογράψει ρήτρες διαφυγής από την όποια ευθύνη για την καθυστέρηση.
12. Στο παιχνίδι έχει μπει και ο Γερμανός Υπουργός Υγείας, ο δημοφιλής Jens Spahn, ο οποίος, ενόψει και των ομοσπονδιακών εκλογών στη Γερμανία τον προσεχή Σεπτέμβριο, υπονόησε την ανάγκη απαγόρευσης εξαγωγής εμβολίων από την Ε.Ε.
13. Τέλος, η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο εμβολιασμού της Ε.Ε. και έχει αυξήσει το ρυθμό τελευταία σημαντικά. Η Ελλάδα έχει αποφασίσει να διατηρεί απόθεμα για τη δεύτερη δόση, ενώ έχει αποκτήσει την ικανότητα να εμβολιάσει πολλές χιλιάδες πολιτών επιπλέον, όταν ομαλοποιηθεί η προμήθεια εμβολίων.
14. Εν κατακλείδι, η ανοσία του γενικού πληθυσμού στην Ε.Ε. μετατίθεται, κατά δυο τουλάχιστον μήνες, προς τα μέσα του καλοκαιριού του 2021.