Η ομιλία μου στην τελετή παράδοσης -παραλαβής στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου
Φίλες και φίλοι, καλησπέρα. Κάθε αποχαιρετισμός είναι δύσκολος, όμως κάθε κύκλος που ανοίγει, κάποτε κλείνει. Το θέμα είναι τι έχει μεσολαβήσει και τι έχει επιτευχθεί.
Στους 11 μήνες που είχα την ευθύνη του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου έγιναν πολλά. Και αξίζει ίσως σήμερα ένας σύντομος απολογισμός. Η αρμοδιότητα της φύλαξης των συνόρων μας δεν ανήκει στο Υπουργείο μας και δεν μπορούμε εμείς να πιστωθούμε το εξαιρετικό έργο του Λιμενικού και της Αστυνομίας. Εκείνο ωστόσο για το οποίο μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι είναι το αναμφισβήτητο γεγονός ότι διαχειριστήκαμε με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια, σύμφωνα με τον νόμο, την αυξημένη ροή το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2023 και αποφύγαμε τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν σε άλλες χώρες στη νότια περίμετρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τόσο το Εθνικό Σύστημα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, όσο και η Υπηρεσία Ασύλου, ανταποκρίθηκαν απόλυτα στην αποστολή τους παρά την αυξημένη πίεση που είχαν να διαχειριστούν. Και αυτό οφείλεται κατεξοχήν στα στελέχη και τους εργαζόμενους του Υπουργείου, για τη συνεισφορά των οποίων είμαι ευγνώμων. Θα ήθελα πραγματικά να τους ευχαριστήσω όλους, και έναν έναν χωριστά, για τη συγκινητική αφοσίωση τους, τον επαγγελματισμό, το ήθος, την εργατικότητα, και εν τέλει την αποτελεσματικότητα που επέδειξαν και συνεχίζουν να επιδεικνύουν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 7 μέρες την εβδομάδα, σε ένα δύσκολο και απαιτητικό πεδίο.
Δεν μείναμε όμως μόνο στην αποτελεσματική διαχείριση των ροών. Αντιμετωπίσαμε με στοχευμένες κινήσεις, αλλά και δύσκολες αποφάσεις, τα όποια χρηματοδοτικά κενά παρουσιάστηκαν, εξασφαλίσαμε πρόσθετες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και ενισχύσαμε τη διοικητική ικανότητα του νεοσύστατου Υπουργείου μας. Ταυτόχρονα, επιδιώξαμε και αναλάβαμε, έναν ακόμα πιο ενεργό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διεκδικώντας και πετυχαίνοντας το αυτονόητο, την αναγνώριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού ως κατεξοχήν ευρωπαϊκού ζητήματος που χρήζει κοινής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης, όπως φιλοδοξεί να κάνει το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, με περισσότερους πόρους, περισσότερους κοινούς κανόνες και περισσότερη αλληλεγγύη.
Απόδειξη της αυξημένης μας αξιοπιστίας στις Βρυξέλλες ήταν και η έγκριση μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις του προγράμματος διευκόλυνσης θεωρήσεων των Τούρκων τουριστών, για ολιγοήμερες επισκέψεις σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Πρόκειται για τη μοναδική εξαίρεση στη ζώνη του Σένγκεν, που ήδη συνεισφέρει σημαντικά στις οικονομίες των ακριτικών νησιών μας, αλλά και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως υπόδειγμα καλής γειτονίας ανάμεσα στη μικρασιατική ακτή και εμάς.
Οι στόχοι του Υπουργείου, και μιας σύγχρονης και ρεαλιστικής μεταναστευτικής πολιτικής, είναι δύο. Η καταπολέμηση της παράνομης και η ενθάρρυνση της λελογισμένης νόμιμης εργασιακής κινητικότητας, με όρους και κανόνες, σύμφωνα με τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και με απόλυτη ασφάλεια για την ελληνική κοινωνία. Για την καταπολέμηση της παράνομης, πέρα απ’ όσα κάνουν οι αρχές ασφαλείας της χώρας, το Λιμενικό και η Αστυνομία, επιβάλαμε τη βελτίωση της συνεργασίας μας με την Τουρκία. Δεν ήταν εύκολο και απαιτούσε θάρρος και όραμα απέναντι στους δικαιολογημένα καχύποπτους. Καταφέραμε ωστόσο, από τον περασμένο Σεπτέμβριο και μετά, να βελτιώσουμε την ανταπόκριση των τουρκικών αρχών στη καλύτερη φύλαξη της ελληνοτουρκικής μεθορίου τόσο στον Έβρο, όσο και στη θάλασσα, αλλά και τη συνεργασία για την καταπολέμηση των παράνομων δικτύων των διακινητών. Η Ελλάδα, οφείλει να έχει την πολιτική, και τα εργαλεία για την άσκηση της, χωρίς να εξαρτάται από τις διαθέσεις άλλων. Ένα τέτοιο εργαλείο είναι, για παράδειγμα, και η τελευταία ΚΥΑ που υπέγραψα με τον συναρμόδιο Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, για τον ορισμό για πρώτη φορά του Εθνικού Συντονιστή για τις επιστροφές και του Εθνικού Συντονιστή για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης, για την καλύτερη συνεργασία και επιτάχυνση των διαδικασιών. Όμως, ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε ότι, πέρα απ’ όσα κάνουμε μόνοι μας, μπορούμε, μέσα από τη συνεργασία, να πετυχαίνουμε πιο εύκολα και καλύτερα αποτελέσματα.
Αναλάβαμε την επαύριο της μεγάλης τραγωδίας της Πύλου και μέσα από μια σειρά από ενέργειες και πρωτοβουλίες, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καταφέραμε να ανατάξουμε την εικόνα της χώρας. Από εκεί και πέρα, δώσαμε έμφαση και στο μεγάλο ζήτημα της νόμιμης εργασιακής κινητικότητας από το εξωτερικό, που έχει ανάγκη η αναπτυσσόμενη ελληνική οικονομία. Διαπραγματευτήκαμε έξι διμερείς συμφωνίες με φίλες χώρες, οι οποίες σύντομα θα υπογραφούν. Ενεργοποιήσαμε τη συμφωνία με την Αίγυπτο. Δημιουργήσαμε μια δίοδο για τη νόμιμη απασχόληση των μεταναστών που μένουν στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, ώστε να είναι καταγεγραμμένοι και να εργάζονται νόμιμα, πληρώνοντας φόρους και εισφορές, και επιμείναμε στην προσπάθεια στελέχωσης, ψηφιοποίησης, ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων και εν γένει αναβάθμισης της διοικητικής ικανότητας του μηχανισμού της νόμιμης μετανάστευσης. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά που πρέπει να γίνουν μέσα στο επόμενο διάστημα, με τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων Υπουργείων, όπως το Υπουργείο Εξωτερικών, με τα Προξενεία, το Υπουργείο Εσωτερικών, με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, το Υπουργείο Εργασίας, και ούτω καθεξής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη μετανάστευση είναι η ενίσχυση των πολιτικών ένταξης, που στόχο έχουν την καταπολέμηση της περιθωριοποίησης και παραβατικότητας. Και σε αυτό το πεδίο, όπως και σε αυτό της προστασίας των ευάλωτων πληθυσμών, έχει σημειωθεί πρόοδος, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν.
Κλείνω λέγοντας τούτο: το μεταναστευτικό είναι και θα είναι μια μεγάλη διαρκής πρόκληση για όλη την Ευρώπη. Είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν στη μέση οδό, στην οδό της λογικής, μακριά τόσο από τις αφέλειες της μίας πλευράς, όσο και από τις κραυγές της άλλης πλευράς. Σε μια πολιτική που πιστεύει στα σύνορα και την προστασία τους, αλλά ταυτόχρονα πιστεύει στις ευρωπαϊκές αξίες, στο διεθνές δίκαιο και τη συνεργασία.
Στη Νέα Δημοκρατία είμαστε περήφανοι για την πολιτική μας και τα αποτελέσματα της. Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη μεγάλη ευκαιρία που μου έδωσε να συμμετέχω στο κυβερνητικό έργο και να προσφέρω όσα μπορώ για μια καλύτερη Ελλάδα. Τον ευχαριστώ για τη μακρά εμπιστοσύνη του, εδώ και χρόνια. Στην πολιτική είμαστε όλοι μέλλοντες τέως και ήρθε η ώρα και για μένα να γίνω τέως Υπουργός. Παραμένω, ωστόσο, Βουλευτής και στρατιώτης της Παράταξης, στον μεγάλο αγώνα που έχουμε μπροστά μας, υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Χαίρομαι ειλικρινά που παραδίδω σε έναν συμπατριώτη μου, με τον οποίο γνωριζόμαστε από παιδιά. Χαίρομαι που, ως Καβαλιώτης, παραδίδω σε έναν Καβαλιώτη. Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι ένα από τα πιο έμπειρα στελέχη της Παράταξης και είμαι βέβαιος ότι θα καταφέρει λαμπρά.
Φίλε Νίκο, καλωσόρισες στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και καλή επιτυχία στο έργο σου! Οι συνεργάτες μου και εγώ θα είμαστε δίπλα σου σε ότι χρειαστείς. Σας ευχαριστώ!