Η συζήτηση για τις αλλαγές στην εκπαίδευση είναι πολλαπλά χρήσιμη και αποκάλυψε, για μια ακόμα φορά, τον λαϊκισμό και την υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ. Αν υπάρχει κάποιο πεδίο κριτικής είναι όχι γιατί προχωράμε στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αλλά γιατί δεν τη συνδέουμε ακόμα περισσότερο με το μισθολόγιο και το βαθμολόγιο τους. Ως εκπαιδευτικός ο ίδιος γνωρίζω ότι τα κίνητρα κινητοποιούν. Όμως, από κάπου έπρεπε να αρχίσουμε…
Ακολουθούν τα πρακτικά της παρέμβασής μου:
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Αν ήταν να συνοψίσει κανείς τη συζήτησή μας, θα διέκρινε τουλάχιστον δύο θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ ημών στην Κυβέρνηση και υμών στην Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Η πρώτη διαφορά έχει να κάνει με τον ρόλο των πόρων, του χρήματος. Για εσάς αυτό που λείπει από την εκπαίδευση είναι χρήματα, περισσότερα χρήματα, περισσότεροι καθηγητές, περισσότεροι πόροι και τίποτα άλλο. Εδώ και δεκαετίες μας το λέτε και μας το λέτε ξανά, ασχέτως όταν ήρθατε στην εξουσία δεν κάνατε τίποτε για αυτό. Βεβαίως, τα χρήματα είναι σημαντικά. Βεβαίως, οι πόροι είναι απαραίτητοι. Είναι μια προϋπόθεση, αλλά δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη για την αναβάθμιση της παιδείας. Χρειάζονται και άλλα πράγματα. Σε ένα χαλασμένο σύστημα όσα χρήματα και να ρίξεις, δεν θα έχεις το αποτέλεσμα που θέλεις.
Εμείς ρίχνουμε και χρήματα. Προχωράμε σε έντεκα χιλιάδες διορισμούς. Είναι ανήκουστο νούμερο. Θέλω να σας θυμίσω ότι ο σημερινός μαθητικός πληθυσμός στα δημοτικά είναι ο μισός αυτού που ήταν πριν από σαράντα χρόνια και ότι νομοτελειακά σιγά-σιγά θα μειωθεί και η ανάγκη για δασκάλους εξαιτίας του περιορισμού των μαθητών. Δεν είναι οι διορισμοί η πανάκεια, είναι το πώς θα χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους νέους δασκάλους καλύτερα μέσα από ένα νέο θεσμικό πλαίσιο και τις αλλαγές που χρειαζόμαστε.
Αυτή είναι η διαφορά μας. Εμείς πιστεύουμε στους πόρους και στα χρήματα, αλλά δεν τους θεωρούμε αρκετούς από μόνους τους. Χρειαζόμαστε και άλλη πολιτική, άλλη φιλοσοφία, άλλο θεσμικό πλαίσιο.
Το δεύτερο σημείο της μεγάλης διαφοράς με εσάς έχει να κάνει με τον ρόλο του εκπαιδευτικού που είναι αναμφίβολα κεντρικός. Για εσάς το εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει προς χάριν του εκπαιδευτικού. Και επιτρέψτε μου σε αυτό ο ίδιος ως εκπαιδευτικός να διαφωνήσω κάθετα. Το εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει κατ’ αρχάς για χάρη του μαθητή, του φοιτητή και συνολικά της ελληνικής κοινωνίας και των αναγκών της. Δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς αναβαθμισμένη θέση στον εκπαιδευτικό, αλλά δεν είναι οι ανάγκες του εκπαιδευτικού η αρχή και το τέλος του εκπαιδευτικού συστήματος. Και σας μιλάω, όπως σας είπα, και ως καθηγητής εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια σε ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο.
Και επειδή ο Αρχηγός σας μίλησε και αυτοβιογραφικά, πολλοί από εσάς μιλήσατε για τα δημόσια πανεπιστήμια, να σας πω ότι και εγώ σε δημόσιο πανεπιστήμιο σπούδασα περνώντας από τους πρώτους το 1987 -και είμαι πολύ περήφανος για αυτό- στη Νομική Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια σε καλό αμερικανικό nonprofit, μη κερδοσκοπικό, στην Αμερική με υποτροφία από το Ελληνικό Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, από το ελληνικό κράτος δηλαδή, στο οποίο παραμένω για πάντα ευγνώμων για αυτή τη γενναιοδωρία. Και θυμάμαι και αναπολώ με μεγάλη έτσι ευγνωμοσύνη, αγάπη και εκτίμηση τον ρόλο των υπαλλήλων του ΙΚΥ που με βοήθησαν τότε, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, να πάω στη Βοστώνη και να εκπληρώσω με πόρους του Έλληνα φορολογούμενου το όνειρό μου. Υποκλίνομαι, λοιπόν.
Ποτέ, ωστόσο, δεν αντιλήφθηκα ούτε τότε ούτε έκτοτε ως καθηγητής στο ελληνικό πανεπιστήμιο τον ρόλο μου αυτάρεσκα και αυτοαναφορικά. Υπήρξα και υπάρχουμε εμείς οι καθηγητές για χάρη των φοιτητών και των μαθητών μας.
Η Κυβέρνησή μας –τονίστηκε- προχώρησε σε διορισμούς, προχώρησε στην προσχολική αγωγή -πολύ κρίσιμο το στοίχημα-, προχώρησε στην εισαγωγή των αγγλικών από το νηπιαγωγείο, προχώρησε σε μια σειρά από πράγματα. Αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός και η Υπουργός διεξοδικά σε αυτά.
Τώρα προχωράμε σε μερικές αυτονόητες αλλαγές, για τις οποίες νομίζω θα ήταν λάθος και είναι λάθος να χάνουμε πολύ χρόνο τουλάχιστον επί της αρχής. Δεν μπορεί το 2021 να συζητάμε αν χρειαζόμαστε ή όχι την αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού. Αυτά έχουν λυθεί παντού στην υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν μπορεί να είμαστε εμείς η περήφανη εξαίρεση. Δεν μπορούμε να συζητάμε για την αυτονομία και αυτενέργεια των σχολικών μονάδων. Να φύγουμε, επιτέλους, από το υπερσυγκεντρωτικό αυτό εκπαιδευτικό σύστημα, μοναδικό για χώρα του ΟΟΣΑ. Μας το λένε όλες οι μελέτες. Το τόνισε και Υπουργός στην πρωτολογία της.
Άρα, είναι αυτονόητα αυτά. Προχωρώ, γιατί δεν θέλω να μείνουν αναπάντητες οι δύο βασικές καταγγελίες τόσο του Εισηγητή σας, του κ. Φίλη, του αγαπητού κυρίου Φίλη, όσο και του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως στη δευτερολογία του.
Η πρώτη έχει να κάνει με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Ειπώθηκαν πολλά και ειπώθηκε το περίφημο για την Άννα Διαμαντοπούλου και πως καταργήθηκε το 2010 η βάση του 10 τότε. Αυτό που δεν ειπώθηκε είναι ότι η βάση του 10 το 2010 καταργήθηκε για να επανέλθει βελτιωμένη, διότι η βάση του 10 είναι κάτι το αυθαίρετο. Το καταλαβαίνουν όλοι. Είναι τελείως διαφορετικό το 10 στην ιατρική και τελείως διαφορετικό το 10 σε ένα ΤΕΙ. Άρα, χρειάζεται διαφοροποίηση. Και, δεύτερον, χρειάζεται να έχουν έναν ρόλο στην απόφαση τα πανεπιστήμια. Αυτό ήταν το σκεπτικό και της Άννας Διαμαντοπούλου.
Δεν θέλω τώρα να μπω στα εσωτερικά του ΠΑΣΟΚ, έχω και τον Πρόεδρο από πάνω να με εγκαλέσει σχετικά, αλλά το βέβαιον είναι ότι στη συζήτηση στο Υπουργείο Παιδείας για όσους ξέρουν και το 2011 και το 2012 ήταν πως θα επανέλθει βελτιωμένο, όπως ακριβώς λίγο πολύ κάνουμε εμείς, διαφοροποιημένο από σχολή σε σχολή και, βεβαίως, με λόγο από τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Εάν η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής είχε νόημα τότε, το 2006, που πρωτοεισήχθη, σήμερα με τον τρόπο που την εισαγάγουμε, όλη η συζήτηση που έγινε στο ενδιάμεσο, σήμερα 2021, έχει ακόμα περισσότερο νόημα. Διότι τι μεσολάβησε; Ο άκρατος δικός σας πανεπιστημιακός λαϊκισμός. Ιδρύσατε δεκάδες τμήματα ανά την επικράτεια, ανωτατοποιήσατε τα ΤΕΙ χωρίς αξιολόγηση, χωρίς προϋποθέσεις, χωρίς τα απαραίτητα, φτιάξατε τμήματα στα χαρτιά..
ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ (Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων): Εκατόν πενήντα τρία.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙΡΙΔΗΣ: Εκατόν πενήντα τρία μας υπενθυμίζει η Υπουργός. Αν είναι δυνατόν! Περίπου 35%-40% παραπάνω μέσα σε μια πενταετία χωρίς αύξηση πόρων, μόνο να υπάρχουν στα χαρτιά για να τακτοποιούμε είτε τοπικές κοινωνίες και τοπικά αιτήματα είτε για να λέμε ότι αυξήσαμε τις θέσεις χωρίς προϋποθέσεις.
Άρα, τώρα στον εξορθολογισμό που χρειαζόμαστε είναι ακόμα πιο απαραίτητη η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής από ότι πριν.
Η δεύτερη καταγγελία έχει να κάνει με τον αριθμό φοιτητών. Το λέτε και το λέτε ξανά για τον κ. Στουρνάρα, για την Τράπεζα της Ελλάδος. Τα είπε και ο κ. Τσίπρας χθες. Τον άκουσα με προσοχή. Είπαμε να το ξεκαθαρίσουμε.
Οι μελέτες είναι του ΟΟΣΑ. Η μεθοδολογία την οποία χρησιμοποιεί ο ΟΟΣΑ είναι η ίδια για όλες τις χώρες. Αφορά τους εγγεγραμμένους φοιτητές όλους. Το ότι στην Ελλάδα έχουμε πολλούς εγγεγραμμένους που είναι ανενεργοί είναι αλήθεια. Όμως, κάντε και το επόμενο βήμα, μιας που το καταγγέλλετε. Ελάτε να μιλήσουμε για πώς θα καθαρίσουμε τα μητρώα των πανεπιστημίων από τους ανενεργούς, χρόνιους, χρονίζοντες αιώνιους φοιτητές για να έχουμε τους πραγματικούς φοιτητές και να μην πληρώνει το ελληνικό δημόσιο πάσα, φοιτητική στέγαση και μια σειρά από άλλα προνόμια σε αυτούς οι οποίοι είναι πλέον ανενεργοί μετά από ένα μεταβατικό στάδιο.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙΡΙΔΗΣ: Άρα, δεν μπορεί, κύριε Κωνσταντινόπουλε, κύριε Πρόεδρε, από τη μια να καταγγέλλετε, να μην κάνουμε κάτι για τους αιώνιους, να έχουμε τους αιώνιους αιώνια, αλλά μετά, όταν προσμετρούνται στον συνολικό αριθμό, να το καταγγέλλετε και να λέτε ότι πρέπει να αλλάξει.
Εάν υπάρχει -και κλείνω- μια κριτική που μπορεί να γίνει σε όλα αυτά τα αυτονόητα που κάνει το νομοσχέδιο, μια προτροπή, αν θέλετε, κυρία Υπουργέ, είναι να προχωρήσουμε ακόμα πιο δυναμικά, ακόμα πιο αποφασιστικά. Εγώ πιστεύω ότι η αξιολόγηση –και είμαι ξεκάθαρος και το λέω ως εκπαιδευτικός και ξέρω ότι οι περισσότεροι εξ ημών το θέλουν- πρέπει να συνδεθεί με το βαθμολόγιο, πρέπει να συνδεθεί με το μισθολόγιο. Πρέπει. Η ελληνική κοινωνία είναι ώριμη για αυτές τις αλλαγές. Πέρα από τον συμβουλευτικό ρόλο, από την αυτοβελτίωση, από τη διδαχή, από όλα τα καλά, σε μια κοινωνία, στην κοινωνία όχι των αγγέλων, αλλά στην κοινωνία του εδώ, αυτού του κόσμου, χωρίς κίνητρα δεν μπορείς να έχεις καλύτερους δασκάλους και για να έχεις καλύτερους δασκάλους πρέπει να δώσεις και τα κατάλληλα κίνητρα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ευχαριστούμε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙΡΙΔΗΣ: Αυτή είναι η άποψή μου και για αυτήν την άποψη ως εκπαιδευτικός, έχοντας αφιερώσει τη ζωή μου στην εκπαίδευση της νέας γενιάς, θα συνεχίσω να παλεύω και σε αυτήν τη Βουλή και σε ό,τι άλλο προκύψει στο μέλλον.
Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)