Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ώρα Βερολίνου, στις 8 Μαΐου 1945, ή λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ώρα Μόσχας, στις 9 Μαΐου 1945, οι στρατηγοί του Χίτλερ παραδίδονταν άνευ όρων στους Συμμάχους κι έτσι τελείωνε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ευρώπη.
Ο πόλεμος είχε ξεκινήσει την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την επίθεση της Χιτλερικής Γερμανίας και, στη συνέχεια, της Σοβιετικής Ένωσης στην Πολωνία. Η κήρυξη του πολέμου από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία έγινε για την υπεράσπιση της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της Πολωνίας. Η νίκη εναντίον των Χιτλερικών δεν αποκατέστησε την πολωνική ανεξαρτησία. Αντίθετα, οι Πολωνοί, όπως και οι περισσότεροι λαοί της Ανατολικής Ευρώπης, έπρεπε να περιμένουν ως το 1989 για να γευτούν την ελευθερία.
Οι μεγάλες θυσίες των Σοβιετικών στον πόλεμο, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσε ίσως να είχε κερδηθεί, έσβησαν από τη μνήμη, για πολλούς, και την αρχική συμμαχία τους με τους Χιτλερικούς και την υποδούλωση της Ανατολικής Ευρώπης που επέβαλαν και την τεράστια προσφορά της Βρετανίας και των ΗΠΑ στη νίκη. Για χρόνια, και στην Ελλάδα, πολλοί προτιμούσαν να γιορτάζουν απλώς τη σοβιετική νίκη στον “αντιφασιστικό αγώνα”.
Με έκπληξη και αγανάκτηση ήρθα κι εγώ αντιμέτωπος με αυτή την επιλεκτική ιστορική μνήμη, τον πρώτο χρόνο μου στη Βουλή, την Παρασκευή 8 Μαΐου 2020, όταν, στην ολομέλεια, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αρχής γενομένης από το ΚΚΕ, επανέλαβαν τη σοβιετική εκδοχή της ευρωπαϊκής ιστορίας. Μέχρι που ήρθε ο Πούτιν και στην υπερβολή του, την εξευτέλισε.
Για το λόγο αυτό, φέτος, σε αντίθεση με το 2020, η χώρα μας προτιμά να γιορτάζει, όπως όλοι οι άλλοι ελεύθεροι ευρωπαϊκοί λαοί, την ημέρα της Ευρώπης, που ενώνει παρά διχάζει.
Ο εορτασμός αφορά τη διακήρυξη του Γάλλου Υπουργού Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, στις 9 Μαΐου 1950, υπέρ της ίδρυσης της πρώτης Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα. Ο Σουμάν έθεσε σε κίνηση μια ενοποιητική διαδικασία βασισμένη στη γαλλο-γερμανική προσέγγιση, που παρήγαγε 70 χρόνια ειρήνης, ευημερίας και ελευθερίας, όπως ποτέ άλλοτε στο ευρωπαϊκό παρελθόν.
Σήμερα, τιμούμε τους πρωτοπόρους της ευρωπαϊκής ιδέας, μεταξύ των οποίων και τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή. Και επιβεβαιώνουμε την πίστη μας στις ευρωπαϊκές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης και του κράτους δικαίου.
