4.5.2018
Η προσφυγική κρίση του 2015 συγκλόνισε την Ευρώπη περισσότερο και από την κρίση της ευρωζώνης και παρήγαγε βαρυσήμαντα πολιτικά αποτελέσματα, τα οποία κανένας Ευρωπαίος φιλελεύθερος δημοκράτης δεν μπορεί να αγνοήσει. Η κρίση συνέβαλε στην πρώτη συρρίκνωση στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αποχώρηση της Βρετανίας, στην καταστροφή του παλιού πολιτικού συστήματος της Ιταλίας (της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης), η οποία εμφανίζεται σήμερα ακυβέρνητη, και στην ενίσχυση τον Βίκτωρα Ορμπάν και της ξενόφοβη ρητορικής του, στην οποία προσχώρησαν πολλοί παλιοί σύμμαχοι της Άνγκελα Μέρκελ, όπως οι Αυστριακοί Λαϊκοί, οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές αλλά και μέρος του ίδιου του κόμματός της.
Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες που άντεξαν στην κρίση και αντιτίθενται στο κύμα αντι-ευρωπαϊσμού που αυτή τροφοδότησε, όπως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα με επικεφαλής τη Μέρκελ, ο Μακρόν και η γραφειοκρατία των ευρωπαϊκών θεσμών, είναι αποφασισμένες να μην ξαναζήσουν μια νέα προσφυγική κρίση, η οποία θα μπορούσε να ανατινάξει ότι διασώθηκε το 2015-2016 και να φέρει στην εξουσία τη Λεπέν και τους όμοιους της, κάτι που θα σήμαινε το τέλος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την επιστροφή στους εθνικισμούς του παρελθόντος.
Για να αποτρέψουν μια νέα κρίση, Μέρκελ και Μακρόν έχουν υιοθετήσει έναν συμβιβασμό που αποτυπώνεται στην ευρω-τουρκική συμφωνία του Μαρτίου του 2016. Σύμφωνα με αυτόν, οι αιτήσεις ασύλου θα εκκαθαρίζονται γρήγορα και όσων η αίτηση απορρίπτεται θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία. Δυστυχώς, η Ελλάδα έχει αποτύχει να εφαρμόσει τη συμφωνία, κυρίως λόγω της διοικητικής ανεπάρκειας του μηχανισμού εκκαθάρισης των χιλιάδων αιτήσεων ασύλου που πρέπει να διαχειριστεί. Μάλιστα, ο αριθμός των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία είναι μικρότερος σήμερα, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, από ότι ήταν πριν.
Ο Έλληνας υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας, έχει δεσμευτεί να καταθέσει νομοσχέδιο, το οποίο απλοποιεί τη διαδικασία προκειμένου να εφαρμοστεί η συμφωνία. Όμως στο εσωτερικό του Σύριζα υπάρχει μια σκληρή ομάδα «δικαιωματιστών», οι οποίοι θεωρούν ότι η όποια επίσπευση παραβιάζει τα δικαιώματα των αιτούντων και, στην ουσία, αρνούνται τον διαχωρισμό μεταξύ προσφύγων, που δικαιούνται προστασία, και παράτυπων μεταναστών που πρέπει να απελαθούν.
Θα πρέπει, ωστόσο, να γίνει κατανοητός ο κίνδυνος από τυχόν ελληνική κωλυσιεργία που θα μας φέρει σε αντίθεση με την ηγεσία της Ευρώπης και θα οδηγήσει σε ασφυξία τα νησιά και, στη συνέχεια, αν οι ροές ενταθούν όπως προβλέπεται, και την υπόλοιπη χώρα. Στο τέλος, μετά τη μερική αποκοπή μας από την ευρωζώνη ελέω ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, θα επιστρέψει ο κίνδυνος της αποκοπής μας και από τη ζώνη του Σένγκεν.