Στη χώρα μας, η 9η Μαΐου είναι αφορμή για μια ιστορική αντιπαράθεση με ιδεολογικο-πολιτικά χαρακτηριστικά. Για το ΚΚΕ και πολλούς συμπαθούντες είναι η μέρα του τέλους του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (στην Ευρώπη) και της νίκης των Σοβιετικών επί των Ναζί, ο θρίαμβος, δηλαδή, του “αντι-φασιστικού αγώνα”.
Εμείς οι φιλελεύθεροι αναγνωρίζουμε τη συμβολή των Σοβιετικών στην ήττα του ναζισμού και τις τεράστιες θυσίες των Ρώσων στη νίκη επί των χιτλερικών. Όμως, ξέρουμε ότι η Πολωνία, που αποτέλεσε την αφορμή για την έναρξη του πολέμου, δεν απελευθερώθηκε, με το τέλος του, αλλά παρέμεινε υπόδουλη, μαζί με την υπόλοιπη Ανατολική Ευρώπη, μέχρι το 1989. Για μας, η σύγχρονη Ευρώπη γεννήθηκε μέσα από την ήττα κάθε ολοκληρωτισμού, του σταλινισμού συμπεριλαμβανομένου.
Αυτή είναι μια αλήθεια που οι απολογητές του Στάλιν στην πατρίδα μας αρνούνται πεισματικά και επιμένουν σε μια ανάγνωση της νεότερης ιστορίας της Ευρώπης την οποία δεν ασπάζονται οι άλλοι λαοί της Ευρώπης, ιδίως οι νέοι μας εταίροι στην ΕΕ από τις πρώην κομουνιστικές χώρες.
Γι’ αυτό, στις 9 Μαΐου, δεν γιορτάζουμε μόνο το τέλος του πολέμου αλλά και τη “Διακήρυξη του Σουμάν” που δημοσιεύτηκε, σαν σήμερα, το 1950. Σε ομιλία του στο Παρίσι, ο Ρομπέρ Σουμάν, υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε κάθε ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Η διακήρυξή του έγινε η βάση για τη δημιουργία της σημερινής ενωμένης Ευρώπης