Από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα στο Κοινοβούλιο πέρσι, επέλεξα να συμμετέχω στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, που επεξεργάζεται τα νομοσχέδια όλων των παραγωγικών υπουργείων. Ο λόγος ήταν ότι η οικονομία είναι το μείζον και η καλή πορεία της προϋπόθεση για την εθνική ισχύ και την αντιμετώπιση των όποιων εθνικών κινδύνων.
Έτσι, τις τελευταίες τρεις μέρες, ήμουν ο εισηγητής της πλειοψηφίας στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για το ηλεκτρονικό εμπόριο και συναφείς ρυθμίσεις. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης είχαμε μια ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση περί 20ου και 21ου αιώνα.
Το λιανεμπόριο βιώνει μια επανάσταση εξαιτίας της εκρηκτικής ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η αντίδραση στο άνοιγμα των μικρών καταστημάτων τις Κυριακές σε δήμους με μικρό πληθυσμό, κάτω των 5000 κατοίκων, δείχνει, εκτός των άλλων, την αδυναμία μέρους των πολιτικών δυνάμεων να αντιληφθούν αυτές τις κοσμογονικές αλλαγές, επιλέγοντας τις μάχες οπισθοφυλακών. Διότι όσο πιο κλειστά είναι τα καταστήματα τόσο περισσότερη πελατεία θα έχει η Amazon και οι άλλοι μεγάλοι του ηλεκτρονικού εμπορίου που δεν δεσμεύονται από Κυριακές και αργίες και πωλούν κάθε ώρα κάθε μέρας. Κι αυτό, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς την υποκρισία όσων ως κυβέρνηση ψήφισαν σχετικές ρυθμίσεις τις οποίες τώρα καταγγέλλουν.
Οφείλω να ομολογήσω ότι η συζήτηση κινήθηκε σε υψηλό επίπεδο και εξεπλάγην από τη φιλοφρόνηση του συναδέλφου του ΚΙΝΑΛ, Μιχάλη Κατρίνη, για το βιογραφικό μου.
Επί της ουσίας, αξίζει να θυμόμαστε ότι ενίοτε αυτοί που είναι εναντίον του ανοίγματος συγκεκριμένων καταστημάτων τις Κυριακές, μπορεί να κατηγορηθούν ότι εξυπηρετούν συμφέροντα οικονομικών κολοσσών όπως η Amazon. Πρέπει να προσαρμοστούμε στις νέες κοσμογονικές εξελίξεις που πραγματοποιούνται στον κόσμο του εμπορίου, καθώς το λιανεμπόριο, σε μεγάλο βαθμό, περνά πλέον σε νέες μορφές (ηλεκτρονικό εμπόριο). Η συζήτηση γίνεται και για το καλό των μικροπωλητών, αλλά και το καλό των καταναλωτών. Στα νέα δεδομένα η κυβέρνηση προσαρμόζεται, διευρύνοντας τα όργανα έλεγχου, όπως είναι η δυνατότητα συλλογικής αγωγής που εισάγει.
Συζήτηση του Σ/Ν του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων: «Λήψη συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1150 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 για την προώθηση της δίκαιης μεταχείρισης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης (L 186), ρυθμίσεις για τη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, την Επιτροπή Ανταγωνισμού, τη λειτουργία της αγοράς και λοιπές διατάξεις». Όλες οι παρεμβάσεις μου εδώ:
Ακολουθούν τα πρακτικά των παρεμβάσεών μου.
10.11.2020
“Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο αφορά πέντε θέματα και γι’ αυτό χωρίζεται και σε πέντε μέρη. Όπως λέει και ο τίτλος του, το πρώτο μέρος αφορά τη λήψη συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού 1150 του 2019, ο οποίος εφαρμόζεται στη χώρα μας ήδη από πέρσι το καλοκαίρι. Για την καλύτερη εφαρμογή του, λοιπόν, προβλέπονται μια σειρά από ρυθμίσεις, η κεντρικότερη εκ των οποίων αφορά τη δυνατότητα συλλογικής αγωγής και θα εξηγήσω τι σημαίνει αυτό, στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου.
Το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου, τα άρθρα 8 έως 15, αφορούν ρυθμίσεις για την υπηρεσιακή μονάδα ελέγχου αγοράς, έναν νέο φορέα, ο οποίος εισήχθη φέτος το 2020. Για την καλύτερή του λειτουργία και διάρθρωση της ΔΙΜΕΑ, υπάρχουν μια σειρά από ρυθμίσεις στο δεύτερο ακριβώς μέρος του νομοσχεδίου.
Το τρίτο μέρος, τα άρθρα 16 και 17, αφορούν ρυθμίσεις για την επιτροπή ανταγωνισμού, ο πολύ κρίσιμος αυτός φορέας στη σημερινή εποχή, που χρειάζεται ενίσχυση, κυρίως στα οικονομικά του και έρχεται η ρύθμιση να επιλύσει ένα χρονίζον ζήτημα στη λειτουργία του.
Το τέταρτο μέρος, αφορά διατάξεις για τη λειτουργία της αγοράς, όπως τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, σε περιοχές με μικρό πληθυσμό. Αναφέρομαι στα άρθρα 18 και 19.
Τέλος, το πέμπτο και τελευταίο ουσιαστικά μέρος του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου, αφορούν τη παράταση της εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου, μία παράταση η οποία δίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και πρέπει να δοθεί και τώρα μέχρι το 2025, προκειμένου, ο αρμόδιος Υπουργός, να μπορεί να εκτελεί τις αποφάσεις του γραφείου διανοητικής ιδιοκτησίας της Ε.Ε. Θα τα δούμε στη συνέχεια λεπτομερειακά.
Έρχομαι, λοιπόν, μετά από αυτή τη σύντομη περιγραφή των πέντε μερών, τη διάρθρωση του νομοσχεδίου, στο πρώτο μέρος, το κεντρικότερο ίσως μέρος του υπό συζήτηση, περί της λήψης των συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού 1150, περιλαμβάνει επτά άρθρα, που αποβλέπουν στην αποτελεσματική εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε., για το ηλεκτρονικό επιχειρείν στην ελληνική αγορά. Ο Κανονισμός, ο εν λόγω Κανονισμός, εισήγαγε, για πρώτη φορά, κανόνες για τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ επιγραμμικών πλατφορμών, οι γνωστές διαδικτυακές on line πλατφόρμες και επιχειρηματικών χρηστών. Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν αθέμιτες πρακτικές, προβλέπουν τη τήρηση διαφανούς κατάταξης και εσωτερικών μηχανισμών διεκπεραίωσης καταγγελιών και τη δυνατότητα εγκεκριμένων αντιπροσωπευτικών οργανώσεων και ενώσεων, να εκπροσωπούν δικαστικά τους επιχειρηματικούς χρήστες. Με τις παρούσες διατάξεις, ρυθμίζεται η δυνατότητα παροχής δικαστικής προστασίας μέσω της ενεργητικής νομιμοποίησης ενώσεων και δημοσίων φορέων να ασκήσουν συλλογική αγωγή για τη παράνομη συμπεριφορά των παρόχων on line υπηρεσιών διαμεσολάβησης και των παρόχων on line μηχανών αναζήτησης.
Θέλω να σταθώ λίγο στο σημείο αυτό και να πω, ότι η συλλογική αγωγή είναι το ιδιόρρυθμο ένδικο βοήθημα των ενώσεων καταναλωτών του άρθρου 10 του νόμου 2251 του 1994. Εισήχθη για πρώτη φορά στη δική μας έννομη τάξη η δυνατότητα συλλογικής αγωγής, σε αναλογία με ότι συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες, οικονομικά προηγμένες, η προστασία καταναλωτών, όπου συλλογικά όργανα μπορούν να προσφύγουν διεκδικώντας αποζημίωση για τα μέλη τους, χωρίς αυτά τα μέλη να συμμετέχουν στην εκδίκαση της αγωγής και χωρίς οικονομικό ρίσκο. Δηλαδή, οι οικονομικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό επιχειρείν, αντιμετωπίζονται τώρα κατ’ αναλογία ως καταναλωτές δυνάμενοι να ασκήσουν αυτή τη συλλογική αγωγή αν χρειαστεί. Και για να γίνεται αυτό, χρειάζεται να υπάρχει και ένα μητρώο.
Προβλέπεται, λοιπόν, η δημιουργία Μητρώου Ενώσεων και Δημόσιων Φορέων στην Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου αγοράς κατ’ αναλογία με το μητρώο Ενώσεων Καταναλωτών, όπως έχουμε το Μητρώο Καταναλωτών έτσι θα έχουμε τώρα το Μητρώο Ενώσεων Δημοσίων Φορέων και ορίζεται η ΔΙΜΕΑ ως αρμόδια Αρχή εποπτείας για την εφαρμογή του κανονισμού και ρυθμίζονται θέματα αρμοδιότητας της ΔΙΜΕΑ. Αυτό είναι το πρώτο μέρος.
Στο δεύτερο μέρος, υπάρχουν μια σειρά από ρυθμίσεις για τη ΔΙΜΕΑ. Περιλαμβάνει μια σειρά διατάξεων που τροποποιούν διατάξεις του ν.4712/2020 του τότε νομοσχεδίου για την Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας στην αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου και τα λοιπά, που ψηφίσαμε πριν από λίγους μήνες. Η σκοπούμενη με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού της ΔΙΜΕΑ διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της αγοράς μέσω της αύξησης των ελέγχων και τη βελτίωση της ποιότητάς τους προστατεύοντας αποτελεσματικότερα τους καταναλωτές.
Στο τρίτο μέρος, για την Επιτροπή Ανταγωνισμού με δύο άρθρα, αυτό θεσμοθετεί νέο τρόπο χρηματοδότησης της επιτροπής καθώς η ίδια δεν διαθέτει επαρκείς πόρους και παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της, ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της Αρχής προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Είναι κάτι το οποίο μας έχει επισημανθεί και από τους ευρωπαϊκούς φορείς, ότι η επιτροπή χρειάζεται πόρους προκειμένου να μπορεί καλύτερα να ασκεί το πολύ κρίσιμο έργο του ελέγχου και ρύθμισης της αγοράς στο πεδίο του ανταγωνισμού, μέσω της θεσμοθέτησης κύριων δεικτών απόδοσης των Key Performance Indicators για την αξιολόγηση της βελτιώνονται οι εσωτερικές διαδικασίες και υιοθετείται μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης που μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας της. Έτσι, ενισχύεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού με υλικούς και ανθρώπινους πόρους ανάγκη που είχε, όπως είπαμε, διαπιστωθεί και από τους ευρωπαίους αλλά και από την ενδιάμεση μελέτη της Επιτροπής Πισσαρίδη μεταξύ των παραγόντων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην Ελλάδα, κρίσιμο για την ενίσχυση της αναπτυξιακής ορμής της ελληνικής οικονομίας
Το τέταρτο μέρος, αφορά επιμέρους, αλλά σημαντικότατες διατάξεις για τη λειτουργία της αγοράς. Περιλαμβάνει δύο άρθρα που αφορούν το λιανικό εμπόριο. Το άρθρο 18, αφορά στη λειτουργία πολύ μικρών ατομικών και οικογενειακών επιχειρήσεων, τοπικά εμπορικά καταστήματα του άρθρου 2, δηλαδή του ν.43../2014 σε περιοχές με μόνιμο πληθυσμό κάτω από 5.000 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού της ΕΛΣΤΑΤ και δίνει σ’ αυτά τα καταστήματα τη δυνατότητα να λειτουργούν προαιρετικά οποιεσδήποτε Κυριακές του έτους, διευκολύνοντας έτσι την απρόσκοπτη διάθεση αγαθών και δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ενισχύοντας την οικονομική δραστηριότητα σε αυτές τις μικρού πληθυσμού περιοχές.
Το άρθρο 19, του τέταρτου μέρους, ρυθμίζει τη λειτουργία των υπαίθριων αγορών του άρθρου 2 του ν.4497/2017 παρέχοντας τη δυνατότητα στον αρμόδιο φορέα να καθορίζει με απόφασή του τις ώρες και τις ημέρες λειτουργίας των λαϊκών αγορών, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες του καταναλωτικού κοινού κάθε περιοχής. Δίνουμε, λοιπόν, μία ευελιξία στους αδειοδοτούντες δήμους προκειμένου να λειτουργήσουν καλύτερα οι λαϊκές αγορές.
Τέλος, το πέμπτο μέρος, το τελευταίο μέρος του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου διατάξεις για την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, περιλαμβάνει δύο άρθρα. Το άρθρο 20, με το οποίο παρατείνεται το χρονικό όριο χρήσεως της εξουσιοδότησης πλαισίου της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του ν.1338/1983 για μια πενταετία, είναι κάτι το οποίο έχουμε κάνει από το ‘83 και μετά πολλές φορές γι’ αυτό φτάσαμε μέχρι το 2020 και τώρα πάμε μέχρι το 2025. Με τη διάταξη αυτή προβλέπεται η έκδοση εθνικών κανονιστικών πράξεων, προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων ή άλλου τύπου για την εφαρμογή διατάξεων του ενωσιακού δικαίου. Με το άρθρο 21, εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων να ορίσει την αρμόδια Αρχή για την επαλήθευση της γνησιότητας κάθε τελεσίδικης απόφασης του γραφείου διανοητικής ιδιοκτησίας της Ε.Ε. για τα εμπορικά σήματα. Η διάταξη αυτή είναι αναγκαία, γιατί χωρίς τον καθορισμό της αρμόδιας Αρχής, που θα καθορίζει τον εκτελεστήριο τύπο της απόφασης του γραφείου διανοητικής ιδιοκτησίας, δεν μπορεί να ξεκινήσει η εκτέλεση της απόφασης αυτής στη χώρα μας σύμφωνα με τον κώδικα πολιτικής δικονομίας.
Η ρύθμιση αφορά όλες τις επιχειρήσεις που έχουν καταχωρίσει σήμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ενεπλάκησαν σε διαδικασία ανακοπής – έκπτωσης ακυρότητας ή προσφυγής ενώπιον του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ε.Ε..
Άρα, για να λειτουργήσει αυτή η προστασία της Διανοητικής Ιδιοκτησίας θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί ο Υπουργός, να ορίσει την αρμόδια αρχή, για την επαλήθευση της γνησιότητας της τελεσίδικης απόφασης του Γραφείου, όπως προβλέπει ακριβώς το άρθρο 21, το οποίο, για να λειτουργήσει χρειάζεται το άρθρο 20, για την παράταση ισχύος του ενωσιακού δικαίου στην πατρίδα μας, σύμφωνα με την αρχική πρόβλεψη του νόμου 83.
Αυτά είναι τα πέντε μέρη. Συνοπτικά, τα 21 άρθρα του νομοσχεδίου και βεβαίως, το τελευταίο, το καταληκτικό, για την έναρξη ισχύος του άρθρου 22, στο έκτο μέρος του υπό συζήτηση νομοσχεδίου. Σας ευχαριστώ.
11.11.2020
“Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Είναι, καταρχάς, αισιόδοξο ότι όλα τα Κόμματα της Αντιπολίτευσης το σκέφτονται κι επιφυλάχθηκαν να απαντήσουν. Ελπίζω ότι από τη συζήτηση και σήμερα και αύριο θα καταλήξουν να υπερψηφίσουν και επί της αρχής το εν λόγω νομοσχέδιο, γιατί, κατά τη γνώμη μας, όπως αποδείχθηκε και μέχρι τώρα, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς οι ρυθμίσεις είναι είτε τεχνικές είτε έρχονται να καλύψουν πάγιες και από όλους ομολογημένες ανάγκες.
Σε αντίθεση με ό,τι έγινε στην πρώτη συνεδρίαση, θα ήθελα να αντιστρέψω τη σειρά και να ξεκινήσω με εκείνα τα μέρη του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, που αντιμετωπίζουν τα μικρότερα προβλήματα, όπως φάνηκε από τη συζήτηση και μεταξύ των εκπροσώπων των κομμάτων, αλλά και των φορέων, που ήταν εξαιρετικά γόνιμη και παραγωγική.
Αναφέρομαι, καταρχάς, στο δεύτερο και τρίτο μέρος του νομοσχεδίου, καθώς όλοι ομολογούν ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού χρήζει αναβάθμισης και ενίσχυσης, αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρά προβλήματα λειτουργίας, κυρίως λόγω έλλειψης θεσμοθετημένων πόρων, και αυτή την ανάγκη, καθώς όλοι αναγνωρίζουμε τη σημασία της Επιτροπής για τη λειτουργία τη σωστή, απρόσκοπτη, ανταγωνιστική λειτουργία της αγοράς, έρχονται να καλύψουν τα 2 άρθρα του τρίτου μέρους. Το ένα θεσμοθετεί νέο τρόπο χρηματοδότησης της Επιτροπής, καθώς η ίδια δεν διαθέτει επαρκείς πόρους και παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της, ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της Αρχής από οποιαδήποτε επέμβαση – ως Ανεξάρτητης Αρχής που είναι – προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Μέσω της θεσμοθέτησης, επίσης, κύριων δεικτών απόδοσης για την αξιολόγησή της βελτιώνονται οι εσωτερικές διαδικασίες και υιοθετείται μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης, που μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητά της. Έτσι ενισχύεται η Αρχή με υλικούς και ανθρώπινους πόρους, κάτι το οποίο μας έχουν υποδείξει και ευρωπαϊκές αρχές, αλλά και πιο πρόσφατα η ενδιάμεση μελέτη της Επιτροπής Πισσαρίδη.
Νομίζω ότι σε αυτά τα άρθρα του τρίτου μέρους, το άρθρο 16 και 17 δεν εκφράστηκαν ούτε κατά τη συζήτηση ιδιαίτερες αντιρρήσεις από ό,τι εγώ καταλαβαίνω, τουλάχιστον.
Το ίδιο ισχύει και για το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου, αυτό που αφορά τη ΔΙΜΕΑ, στις ρυθμίσεις για την Υπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς και την καλύτερη λειτουργία της, μια μονάδα, η οποία εισήχθη στην έννομή μας τάξη πρόσφατα, το 2020, και η οποία χρειάζεται κάποιες ενισχύσεις και περαιτέρω ρυθμίσεις για να βρει τα πατήματά της και να λειτουργήσει εκπληρώνοντας τον σκοπό, για τον οποίο ιδρύθηκε, που είναι η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου, η δυνατότητα προστίμων για τη διακίνηση και εμπορία απομιμητικών παραποιημένων προϊόντων και μια σειρά από θέματα που αφορούν στη σωστή λειτουργία της αγοράς.
Η σκοπούμενη ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού της ΔΙΜΕΑ διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της αγοράς μέσω της αύξησης των ελέγχων και τη βελτίωση της ποιότητάς τους, προστατεύοντας αποτελεσματικότερα τους καταναλωτές. Κατά συνέπεια, κι αυτό το δεύτερο μέρος, τα άρθρα 8 έως 15, που αφορούν στον Διοικητή, στην οργάνωση, στη Διεύθυνση Συντονισμού και Διοικητικής Υποστήριξης της ΔΙΜΕΑ κ.λπ., δεν έτυχαν ιδιαίτερης αντιπαράθεσης κατά τη συζήτηση που προηγήθηκε, καθώς όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη αυτών των ενισχύσεων.
Έτσι έρχομαι στο τέταρτο μέρος, που αφορά στο άνοιγμα των πολύ μικρών καταστημάτων σε μικρούς δήμους με πληθυσμό κάτω των 5.000 κατοίκων. Έγινε αρκετή συζήτηση και με τους φορείς και, βεβαίως, από τους εκπροσώπους της Αντιπολίτευσης για αυτή τη ρύθμιση του άρθρου 18. Ο Υπουργός σωστά επισήμανε ότι το άρθρο 18 μπορεί να είναι μακροσκελές, αλλά ισχύε ήδη, με εξαίρεση την προσθήκη που φέρνουμε, την περίφημη παράγραφο 2Α, η οποία είναι και το μόνο καινούριο, που κομίζει το παρόν νομοσχέδιο.
Βεβαίως, στη συνέχεια το άρθρο 19, που δίνει μια ευελιξία στους αδειοδοτικούς φορείς, που αδειοδοτούν τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, να μπορούν να επιτρέψουν να λειτουργούν πάντοτε 6 μέρες την εβδομάδα έως και την Κυριακή, ανάλογα με τις καταναλωτικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή τους. Αυτό είναι το άρθρο 19.
Εδώ, επιτρέψτε μου να κάνω μία ευρύτερη πολιτική παρατήρηση, με βάση και όσα ειπώθηκαν από τα κόμματα, αλλά και από κάποιους φορείς. Η δικιά μου παρατήρηση είναι ότι υπάρχει μία αδυναμία από συγκεκριμένους εκπροσώπους να κατανοήσουν τις κοσμογονικές εξελίξεις, που συντελούνται στο εμπόριο σήμερα και στη χώρα μας και παγκοσμίως και να επιμένουν να δίνουν μία μάχη οπισθοφυλακών, η οποία, εν τέλει, είναι καταδικασμένη και δεν πρόκειται να επιτύχει.
Θέλω να πω ότι από τα πρώτα-πρώτα που θα δει κάποιος, που θα θελήσει να ασχοληθεί με το σύγχρονο εμπόριο, είναι ότι είναι από τις δραστηριότητες εκείνες τις οικονομικές, είναι το λιανεμπόριο, το οποίο υπόκειται ήδη σήμερα και θα υποστεί έτι περαιτέρω στο αμέσως προσεχές διάστημα μία επανάσταση, μια ριζική αναδιάρθρωση. Οι προβλέψεις λένε ότι κατά τα 3/4 του το λιανεμπόριο θα αλλάξει μορφή και θα περάσει σε νέες μορφές, όπως είναι, για παράδειγμα, το ηλεκτρονικό εμπόριο. Είναι κάτι, το οποίο επιτείνει η πανδημία. Δεν το δημιουργεί η πανδημία. Προϋπήρχε αυτή η τάση από πριν και πρόκειται να επιταθεί περαιτέρω.
Οι δύο μεγαλύτερες πολυεθνικές παγκοσμίως σήμερα – το ξέρουμε όλοι – δεν είναι ούτε οι πετρελαϊκές ούτε οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Είναι η Amazon και η Alibaba. Πρόκειται για οι δύο εταιρείες τρισεκατομμυρίων η καθεμία, οι οποίες ειδικεύονται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και δείχνουν την τεράστια αλλαγή, η οποία, ήδη, έχει γίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες, γίνεται στην Κίνα, έρχεται και στην Ευρώπη. Παρά τις αντιστάσεις που συναντά στην Ευρώπη, η τάση είναι ξεκάθαρη και, φυσικά, αγκαλιάζει και τη χώρα μας.
Κατά συνέπεια η ιδέα ότι η μάχη είναι μεταξύ του μικροκαταστηματάρχη και του μεγάλου καταστήματος είναι μία ιδέα του 20ου αιώνα. Δεν αφορά απαραίτητα τον 21ο αιώνα και θα καλούσα και τις πολιτικές δυνάμεις που επιμένουν στον 20ο αιώνα να προσαρμοστούν στον 21ο για να έχουμε μια ουσιαστική συζήτηση εδώ, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τον μικροπωλητή και τον μικρομεσαίο. Διαφορετικά τον αφήνουμε στο έλεος δίνοντας μια σκιαμαχία, η οποία είναι καταδικασμένη σε αδυναμία.
Αυτό είναι κάτι το οποίο τουλάχιστον σε ομοσπονδιακό ευρωπαϊκό επίπεδο έχει γίνει κατανοητό γι΄ αυτό και υπάρχει ο περίφημος Κανονισμός, ο οποίος αποτελεί και τη βάση του νομοσχεδίου και ο οποίος εφαρμόζεται άμα τη ψήφισή του, χωρίς ελληνική ενδιάμεση πρωτοβουλία, ο Κανονισμός 1150 του 2019 για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Πραγματικά, όμως οι συνέπειες, του τι κάνει το ηλεκτρονικό εμπόριο και πόσο έχει γιγαντωθεί και πόσο θα γιγαντωθεί φοβάμαι ότι σε κάποιους κύκλους πολιτικούς, δημοσιογραφικούς, συνδικαλιστικούς δυσκολεύονται να κατανοήσουν πλήρως.
Εμείς προσαρμοζόμαστε στη νέα εποχή και γι αυτό παίρνουμε μέτρα -αυτό αφορά και το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου- διευρύνοντας τα εργαλεία ελέγχου, όπως για παράδειγμα δίνοντας τη δυνατότητα της συλλογικής αγωγής, κάτι το οποίο δεν υπήρχε μέχρι σήμερα. Μας μέμφονται κάποιοι, για παράδειγμα άκουσα και τον εκπρόσωπο και διαβάζω και τις επιστολές που μας έστειλε ο ΣΕΒ ότι θα έπρεπε να μπουν κάποια περιοριστικά κριτήρια στο ποιοι μπορούν να ασκήσουν συλλογική αγωγή. Πολιτική βούληση του Υπουργείου και της κυβέρνησης, όπως την αντιλαμβάνομαι, είναι να αφήσει τη δυνατότητα όσο το δυνατόν πιο ανοικτή, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πλήρους ελέγχου και στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Νομίζω ότι και στο πρώτο μέρος του νομοσχεδίου, δηλαδή, στα άρθρα από 1 έως 7, δεν ακούστηκαν ουσιώδεις αντιρρήσεις και νομίζω μπορούμε να συμφωνήσουμε να τα ψηφίσουμε και από εκεί και πέρα απομένει ένα πέμπτο μέρος περισσότερο διαδικαστικό, θα σας έλεγα, για την παράταση ισχύος για άλλα πέντε χρόνια μέχρι το 2025 του ν.1338/1983, που έχει παραταθεί όλο το προηγούμενο διάστημα, προκειμένου να μπορεί να εφαρμόζεται το Ενωσιακό Δίκαιο και να έχει τη δυνατότητα ο Υπουργός να κάνει αυτά που πρέπει να κάνει για την εκτέλεση των αποφάσεων του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως πρέπει.
Κατόπιν τούτου, έχοντας λίγο πολύ συμφωνήσει στα τέσσερα από τα πέντε μέρη και έχοντας δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις για το μέρος εκείνο, το τέταρτο, για το οποίο ακούστηκε και έγινε η περισσότερη συζήτηση, έχουν δοθεί οι σχετικές εξηγήσεις ότι αφορά κάτι πολύ μικρό, αφορά συγκεκριμένες ανάγκες συγκεκριμένων κοινωνιών. Θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η συζήτηση γίνεται και για τις κοινωνίες, δεν γίνεται μόνο για τους εργαζόμενους ή για τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων. Υπάρχουν οι καταναλωτές, υπάρχουν οι κοινωνίες, υπάρχουν οι ζωές των ανθρώπων που θα πρέπει να διευκολύνονται, κάτι το οποίο έτσι κι αλλιώς, όπως ξέρετε, γίνεται και πρέπει να ρυθμιστεί με έναν τρόπο δίκαιο να μπορούν να λειτουργούν αυτά τα μικροκαταστήματα σε περιοχές μικρού πληθυσμού, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι κάτοικοι καλύτερα.
Νομίζω, κατόπιν τούτου, μπορούμε σε ένα πνεύμα πιο συναινετικό να συμφωνήσουμε και να προχωρήσουμε με βάση και τις εξηγήσεις που δόθηκαν από τη μεριά της κυβέρνησης και να υπερψηφίσουμε εν συνόλω το νομοσχέδιο.
Εγώ δέχομαι και την ουσία και το πνεύμα το συναινετικό και το -πώς να το πούμε;- συνεργασιακό των εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο του Εισηγητή όσο και του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου. Απλώς, μια πάρα πολύ μικρή παρατήρηση για την ολοκλήρωση αυτής της κουβέντας. Όσοι αντιμάχονται το άνοιγμα των μικρών καταστημάτων τις Κυριακές -αυτή είναι μια συζήτηση που έχει γίνει στη Γερμανία, στη Σκανδιναβία- δεν είναι απαραίτητα υπέρ του εργαζόμενου, του μικρομεσαίου και ούτω κάθε εξής. Καμιά φορά -δεν λέω ότι είσαστε εσείς αυτοί- αλλά καμιά φορά, αυτό αποδείχθηκε στη Γερμανία, στη Σκανδιναβία εξυπηρετούν τα συμφέροντα των κολοσσών όπως η Amazon. Η Amazon δεν θέλει να ανοίγει τίποτα τις Κυριακές, αν είναι δυνατόν να μη ανοίγει ούτε το Σάββατο, ούτε την Παρασκευή διότι αυτή δεν έχει ούτε Κυριακές, ούτε Παρασκευή, ούτε Σάββατο.
Αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το έχουμε υπόψη μας όταν νομοθετούμε και όταν προσπαθούμε να δούμε τι γίνεται τον 21ο αιώνα γιατί δεν ζούμε πια στον 20ο. Αυτό μόνο.
12.11.2020
Άκουσα με προσοχή ή, εν πάση περιπτώσει, προσπάθησα, να ακούσω με όση προσοχή μπορώ τον Εισηγητή της Ελληνικής Λύσης, γιατί, πραγματικά, είναι δύσκολο καμία φορά, να παρακολουθήσω τις σκέψεις του. Θα έλεγα, όμως, 2 παρατηρήσεις, προκαταρκτικά, πριν μπω στην ουσία της εισήγησής μου.
Πρώτον, ότι είναι εκτός θέματος. Είναι σημαντικό αυτό, να το υπογραμμίζουμε το «εκτός θέματος», διότι αναφέρεται στα άρθρα εν συνόλω, την ώρα που τα άρθρα αυτά έχουν ψηφιστεί ήδη πριν από καιρό και δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στις τροποποιήσεις, τις οποίες τώρα έχουμε υπό συζήτηση. Λέω, ξεκάθαρα, ότι δε συζητάμε πράγματα ή δε θα έπρεπε, καταρχάς, να συζητάμε πράγματα, τα οποία έχουμε ήδη ψηφίσει. Η συζήτηση αυτή έχει γίνει. Τώρα, πρέπει, να επικεντρωθούμε στις τροποποιήσεις, τις οποίες έχουμε μπροστά μας.
Όπως σας εξήγησε και Υπουργός, ήδη, από την πρώτη εισήγησή που, σε αντίθεση με ότι γινόταν στο παρελθόν, τώρα, λόγω της αρχής της καλής νομοθέτησης υποχρεωνόμαστε, να φέρουμε όλο το άρθρο, όπως διαμορφώνεται, όμως στην αρχή του άρθρου σημειώνεται, ακριβώς, ποια είναι η υπό ψήφιση, όχι η ψηφισμένη. Υπάρχει η ψηφισμένη διάταξη. Ποια είναι η υπό ψήφιση διάταξη, λοιπόν. Καλό είναι, να μην ξανακάνουμε την ίδια κουβέντα, που κάναμε πριν από 6 μήνες και να είμαστε εντός θέματος. Αυτό θεωρώ εγώ, ως Εισηγητής της Πλειοψηφίας. Επιτρέψτε μου.
Καλό είναι, λοιπόν, να μιλάμε επί του προκειμένου και όχι γενικά και αόριστα και να λέμε πράγματα, τα οποία από ένα σημείο και μετά μόνο σύγχυση προκαλούν. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στη ΔΙΜΕΑ. Τι είναι η ΔΙΜΕΑ, έχουμε καταλάβει; Είναι μέρος της Διοίκησης. Δεν είναι ούτε Ανεξάρτητη Αρχή, ούτε δικαστικό όργανο. Ως μέρος της Διοίκησης, φυσικά, εποπτεύεται από τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου, στο οποίο υπάγεται.
Νομίζω ότι έχει σημασία για την ποιότητα της συζήτησης, να υπάρξει διάλογος και όχι παράλληλοι μονόλογοι και όχι ο καθένας να κοιτάει τα χαρτιά του, ο καθένας να «πει το ποίημά του» και να τελειώσει μια διαδικασία, εντελώς, τυπικά. Εγώ, πιστεύω ουσιαστικά στη διαδικασία. Κάθομαι και ασχολούμαι με αυτά, που λέτε. Δεν τα αγνοώ, όπως κάνουν άλλοι συνάδελφοι και τα απαντώ και λέω, λοιπόν, ότι ο καθένας, ο όποιος αδικείται από τις όποιες αποφάσεις της ΔΙΜΕΑ, μπορεί, να προσφύγει στα δικαστήρια. Η δικαστική οδός δεν έχει αποκλειστεί, διότι, φυσικά, δεν είναι δικαστικό όργανο. Όλες οι αποφάσεις οι διοικητικές υπόκεινται στον δικαστικό έλεγχο ανά πάσα στιγμή. Για αυτό και η ΔΙΜΕΑ δεν περιβάλλεται εγγυήσεις δικαστικής ανεξαρτησίας. Υπάγεται ιεραρχικά εκεί, που υπάγεται, για όλα τα σχετικά απαντώντας στις όποιες αιτιάσεις οι οποίες ακούστηκαν.
Τρίτον, έχει ενδιαφέρον η άποψη για τις Κυριακές. Την ακούω με προσοχή. Φαντάζομαι αφορά και στις ταβέρνες, στα ανθοπωλεία και σε οτιδήποτε άλλο είναι ανοικτό τις Κυριακές. Έτσι δεν είναι; Έχει ενδιαφέρον, το πως εδώ ενώνεται ένα κομμάτι στη μια άκρη του πολιτικού φάσματος με ένα κομμάτι στην άλλη άκρη με άλλη αιτιολογία για τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, στο να μείνει η χώρα καθηλωμένη σε μία συζήτηση, που όπως είπα και χθες αφορά στον 20ο αιώνα, την ώρα που γίνεται αυτή η επανάσταση στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που δε γνώριζε ούτε Σάββατα ούτε Κυριακές ούτε βράδια ούτε μέρα ούτε τίποτα και όπου ο κάθε καταναλωτής μπορεί, να παραγγείλει και να αγοράσει ό,τι θέλει, όποτε το θέλει ανά πάσα στιγμή, βάζοντας σε πολύ δύσκολη θέση αυτούς τους έρμους, τους μικροεπαγγελματίες, μικρομεσαίους μικροκαταστηματάρχες, τους οποίους πρέπει, να έχουμε στο μυαλό μας μαζί με το καταναλωτικό κοινό, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού και τις ανάγκες του, όπως διαμορφώνονται στη σύγχρονη εποχή. Είναι μία συζήτηση αυτή πάρα πολύ ουσιαστική και πρακτική, που πρέπει, να μας απασχολεί πέρα από τα τσιτάτα και τις ευκολίες, με τις οποίες αρέσκεται συχνά το πολιτικό μας σύστημα.
Από κει και πέρα, αυτά που είχαμε, να πούμε, κ. Πρόεδρε, τα είπαμε και στις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις. Έδωσε ο Υπουργός στις κατάλληλες εξηγήσεις. Νομίζω ότι από τη συζήτηση προέκυψε μια γενικότερη συναίνεση και συμφωνία για τη συντριπτική πλειοψηφία των διατάξεων του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου, τόσο για την εξειδίκευση κάποιων ρυθμίσεων για την καλύτερη στελέχωση και λειτουργία της ΔΙΜΕΑ, για την οικονομική ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, για την παράταση ισχύος και εφαρμογής του Ενωσιακού Δικαίου προκειμένου να μπορεί ο Υπουργός, να ασκήσει τα προβλεπόμενα καθήκοντά του και, βεβαίως, η μεγάλη καινοτομία που έρχεται, να κάνει το παρόν νομοσχέδιο και να εισάγει στο πρώτο μέρος του τη συλλογική αγωγή αντιμετωπίζοντας ως καταναλωτές τους επιχειρηματικούς χρήστες των επιγραμμικών πλατφορμών – των online platforms -, ώστε να υπάρχει καλύτερη δικαστική προστασία και των ίδιων και του ανταγωνισμού από αθέμιτες και παράνομες πρακτικές.
Νομίζω ότι ρυθμίζονται με το μητρώο, που καθιερώνουμε και την εγγραφή σε αυτό το μητρώο των διαφόρων ενώσεων και δημόσιων φορέων, που θα μπορούν, να προχωρούν σε αυτή τη συλλογική αγωγή τα σχετικά.
Υπήρξε μια μεγάλη συζήτηση για το τέταρτο και επικέντρωση εκεί του τέταρτου μέρους του νομοσχεδίου για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, που μπορούν, να λειτουργούν σε μικρούς Δήμους κάτω των 5.000 κατοίκων. Είναι ένα εύλογο αίτημα και των κατοίκων των περιοχών αυτών, που ως επί το πλείστον είναι μικρής οικονομικής δραστηριότητας και καλό είναι, να ενισχυθούν, διότι δεν υπάρχουν εύκολες εναλλακτικές κι αυτό κάνουμε απαντώντας στα αιτήματα τα ατομικά, τοπικά.
Δεύτερον, το κάνουμε δίνοντας, με το άρθρο 19, τη δυνατότητα στους αδειοδοτούντες φορείς των λαϊκών αγορών να προσαρμόζουν την ημέρα λειτουργίας των αγορών στις τοπικές καταναλωτικές συνήθειες, χωρίς κεντρική δική μας παρέμβαση, βεβαίως, της Κυβέρνησης ή του αρμόδιου Υπουργείου, αλλά στους τοπικούς που δίνουν τη σχετική άδεια, δήμοι και ούτω καθεξής.
Νομίζω ότι έγινε μια ουσιαστική συζήτηση στις προηγούμενες τρεις συνεδριάσεις. Ακούσαμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους φορείς, οι περισσότεροι εκ των οποίων στάθηκαν εποικοδομητικά στην παρούσα ρύθμιση. Ο Υπουργός απάντησε διεξοδικά δύο φορές σε όλες τις αιτιάσεις και τα ζητήματα που τέθηκαν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και την Αντιπολίτευση και τη μείζονα και το ΚΙΝΑΛ και όλους τους υπόλοιπους για τη συνεισφορά τους σε αυτήν τη συζήτηση και νομίζω σε αυτό το πνεύμα μπορούμε να προσβλέπουμε στη συναίνεση στην Ολομέλεια.