24.1.2019
Η Βενεζουέλα συγκλονίζεται από μαζικές διαδηλώσεις εναντίον του καθεστώτος του Νικολά Μαδούρο. Ενώπιον ενός τεράστιου πλήθους, στην πρωτεύουσα Καράκας, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Χουάν Γκουαϊντό, αυτο-ανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας χθες.
Τον Γκουαϊντό αναγνώρισαν ως νόμιμο πρόεδρο οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και οι χώρες-γίγαντες της Νότιας Αμερικής, δηλαδή η Βραζιλία, η Αργεντινή και η Κολομβία. Ωστόσο, το Μεξικό του νεο-εκλεγέντα αριστερού Προέδρου Αντρέ Ομπραντόρ αρνήθηκε να κάνει κάτι τέτοιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέφυγε την αναγνώριση του Γκουαϊντό αλλά δεν αναγνωρίζει ούτε τον Μαδούρο ως πρόεδρο και ζητεί ελεύθερες εκλογές για να λυθεί το πολιτικό πρόβλημα της χώρας.
Η Βενεζουέλα είναι μια απίστευτη τραγωδία. Η άλλοτε πλουσιότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής, με τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στον κόσμο, βυθίζεται στη φτώχεια και την αναρχία εξαιτίας ενός εγκληματικού καθεστώτος, που εγκαθιδρύθηκε πριν από 20 χρόνια από τον Ούγκο Τσάβεζ. Η υψηλή τιμή του πετρελαίου, κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, επέτρεψε στον Τσάβεζ να προσελκύσει τις λαϊκές μάζες της χώρας, μοιράζοντας επιδόματα.
Η αποδιάρθρωση της οικονομίας, με κρατικοποιήσεις αλλά και τον παραμερισμό κάθε άξιου στελέχους από τον κρατικό πετρελαϊκό κολοσσό, τον PDVSA (Petroleos de Venezuela), συγκαλύφθηκαν προσωρινά, χάρη στα αυξημένα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου στο εξωτερικό. Όμως, όταν η διεθνής τιμή του πετρελαίου έπεσε, οι ανεπάρκειες του τσαβισμού αποκαλύφθηκαν.
Ο Μαδούρο, που διαδέχθηκε τον Τσάβες, μετά τον θάνατό του, το 2013, απάντησε στις λαϊκές αντιδράσεις με καταστολή, δολοφονίες, φυλακίσεις των ηγετών της αντιπολίτευσης και οπλίζοντας τάγματα εφόδου από φανατικούς του καθεστώτος. Η αντιπολίτευση αποδείχθηκε ανεπαρκής και διασπάστηκε.
Όμως, η κατάρρευση της οικονομίας δημιουργεί τη δική της δυναμική αφού δεν μπορεί να ελεγχθεί ούτε με απειλές ούτε με δακρυγόνα. Η Βενεζουέλα βιώνει έναν απίστευτο υπερ-πληθωρισμό, βασικά είδη διατροφής και πολλά φάρμακα σπανίζουν, ο μισός πληθυσμός υποσιτίζεται, η εγκληματικότητα είναι ανεξέλεγκτη και 3 εκατομμύρια έχουν διαφύγει στο εξωτερικό για να σωθούν. Αν γίνουν ελεύθερες εκλογές το καθεστώς Μαδούρο δεν αναμένεται να συγκεντρώσει πάνω από 15-20% των ψήφων ενώ κάθε μέρα η δημοτικότητά του φθίνει.
Η Βενεζουέλα είναι μια κατεστραμμένη χώρα. Κάθε θεσμός έχει καταρρεύσει. Η δικαιοσύνη έχει διαλυθεί. Η δημόσια διοίκηση δεν λειτουργεί. Τα νοσοκομεία δεν έχουν φάρμακα. Η άλλοτε κραταιά PDVSA παράγει λιγότερο από το ¼ του πετρελαίου που παρήγαγε πριν δέκα χρόνια, εξαιτίας της έλλειψης επενδύσεων και της κακής διαχείρισης. Ο λαός πεινάει και ο Μαδούρο αρνείται να διευκολύνει μια ομαλή μετάβαση γιατί, δικαίως, φοβάται για την τύχη του. Αυτή θα κριθεί από τη στάση του στρατού, ο οποίος παραμένει, προς το παρόν, πιστός.
Η Βενεζουέλα του Τσάβες είχε στο παρελθόν κερδίσει την υποστήριξη μέρους της παγκόσμιας Αριστεράς και, σίγουρα, του Σύριζα. Οι αριστεροί υποστηρικτές του Τσάβες, εκτός Βενεζουέλας, έκαναν τα στραβά μάτια στη διαφθορά και τον αυταρχισμό του λαϊκιστή ηγέτη.
Πρόσφατα, οι ευρωβουλευτές του Σύριζα αρνήθηκαν να καταδικάσουν το καθεστώς Μαδούρο, όπως έκανε η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Με άλλα λόγια, η Βενεζουέλα δεν είναι μόνο ένα περιφερειακό πρόβλημα αλλά και ένα ευρύτερο πρόβλημα για τους δήθεν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι υποκρίνονται ότι προασπίζονται το δίκαιο ενώ ασκούν, με τον πιο κυνικό τρόπο, μια πολιτική χωρίς αρχές.