Η πατρίδα μας γιορτάζει σήμερα μια μεγάλη στρατιωτική και ηθική νίκη. Σαν σήμερα, πριν από 80 ακριβώς χρόνια, η μικρή Ελλάδα απέρριπτε το τελεσίγραφο μιας μεγάλης δύναμης, της Ιταλίας, μέλους ενός θριαμβεύοντος, υπό τη Ναζιστική Γερμανία, Άξονα σε όλη την Ευρώπη.
Ακολούθησε το έπος του ’40 στα βουνά της νότιας Αλβανίας με τις ελληνικές δυνάμεις, αντί να υποχωρούν, να προελαύνουν και να παραμένουν, μέχρι την άνοιξη του 1941, βαθιά εντός του αλβανικού εδάφους, μέχρι η επίθεση της Γερμανίας, τον Απρίλιο, να τις αναγκάσει σε αναδίπλωση και, εν τέλει, σε συνθηκολόγηση.
Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθούν μερικές αλήθειες:
1. Η επιτυχία της Ελλάδας μεγεθύνεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είχε καν επουλώσει το τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής που είχε προηγηθεί και της απορρόφησης πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες που ήρθαν από την Ανατολή.
2. Επιπλέον, η Ελλάδα αποφάσισε να πολεμήσει ενώ στην ηπειρωτική Ευρώπη είχε ήδη θριαμβεύσει ο Χίτλερ. Η Σοβιετική Ένωση ήταν, προς το παρόν, σύμμαχος των Γερμανών, η Γαλλία είχε καταληφθεί και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έμπαιναν στον πόλεμο μετά από έναν και πλέον χρόνο. Μόνον η Μεγάλη (πραγματικά μεγάλη) Βρετανία του Τσόρτσιλ αντιστέκονταν. Και, τώρα, στην άλλη άκρη της Ευρώπης, και η Ελλάδα!
3. Η Ελλάδα θα μπορούσε να συνθηκολογήσει με τους Ιταλούς, αποφεύγοντας τις τεράστιες απώλειες που η αντίσταση ήταν βέβαιο ότι θα προκαλούσε. Προτίμησε, ωστόσο, να τιμήσει τις πιο ένδοξες παραδόσεις του έθνους απέναντι στον ακόρεστο αναθεωρητισμό του Μουσολίνι.
4. Η επιτυχία της Ελλάδας ήταν προϊόν της εθνικής συσπείρωσης. Το «Όχι» του Ιωάννη Μεταξά ένωσε το έθνος, μετά από δεκαετίες εθνικού διχασμού (και πριν ένας νέος διχασμός απειλήσει να το κατασπαράξει). Η στρατιωτική ηγεσία (των βασιλόφρονων) αποδείχτηκε ικανότατη αλλά το πιο βασικό συστατικό της νίκης ήταν ο συντονισμός του απόμακρου και χωρίς «χάρισμα» δικτάτορα με το λαϊκό αίσθημα, για πρώτη φορά, τόσο εμφαντικά, κατά τη διάρκεια της μακράς διαδρομής του στα ελληνικά πολιτικά δρώμενα.
5. Η είσοδος της Ελλάδας στον «Μεγάλο Πόλεμο» επιβεβαίωσε τον πάγιο γεωστρατηγικό προσανατολισμό του έθνους, την πρόσδεσή του, δηλαδή, με την κυρίαρχη ναυτική δύναμη, πρώτα της Βρετανίας και, αργότερα, των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή η πρόσδεση δεν έσωσε την Ελλάδα από την τραγωδία της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου αλλά τη γλίτωσε αργότερα από μια παρατεταμένη κομουνιστική τραγωδία υπό σοβιετικό έλεγχο, όπως συνέβη στην υπόλοιπη ανατολική Ευρώπη.
6. Σήμερα, η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει κανέναν κίνδυνο από τα δυτικά. Η σχέση με την Ιταλία, εδώ και δεκαετίες, είναι άριστη. Ο αναθεωρητισμός, ωστόσο, δεν έχει εκλείψει και εκπορεύεται τώρα από την Τουρκία του Ερντογάν. Αξίζει, να υπογραμμιστεί, λοιπόν, ότι η Ελλάδα παραμένει εξίσου αποφασισμένη, όπως και τότε, να αντισταθεί. Και, πως η Δωδεκάνησος, συμπεριλαμβανομένου του Καστελόριζου, ενώθηκαν με την Ελλάδα, όχι μόνο λόγω της αυθεντικής επιθυμίας των κατοίκων της αλλά και γιατί η Ελλάδα συμμετείχε, με ανείπωτες θυσίες, στην ήττα του Άξονα, όπως δεν έκανε η Τουρκία που προτίμησε την ευνοϊκή ουδετερότητα.
7. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα συμμετείχε, ψυχή τε και σώματι, στον σπαραγμό, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που γέννησε τη σύγχρονη ενωμένη Ευρώπη. Η Τουρκία απείχε, επιβεβαιώνοντας την αμφιθυμία της και τον διαρκή εσωτερικό διχασμό της μεταξύ Ανατολής και Δύσης και επιτρέποντας στα «φασιστικά στοιχεία» του μεσοπολέμου, που συμπεριλήφθηκαν στην εθνική κεμαλική ιδεολογία της, να επιβιώσουν μέχρι σήμερα, μολύνοντας την πολιτική της κουλτούρα, σε βάρος των ελευθεριών των ίδιων των Τούρκων πολιτών αλλά και της ειρήνης των γειτόνων της Τουρκίας.
Σήμερα τιμούμε τη μνήμη των παλικαριών μας που πολέμησαν ηρωικά με κύριο όπλο τον ενθουσιασμό αλλά και των Ελληνίδων μανάδων και αδελφών που συνέδραμαν, χωρίς κανέναν δισταγμό, στο θαύμα του ’40. Και, γιορτάζουμε, εν πλήρη εθνική αυτοσυνειδησία, όχι μόνο τον στρατιωτικό και ηθικό θρίαμβο του έθνους μας αλλά και τη συμμετοχή μας στην ήττα μιας σκοτεινής Ευρώπης καταπίεσης και φυλετικών διαχωρισμών και τη γέννηση μιας νέας, δημοκρατικής, ελεύθερης και ενωμένης, Ευρώπης.
Στη φωτογραφία, το εξώφυλλο του Life, τον Δεκέμβριο του 1940, με τον εύζωνα σαλπίζοντα, από την Αθήνα, την αντεπίθεση των δυνάμεων της ελευθερίας παγκοσμίως.