Κ. Καιρίδη, λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Άγκυρα ανακοινώθηκε η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος, μετά τις αντιδράσεις της γείτονα για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον μπορούμε να μιλάμε για θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Τα μηνύματα από την Τουρκία είναι αντιφατικά. Υπό μια έννοια αυτό είναι αναμενόμενο. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αίφνης επιλύθηκε η ελληνοτουρκική διαφορά και εξέλειπαν τα προβλήματα στις σχέσεις μας. Υπάρχουν θετικές εξελίξεις, όπως η απουσία παραβιάσεων στο Αιγαίο για πάνω από έναν χρόνο και η συνεργασία στο μεταναστευτικό, αλλά, δυστυχώς, υπάρχουν και αχρείαστες προκλήσεις, όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί.
Από τη μείωση των παράνομων αφίξεων στα νησιά διαφαίνεται ότι η συνεργασία με την Τουρκία για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης έχει αποτελέσματα. Τι συμβαίνει όμως την εκκρεμότητα των επιστροφών από τα νησιά του Αιγαίου στην Τουρκία, για τις οποίες η γείτονας έχει δεσμευτεί, αλλά δεν γίνονται;
Έχετε δίκιο και στα δύο. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο υπάρχει καλύτερη συνεργασία με την Τουρκία που αποτυπώνεται και στη σημαντική μείωση των ροών, αλλά ταυτόχρονα, η Τουρκία εδώ και χρόνια δεν δέχεται επιστροφές, όπως είχε δεσμευτεί με την κοινή ευρωτουρκική δήλωση του 2016. Στόχος μας είναι, μέσα από την εμπέδωση ενός κλίματος εμπιστοσύνης, να προχωρήσουμε και στο ζήτημα αυτό.
Υπάρχει ανταπόκριση για τις μετακλήσεις εργατών από τρίτες χώρες, με δεδομένη την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στον πρωτογενή τομέα και τον τουρισμό; Πόσες έχουν γίνει; Πως προχωρούν οι συμφωνίες με τρίτες χώρες για προσέλκυση εργατών;
Έχουμε διαπραγματευτεί και αναμένεται η υπογραφή έξι διμερών συμφωνιών που, εν πολλοίς, θα επιλύσουν το πρόβλημα. Ταυτόχρονα, ενεργοποιούμε τη συμφωνία που υπέγραψε ο τότε ΑνΥΠΕΞ, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, το 2022. Πέρα από τις διμερείς συμφωνίες, προχωράμε στην αναβάθμιση του διοικητικού μηχανισμού της νόμιμης μετανάστευσης, με την ενίσχυση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των προξενείων, την ψηφιοποίηση, τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων και μια σειρά από νέα εργαλεία που θα επιλύσουν το πρόβλημα.
Αναφορικά με το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που υπερψήφισε η ΕΕ πού εντοπίζονται τα ζητήματα στην εφαρμογή του; Υπάρχει περίπτωση αυτή η “ιστορική” πολιτική συμφωνία να μην υλοποιηθεί λόγω των διαφωνιών κρατών της ΕΕ;
Πράγματι η εφαρμογή του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου είναι μια τεράστια πρόκληση. Τα επόμενα δύο χρόνια χρειάζεται να γίνουν πάρα πολλά για την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή. Όμως δεν ξεκινάμε από το μηδέν, και η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας διαθέτει μια αξιοζήλευτη υποδομή, σε σχέση με πολλούς από τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η Ελλάδα διαθέτει Εθνικό Σύστημα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των αιτούντων άσυλο και μια πολύ αποτελεσματική Υπηρεσία Ασύλου που διεκπεραιώνει γρήγορα και με αξιοπιστία τα σχετικά αιτήματα. Η συμφωνία «κανονικοποιεί» μια σειρά από ζητήματα, που σημαίνει ότι τυχόν παραβίαση των σχετικών κανονισμών θα οδηγεί σε παραπομπή της χώρας-παραβάτη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Κ. Υπουργέ εν μέσω αναβρασμού στη Μέση Ανατολική επισκεφθήκατε το Κάιρο. Ποια είναι τα συμπεράσματα από τις επαφές σας για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και την εφαρμογή της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου; Υπάρχει ανησυχία για νέο μεταναστευτικό κύμα λόγω της κατάστασης στην περιοχή;
Δεν μπορεί παρά να υπάρχει ανησυχία με δεδομένο ότι γίνεται σήμερα στον περίγυρό μας. Υπάρχει μεγάλη αναταραχή στη Μέση Ανατολή και στο Σαχέλ και δεν χωρεί κανένας εφησυχασμός. Η Αίγυπτος είναι μια χώρα – κλειδί για την αποτελεσματική διαχείριση της μεταναστευτικής πίεσης. Το ταξίδι μου έγινε σε συνέχεια της επίσκεψης του Έλληνα Πρωθυπουργού στο Κάιρο, μαζί με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον περασμένο Μάρτιο, προκειμένου να εξειδικευτεί η μεταξύ μας συνεργασία, για την από κοινού αποτροπή της παράνομης και την ενίσχυση νόμιμων εναλλακτικών λελογισμένης μετανάστευσης, με όρους και κανόνες. Ο στόχος είναι απλός: δεν θέλουμε παράνομες αφίξεις, μέσω των εγκληματικών δικτύων των διακινητών, αλλά θέλουμε νόμιμες μετακλήσεις, με διαβατήρια, ελέγχους και σεβασμό στη δημόσια ασφάλεια, προς όφελος όλων των εμπλεκομένων και της αιγυπτιακής και της ελληνικής πλευράς.
Σας ανησυχεί το πολιτικό τοπίο θα διαμορφωθεί στην Ευρώπη την επομένη των ευρωεκλογών; Ποιο είναι το πραγματικό διακύβευμα για τους Έλληνες πολίτες;
Με ανησυχεί η ενίσχυση των αντιευρωπαϊκών, αντισυστημικών δυνάμεων στην Ευρώπη, και θεωρώ ότι αυτό είναι το βασικό δίλημμα για τον Έλληνα ψηφοφόρο. Αν δηλαδή, θα επιτρέψει με τη ψήφο του, την ενίσχυση των δυνάμεων της ευρωδιάλυσης ή αν θα ενισχύσει πολιτικές δυνάμεις, όπως κατεξοχήν είναι η Νέα Δημοκρατία, που αναγνωρίζουν τα προβλήματα και τα ελλείμματα της σημερινής Ευρώπης, αλλά μάχονται για μια καλύτερη και περισσότερη Ευρώπη. Πάρτε για παράδειγμα την ψηφοφορία για το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου στο Ευρωκοινοβούλιο στις 10 Απριλίου: μόνη σχεδόν η Νέα Δημοκρατία υπερψήφισε, ενώ σύσσωμη η αντιπολίτευση, με διαφορετικές αφετηρίες, είτε από την Ακροδεξιά, είτε από την Αριστερά, συντάχθηκε με τις δυνάμεις που προτιμούν το τίποτα από το κάτι. Και αυτό δεν θα πρέπει να μείνει απαρατήρητο εν όψει της κρίσιμης αναμέτρησης της 9ης Ιουνίου