Ο Προϋπολογισμός του 2022 σηματοδοτεί, μετά την επανάκαμψη της οικονομίας το 2021, την έναρξη μιας περιόδου ρωμαλέας ανάπτυξης με αύξηση του ΑΕΠ στο 5% και μεγάλη βελτίωση των ποιοτικών δεικτών, με μεγάλη αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Άρα, ο φετινός Προϋπολογισμός σηματοδοτεί το σταδιακό πέρασμα σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο που θα βασίζεται στην εξωστρέφεια. Σηματοδοτεί επιπλέον την επιστροφή στην δημοσιονομική πειθαρχία, μετά τη χαλάρωση των ετών 2020-21 και τη πρωτοφανή στήριξη που παρείχε το κράτος στην οικονομία και την κοινωνία εξαιτίας της πανδημικής κρίσης. Σημειωτέον ότι η δημοσιονομική διόρθωση και πειθάρχηση βασίζεται κατεξοχήν στην αύξηση των εσόδων μέσα από την ανάπτυξη και όχι όπως γινόταν επί ΣΥΡΙΖΑ, στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών και στην «φορο-επιδρομή» σε βάρος της μεσαίας τάξης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου Προϋπολογισμού είναι η μεγάλη μείωση του πρωτογενούς ελλείματος, περαιτέρω ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών και των δαπανών υγείας, δημόσιες επενδύσεις και αύξηση των αμυντικών δαπανών για εξοπλισμούς προκειμένου να ενισχυθεί η αποτρεπτική ισχύς της χώρας και να αναβαθμιστούν οι δυνατότητες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας μετά από πολλά χρόνια.
Ταυτόχρονα, ο Προϋπολογισμός βοηθάει με δύο τρόπους προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων και της ακρίβειας. Πρώτον, στηρίζοντας τα εισοδήματα και άμεσα, για παράδειγμα με την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά, αλλά και έμμεσα, μέσα από τη συνέχιση της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών, που αυξάνουν το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Επιπλέον, ο πληθωρισμός μειώνει -μετά τη χαλάρωση των προηγούμενων δύο ετών- τη δημόσια κατανάλωση και άρα την όποια υπερβάλλουσα ζήτηση προκαλεί και τροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις.
Βέβαια, αυτό που ο καθένας από εμάς θα ήθελε στο μέγιστο βαθμό, είναι προφανώς η περαιτέρω αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, που είναι και εκείνη η δαπάνη του Προϋπολογισμού με τον μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή – για να θυμηθούμε έναν προσφιλή όρο της κρίσης: κάθε ένα ευρώ που δαπανάται για δημόσιες επενδύσεις, προκαλεί αύξηση του ΑΕΠ κατά δύο και τρία ευρώ. Λειτουργεί δηλαδή πολλαπλασιαστικά υπέρ της οικονομικής ανάπτυξης. Ο Προϋπολογισμός του 2022 είναι αναπτυξιακός, έχει αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και ενσωματώνει τις προβλέψεις για την εισροή των πρόσθετων πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Όμως ποτέ δεν είναι αυτό αρκετό, όσο περισσότερα, τόσο καλύτερα, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι είχαμε μεγάλη πτώση συνολικά των επενδύσεων κατά τη δεκαετία της κρίσης, πράγμα που έχει αφήσει πίσω του – όπως τόνισε και ο εισηγητής μας στην έναρξη της συζήτησης για τον προϋπολογισμός, Θόδωρος Ρουσόπουλος – ένα επενδυτικό κενό, ύψους 160 δισεκατομμυρίων ευρώ που πρέπει τώρα να καλύψουμε. Άρα, επενδύσεις, επενδύσεις, επενδύσεις, ιδίως για την επιτάχυνση της κρίσιμης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης που θα κρίνει και την θέση της χώρας στον διεθνή ανταγωνισμό τα προσεχή χρόνια.
Τέλος, πρέπει να σημειώσω ότι η ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μέσα στο 2021 ήδη φαίνεται στους πολίτες. Η ανάπτυξη έχει φέρει μείωση της ανεργίας πάνω από 3 ποσοστιαίες μονάδες και αύξηση της απασχόλησης, πάνω από τέσσερα εκατομμύρια είναι οι εργαζόμενοι σήμερα, πράγμα που μεταφράζεται σε πρόσθετες δουλειές και ευκαιρίες απασχόλησης που συμπαρασύρουν προς τα πάνω και τους μισθούς, όχι μόνο για τους ανέργους που βρίσκουν δουλειά, αλλά και για το σύνολο των εργαζομένων.
Επιπλέον, η ανάπτυξη δίνει έσοδα στον προϋπολογισμό και τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να μειώνει φόρους και εισφορές, προς όφελος του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, χωρίς να βλάπτονται τα δημόσια οικονομικά. Αντιθέτως, έχουμε αύξηση των εσόδων παρά τη μείωση των συντελεστών. Άρα, τόσο επειδή η ανάπτυξη μειώνει την ανεργία, όσο επειδή η ανάπτυξη δίνει δυνατότητες στα δημόσια οικονομικά που δεν είχαμε για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος όλων αλλά και την στήριξη ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων. Η ανάπτυξη δεν είναι μια αφηρημένη έννοια όπως θέλουν κάποιοι να την παρουσιάζουν, αλλά έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα όλων μας.