To 1992, σε μία διάλεξη του American Enterprise Institute, ο Αμερικάνος πολιτικός επιστήμονας Samuel P. Huntigton, ανέλυσε, για πρώτη φορά, την αμφιλεγόμενη θεωρία του περί «σύγκρουσης πολιτισμών». Η ουσία της θεωρίας του Huntington είναι ότι οι παγκόσμιες συγκρούσεις θα είναι, κατά βάση, μεταξύ πολιτισμών που ορίζονται από τις μεγάλες θρησκείες, καθώς η πολιτισμική πόλωση και συσπείρωση παγκοσμίως αυξάνεται. Η πιο αιμοβόρα όλων των συγκρούσεων θα είναι αυτή μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού.
Τριάντα σχεδόν χρόνια μετά και ενώ οι δια-θρησκευτικές σχέσεις χειροτερεύουν, ο Ερντογάν, παρασυρόμενος από τον αυταρχισμό και μεγαλοϊδεατισμό του, έρχεται να κλονίσει συθέμελα τις εύθραυστες χριστιανο-μουσουλμανικές σχέσεις. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, εντάσσεται στον σχεδιασμό του να αναδειχτεί σε ηγέτη του παγκόσμιου σουνιτικού Ισλάμ. Θεωρεί ότι έτσι θα συσπειρώσει τους Τούρκους – τους οποίους έχει αφήσει στο έλεος του κορονοϊού και της οικονομικής κρίσης – και ότι η κίνηση αυτή θα του προσδώσει το απαραίτητο κύρος για να ανταγωνιστεί ισότιμα τους υπόλοιπους «δελφίνους» για την ηγεσία των Σουνιτών της ταραγμένης Μέσης Ανατολής.
Έχοντας οικοδομήσει ένα αυταρχικό καθεστώς εντός, επιχειρεί να ανασυστήσει μία ευρύτερη τουρκική ηγεμονία εκτός, στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Εκμεταλλευόμενος και συντηρώντας την κρίση του ευρύτερου αραβικού κόσμου από το 2011 και μετά, παρεμβαίνει στο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη, κατασκευάζει τουρκικές στρατιωτικές βάσεις στη Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα, τον Ινδικό Ωκεανό και τον Περσικό Κόλπο και προσπαθεί να προβληθεί ως ο σημαντικότερος μουσουλμάνος ηγέτης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το 1924, ο Μουσταφά Κεμάλ κατήργησε το Χαλιφάτο και μαζί τον τίτλο του Χαλίφη – θρησκευτικού ηγέτη όλων των Μουσουλμάνων – που διατηρούσε ο εκάστοτε Οθωμανός Σουλτάνος. Για τον Ερντογάν φαίνεται ότι ο τίτλος του Σουλτάνου δεν αρκεί. Θέλει να είναι και Σουλτάνος και Χαλίφης…
Η πρόθεση του Ερντογάν να επαναλειτουργήσει η Αγία Σοφία ως τζαμί, εξοργίζει όλους τους Έλληνες – δικαίως. Αποτελεί ωστόσο μία μοναδική ευκαιρία για την ελληνική διπλωματία. Ο δυτικός κόσμος αρχίζει πλέον να κατανοεί την πραγματική φύση του τουρκικού καθεστώτος και των γεωπολιτικών επιπτώσεων της μετάλλαξης του Ερντογάν σε επιθετικό, αυταρχικό ισλαμιστή ηγέτη. Η Ελλάδα οφείλει – και το κάνει – να καταγγείλει διεθνώς την Τουρκία ως γεωπολιτικό ταραξία στην περιοχή, που θίγει τα δυτικά συμφέροντα συνολικά, όχι μόνο τα αμιγώς ελληνικά. Ο συμβολισμός της όποιας εργαλειοποίησης της Αγίας Σοφίας αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την ελληνική διπλωματική προσπάθεια. Καθίσταται πλεόν εξαιρετικά δύσκολο να αγνοήσουν οι σύμμαχοί μας τον εξτρεμισμό του σημερινού ερντογανικού καθεστώτος, παρά το οικονομικό και γεωστρατηγικό «βάρος» της Τουρκίας.
Αν ο Ερντογάν αποφασίσει, εν τέλει, να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, το διπλωματικό κόστος θα είναι μεγάλο. Η Τουρκία του 21ου αιώνα μοιάζει επικίνδυνα με μια ιδιόμορφη παραλλαγή του Ιράν των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων.
Εδώ η αρχική δημοσίευση στο Αθμόνιον Βήμα