Οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από το μεταναστευτικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα θέμα που τείνει να γίνει η αχίλλειος πτέρνα για την ενότητά της, καθώς και οι προσπάθειες που καταβάλλονται για να υπάρξει μια νέα συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε σχέση με τη διαχείριση των ανάλογων ροών είναι τα θέματα με τα οποία ασχολείται η εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Καλεσμένος ήταν ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Καιρίδης.
Στη συζήτηση γίνεται κατ’ αρχήν αναφορά στη διοργάνωση 30/9 στη Θεσσαλονίκη της 6ης Υπουργικής Συνόδου του λεγόμενου MED5 (Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία, Μάλτα, Ισπανία), δηλαδή μεταξύ πέντε μεσογειακών χωρών της ΕΕ που έχουν πολλά κοινά ζητήματα σε σχέση με το μεταναστευτικό και στο κατά πόσον υπήρξαν κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Στη συνέχεια εξετάζεται το που βρίσκεται η ΕΕ γενικότερα σε σχέση με το Μεταναστευτικό. Πχ πριν μερικές μέρες υπήρξε συμφωνία από το Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών -αλλά με δυσκολία και χρήση ειδικής πλειοψηφίας- για Κανονισμό κοινής αντιμετώπισης εκτάκτων κρίσεων. Ωστόσο, εν συνεχεία η Άτυπη Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, που διοργανώθηκε στη Γρανάδα από την Ισπανία, δεν κατάφερε να περιλάβει στην Κοινή Δήλωση αναφορά στο Μεταναστευτικό. Επίσης, η τύχη του Συμφώνου για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, που έχει προτείνει η Κομισιόν ήδη εδώ και 3 χρόνια και το οποίο έχει κάνει αποδεκτό με αρκετές τροποποιήσεις το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν είναι βέβαιο πως θα εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο πριν τις ερχόμενες ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024.
Στο μεταξύ παρατηρούνται ολοένα και περισσότερες διμερείς ή επιμέρους δράσεις που αναλαμβάνουν από μόνα τους κράτη μέλη ή ομάδες αυτών. Π.χ. η Ιταλία προχωρά σε συμφωνίες με την Τυνησία (όπως παλιότερα με τη Λιβύη) η Γερμανία επαναφέρει επιλεκτικούς ελέγχους όσων εισέρχονται οδικά στην επικράτειά της από τις χώρες που συνορεύει, ενώ το ίδιο αποφάσισαν να κάνουν με τη Σλοβακία και οι χώρες της ΕΕ που συνορεύουν μ’ αυτή. Έτσι, ο κ. Καιρίδης ερωτάται αν η συντονισμένη πολιτική και αλληλεγγύη των κρατών μελών της ΕΕ στον χειρισμό του Μεταναστευτικού είναι τελικά μια ουτοπία και το ζήτημα αυτό μπορεί να γίνει η αχίλλειος πτέρνα για την ενότητα της Ένωσης, αλλά και μοχλός ανόδου των ευρωσκεπτικιστικών και ακροδεξιών δυνάμεων τόσο στις επιμέρους χώρες της Ένωσης, όσο και στις Ευρωεκλογές του επομένου Ιουνίου 2024.
Στα πλαίσια μιας “περισσότερο διμερούς μεταναστευτικής διπλωματίας” μπορούν να τοποθετηθούν και οι πρωτοβουλίες που παίρνει αυτή την εποχή και η Ελλάδα για μια ενισχυμένη συνεργασία με την Τουρκία. Αν και αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη ευρωτουρκική συνεργασία στο θέμα, αποτελεί και μια νέα προσπάθεια, που ξεκίνησε από την συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο Ερντογάν τον Σεπτέμβριο στην Ν. Υόρκη στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και η οποία συνεχίζεται τώρα μεταξύ του κ. Καιρίδη και του Υπουργού Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια. Ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής ερωτάται τι περιλαμβάνει αυτή η πρωτοβουλία, πως εξελίσσεται, αλλά και τελικά ποιά κίνητρα έχει η Τουρκία για να είναι περισσότερο συνεργάσιμη από τι στο παρελθόν;