Νίκος Γιώτης :
Kαλημέρα σας, κύριε Υπουργέ.
Δημήτρης Καιρίδης :
Καλημέρα, καλημέρα στη Θεσσαλονίκη μας.
Νίκος Γιώτης :
Ένα διήμερο ήσασταν στην Κρήτη, φτάσατε στο νοτιότερο σημείο της Ευρώπης, στη Γαύδο, απ’ όπου βλέπουμε να είναι αθρόες, το τελευταίο διάστημα, οι μεταναστευτικές ροές και κάνατε και κάποιες ανακοινώσεις εκεί, και γι αυτό θα ‘θελα να μιλήσουμε περισσότερο. Ανακοινώσατε τον διορισμό του εθνικού συντονιστή επιστροφών, εντός της εβδομάδας, όπως είπατε, σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του πολίτη. Είπατε πως “η Κρήτη αποτελεί πρώτη προτεραιότητα, μέχρι τώρα δεν είχε ροές, επιδίωξή μας είναι να συνεχίσει να μην έχει”. Κάνατε αρκετές συσκέψεις. Θα ήθελα, καταρχάς, αυτό που ζουν εκεί, που αφουγκραστήκατε, κυρίως οι κάτοικοι της Γαύδου και της Κρήτης, να μας πείτε, και ειδικότερα για αυτά που προανέφερα.
Δημήτρης Καιρίδης :
Κοιτάξτε, συμφωνώ με τα περισσότερα, επιτρέψτε μου μόνο να διαφωνήσω καταρχάς, με το αθρόες. Διότι δεν είναι αθρόες οι ροές, πρέπει λίγο να ακριβολογούμε. Καταλαβαίνω ότι στις εφημερίδες, στον τύπο, στα μέσα ενημέρωσης υπάρχει πάντοτε μια τάση προς την υπερβολή. Δεν είναι οι εκατό που ήρθαν, το τελευταίο τριανταήμερο, αθρόα προσέλευση σε ένα νησί με περίπου ένα εκατομμύριο μόνιμους κατοίκους.
Νίκος Γιώτης :
‘Ενα εκατομμύριο όχι. Είπατε σε ένα νησί με ένα-
Δημήτρης Καιρίδης :
Και πέντε εκατομμύρια τουρίστες το καλοκαίρι.
Νίκος Γιώτης :
Καλοκαίρι, ναι, εντάξει.
Δημήτρης Καιρίδης :
Ναι. Λοιπόν, μιλάμε για ένα πολύ μεγάλο νησί. Θέλω να πω ότι σε σχέση με αυτά που έχουμε αντιμετωπίσει στο ανατολικό Αιγαίο, τα νούμερα είναι πάρα πολύ μικρά, χωρίς να θέλω να υποτιμήσω το πρόβλημα ή να οδηγήσω σε έναν εφησυχασμό, αντίθετα, ο σκοπός του ταξιδιού ήταν ακριβώς, με δεδομένο τη διεθνή αναστάτωση και όλα αυτά που γίνονται στη Βόρεια Αφρική, στην υποσαχάρια Αφρική, στη Μέση Ανατολή, φλέγεται όλη η περιοχή, να προετοιμαστούμε κατά το δυνατόν περισσότερο, για το οποιοδήποτε ενδεχόμενο. Σε συνεργασία πάντοτε με την τοπική κοινωνία, αυτό επεδίωξα και νομίζω ότι ο σκοπός επετεύχθη. Βρήκα αυτοδιοικητικούς με μεγάλη εμπειρία, προσηλωμένους στο συμφέρον του τόπου τους και όχι στο θέατρο των πολιτικών, αν θέλετε, ή στις ξέρετε, διότι το μεταναστευτικό πάντοτε προσκαλεί εντάσεις και τοξικότητες. Είχαμε μια πάρα πολύ καλή συνεργασία, συζήτηση, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα όποια προβλήματα πρέπει να διαχειριστούμε. Πήγα και στη Γαύδο, πραγματικά η Γαύδος είναι ένας πολύ μικρός τόπος, πολύ απομονωμένος, είκοσι τέσσερα μίλια νότια της χώρας των Σφακίων. Δημιουργεί πολύ μεγάλα προβλήματα, η όποια εκεί ροή, διότι δεν υπάρχουν τα μέσα, δεν υπάρχει προσωπικό, δεν υπάρχουν υποδομές, για να το διαχειριστούμε και πρέπει να το δούμε με ιδιαίτερη προσοχή. Εμείς παίρνουμε μια σειρά από μέτρα. Πρώτον, είναι ο εθνικός συντονιστής επιστροφών, για να επιταχύνουμε τις επιστροφές των επιστρεπτέων, κυρίως Αιγυπτίων, που έρχονται από την Ανατολική Λιβύη. Εγώ θα πάω και στην Αίγυπτο και για αυτό, αλλά και για να ενεργοποιήσουμε περαιτέρω την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία νόμιμης μετανάστευσης, που υπογράψαμε πριν από δύο χρόνια, διότι εμείς θέλουμε το νόμιμο, δεν θέλουμε το παράνομο. Βεβαίως, περνάμε διάταξη στο νέο νομοσχέδιο που φέρνουμε τώρα του υπουργείου, στη Βουλή και εγκρίθηκε προχθές από το Υπουργικό Συμβούλιο την Παρασκευή, για να ενισχύουμε και δήμους που δεν έχουμε δομές, αλλά υπόκεινται μεταναστευτικής πίεσης, όπως είναι ο δήμος Γαύδου και θα δώσουμε κονδύλια εκεί, για να στηρίξουμε για τα έξοδα που έχουν κάνει όλο το προηγούμενο διάστημα, να σιτίσουν, να μεταφέρουν, να περιθάλψουν τις παράνομες αφίξεις, τους μετανάστες που έφθασαν εκεί και πολύ γρήγορα να παίρνουμε αυτό τον κόσμο στη Μαλακάσα, στην Αττική, για να μπορούμε να τον διαχειριστούμε στη δομή του Υπουργείου, που έχουμε εκεί δομή ταυτοποίησης, καταγραφής και φιλοξενίας.
Νίκος Γιώτης :
Ποιός ακριβώς θα είναι ο ρόλος-
Δημήτρης Καιρίδης :
Από εκεί και πέρα είναι ζήτημα του Λιμενικού και ζήτημα της Αστυνομίας, βεβαίως, η φύλαξη των συνόρων, των όμορων υπουργείων.
Νίκος Γιώτης :
Ενισχύεται το λιμενικό εκεί, η παρουσία του.
Δημήτρης Καιρίδης :
Το Λιμενικό δεν είχε σταθμό, αποκτά εκεί μόνιμο προσωπικό-
Νίκος Γιώτης :
Μάλιστα.
Δημήτρης Καιρίδης :
-Με δύο λιμενικούς, προφανώς, ανά πάσα στιγμή, μπορούν να μεταφερθούν και άλλες μονάδες, αν χρειαστεί, από άλλα μέρη της χώρας. Εγώ πήγα με τον αρχηγό του Λιμενικού Σώματος, τον κύριο Αλεξανδράκη, σε αυτό το διήμερο, ακριβώς, ο κύριος Αλεξανδράκης προέρχεται από την Κρήτη, έχει υπηρετήσει στην Κρήτη, είναι Κρητικός ο ίδιος, ξέρει την κατάσταση πάρα πολύ καλά, και είχαμε και πάρα πολύ καλή συνεργασία με τον κύριο Αρναουτάκη, τον περιφερειάρχη της Κρήτης, τους υπόλοιπους αντιπεριφερειάρχες, τους δημάρχους στα Χανιά, στο Ηράκλειο, τους παραγωγικούς φορείς, όλοι μαζί, μια γροθιά, ενωμένοι, για το καλό της Κρήτης και της Ελλάδας συνολικά.
Νίκος Γιώτης :
Ποιός θα είναι ακριβώς ο ρόλος του εθνικού συντονιστή επιστροφών, κύριε Υπουργέ;
Δημήτρης Καιρίδης :
Κοιτάξτε, υπάρχει ο Ευρωπαίος συντονιστής επιστροφών, ήταν μάλιστα στο γραφείο μου, πριν από ένα μήνα, και καλό είναι να δημιουργηθούν εθνικοί συντονιστές σε όλη την Ευρώπη, έχει πει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εμείς είμαστε η πρώτη χώρα που τον θεσμοθετεί. Είναι ένας ανώτατος αξιωματικός της ελληνικής αστυνομίας, με κοινή υπουργική απόφαση που θα υπογραφεί, μέχρι το τέλος της εβδομάδας, μεταξύ εμού και του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Αποκτά μια σειρά αρμοδιοτήτων συντονισμού, όλου αυτού του πολυδαίδαλου πλέγματος, στο οποίο εμπλέκονται πρεσβείες, εμπλέκεται το Υπουργείο Εξωτερικών, εμπλέκεται προφανώς η ΕΛ.ΑΣ, η Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου να επιταχυνθούν οι επιστροφές. Είναι ένα αίτημα αυτό, πανευρωπαϊκό, δεν τα έχουμε πάει καλά με τις επιστροφές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στην Ελλάδα γίνονται περίπου 6.500- 7.000 συνολικά, εθελούσιες και υποχρεωτικές επιστροφές τον χρόνο, θέλουμε να αυξήσουμε κατά πολύ το νούμερο, για να στείλουμε το μήνυμα στους διακινητές ότι είναι δώρον άδωρον, για τους διακινούμενους να έρχονται εδώ, αν δεν δικαιούνται άσυλο, διότι κινδυνεύουν να πληρώσουν τζάμπα αυτά τα χρήματα και να επιστραφούν πίσω στη χώρα προέλευσής τους. Δεν είναι εύκολη υπόθεση οι επιστροφές, χρειάζεται τη συνεργασία των χωρών προέλευσης. Με την Αίγυπτο ευελπιστούμε, με βάση και την πολύ καλή στρατηγική σχέση που έχουμε με το Κάιρο, να υπάρξει αυτή η συνεννόηση και γρήγορα να έχουμε τις επιστροφές που χρειάζεται, για να σταλεί το μήνυμα στο Τομπρούκ και να κοπεί η ροή εν τη γενέσει.
Νίκος Γιώτης :
Να πάμε λίγο και στο ανατολικό Αιγαίο. Από την περασμένη εβδομάδα, ξεκίνησε η ενεργοποίηση της Visa Express για τους Τούρκους επισκέπτες, σε πέντε νησιά, αρχικά, από τα δέκα που υπάρχει η πρόβλεψη από την Διακήρυξη της Αθήνας της πέμπτης Δεκεμβρίου. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται, γιατί τα οφέλη φαίνεται να είναι μεγάλα για αυτά τα νησιά.
Δημήτρης Καιρίδης :
Είναι τα πέντε μεγάλα νησιά, ξεκινάμε και βεβαίως ακολουθούν τα υπόλοιπα πέντε, συνολικά δεκατέσσερα λιμάνια, σε κάποια νησιά είναι περισσότερα τα λιμάνια και για αυτό έχουμε αυτό το νούμερο των δεκατεσσάρων. Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στην Τουρκία, για επισκέψεις ολιγοήμερες στην Ελλάδα και είναι κάτι που το θέλουν πάρα πολλοί νησιώτες μας και το έχουν χαιρετίσει και οι Περιφερειάρχες, οι τοπικοί Δήμαρχοι, οι εμπορικοί σύλλογοι, τα επιμελητήρια και ούτω καθεξής γιατί όλοι καταλαβαίνουνε τα οικονομικά οφέλη. Ήταν μια επιτυχία αυτή, της Ελλάδας, αν θέλετε του υπουργείου μας, που διαπραγματεύτηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για αυτή την εξαίρεση από τους κανόνες του Σένγκεν, είναι η μοναδική εξαίρεση που υπάρχει σήμερα στη Ζώνη Σέγκεν, σε μια δύσκολη εποχή, όπου τα πολλά κράτη μέλη θέλουν αυστηροποίηση των κανόνων και όχι χαλάρωση. Καταφέραμε, όμως, και πείσαμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους εταίρους μας, όπως τους φίλους μας, τους Γερμανούς, τους Αυστριακούς που έχουν πρόβλημα με πολλούς Τούρκους που πηγαίνουν εκεί νόμιμα και αιτούνται άσυλο, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη, πληθυσμιακά, ομάδα αιτούντων άσυλο σήμερα στην Γερμανία, πάνω από διακόσιες χιλιάδες Τούρκοι το 2023. Παρ’ όλα αυτά κάμψαμε τις αντιρρήσεις και φέραμε αυτό το μέτρο στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης και του τουρισμού στο ανατολικό Αιγαίο. Είναι ένα μέτρο που θα ισχύει όλο το χρόνο και τους δώδεκα μήνες, δεν θα έχει εποχικότητα, δεν αφορά μόνο το καλοκαίρι και καταλαβαίνετε ότι για μέρη όπως η Λέσβος, η Χίος, που δεν είναι ιδιαίτερα τουριστικά και που έχουν έναν μικρό τουρισμό μόνο τον Αύγουστο, είναι μια μεγάλη ανάσα ζωής στο πλαίσιο της συνολικής στήριξης που δίνουμε στην περιοχή, που έχει δεχθεί και έχει κουβαλήσει δυσανάλογα, θα σας έλεγα, φορτίο της μεταναστευτικής πίεσης.
Νίκος Γιώτης :
Όντως.
Δημήτρης Καιρίδης :
Εμείς θέλουμε ένα άλλο μοντέλο στην ελληνοτουρκική διέλευση, να γίνεται με πλοία, να γίνεται με διαβατήρια, να γίνεται με βίζες, να γίνεται με ευταξία, και όχι κολυμπώντας με τις βάρκες, με τους διακινητές και όλα τα υπόλοιπα.
Νίκος Γιώτης :
Και θρηνώντας πολλά θύματα.
Δημήτρης Καιρίδης :
Όπως είπα, όχι στο παράνομο, ναι στη νόμιμη.
Νίκος Γιώτης :
Μάλιστα. Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας και αξιοποιώντας την ιδιότητά σας, ως καθηγητή διεθνών σχέσεων στο Πάντειο πανεπιστήμιο, τί σημαίνει για την Ελλάδα, τί σημαίνουν οι ραγδαίες εξελίξεις στην Τουρκία, μετά την επανεκλογή Ιμάμογλου και γενικότερα στην επικράτεια που, ουσιαστικά, είναι η πρώτη φορά που έχασε ο Ταγίπ Ερντογάν;
Δημήτρης Καιρίδης :
Κοιτάξτε, πολλά και τίποτα. Ο Ταγίπ Ερντογάν παραμένει Πρόεδρος και θα είναι Πρόεδρος ως το 2028. Υπήρχε η άποψη ότι, αν κέρδιζε στις δημοτικές εκλογές, θα είχε μία ευρύτερη, μεγαλύτερη άνεση να προχωρήσει σε κάποιες τομές, στην εξωτερική του πολιτική και στην εσωτερική, στα μεγάλα θέματα που απασχολούν την Τουρκία, κυρίως στο Κουρδικό, μια συμφιλίωση, να πούμε, με το κουρδικό στοιχείο. Τώρα υπάρχει η άποψη ότι ενδεχομένως, να βαδίσει στον δρόμο της πόλωσης και της έντασης, προκειμένου να επανασυσπειρώσει το στράτευμα, το δικό του κόσμο και εξαρτάται ακόμα περισσότερο από τους εθνικιστές, στα δεξιά του, του Μπαχτσελί, και δεν μπορεί εύκολα να απογαλακτιστεί, όπως μια ενδεχόμενη νίκη του θα του έδινε την άνεση να κάνει. Ως προς τα ελληνοτουρκικά νομίζω ότι θα συνεχίσουμε αυτό που ξεκίνησε το Φεβρουάριο του ’23, την ύφεση, δηλαδή, στην ένταση, χωρίς πολύ μεγάλες προσδοκίες, βεβαίως, για ουσιαστική επίλυση της διαφοράς που μας χωρίζει, στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών και από κει και πέρα να εκμεταλλευτούμε το καλό κλίμα, για όλα τα υπόλοιπα θέματα χαμηλής πολιτικής, επενδύσεις, οικονομία, τουρισμός, ανταλλαγές, που καλό είναι να γίνονται για το συμφέρον και των δύο κοινωνιών και της ελληνικής, προφανώς και της τουρκικής. Άρα μια συγκρατημένη, πώς να το πούμε, μια συγκρατημένη, πολύ συγκρατημένη, σας έλεγα, σχετική αισιοδοξία σε σχέση με τα κακά που περάσαμε στο παρελθόν.
Νίκος Γιώτης :
Κύριε Υπουργέ, κύριε Καιρίδη, σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία.
Δημήτρης Καιρίδης :
Εγώ, να είστε καλά.
Νίκος Γιώτης :
Καλή σας ημέρα. Φίλες και φίλοι ήταν ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.