Tην Τετάρτη 21.10, το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής διοργάνωσε μία εξαιρετική συζήτηση για τις επερχόμενες αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου. Συμμετείχαν οι καθηγητές Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος και Χάρης Παπασωτηρίου, ο Διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου, Πάνος Σταθόπουλος, η Κατερίνα Σώκου, δημοσιογράφος και ανταποκρίτρια της Καθημερινής στην Ουάσιγκτον κι εγώ.
Ο Τραμπ μπορεί να είναι πολύ αντιδημοφιλής στην Ευρώπη όμως έχει κι εδώ οπαδούς, ιδίως στο διαδίκτυο, αν κρίνω από τα σχόλια πολλών διαδικτυακών “φίλων” που με μέμφονται γιατί, από τον περασμένο Ιούνιο, προβλέπω την ήττα του. Η πρόβλεψη δεν εμπεριέχει αξιολογική κρίση. Αποτελεί το προϊόν μιας, όσο το δυνατόν, πιο συστηματικής και ψύχραιμης ανάλυσης της πραγματικότητας. Σύντομα θα ξέρουμε αν είχα δίκιο.
Όμως, τώρα που πλησιάζουμε στο τέλος του δράματος των αμερικανικών εκλογών, επιτρέψτε μου και την αξιολογική κρίση. Όπως πολλοί φιλελεύθεροι κεντροδεξιοί, έτσι κι εγώ (δεν πρωτοτυπώ), βρεθήκαμε απέναντι στον Τραμπ και σε ότι εκπροσωπεί για δυο κυρίους λόγους.
Ο πρώτος έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα του καιρού μας, όπως η κλιματική αλλαγή, μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσα από την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας. Ο Τραμπ την αποδυνάμωσε σε όλα τα μέτωπα αποσύροντας την Αμερική από διεθνείς συνθήκες και οργανισμούς και επιβαρύνοντας την παγκόσμια σταθερότητα μέσα από τον αποσυντονισμό της Δύσης, κάτι που το βλέπουμε και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τον εθνικο-λαϊκισμό τον οποίο όχι μόνο εξέφρασε αλλά και έθρεψε και στην Αμερική και παγκοσμίως και, βέβαια, στην Ευρώπη. Η αποχώρησή του δεν θα τον εξαφανίσει αλλά οπωσδήποτε θα τον πλήξει. Κι αυτό είναι καλό για τον φιλελευθερισμό και μια σειρά από συμφραζόμενα όπως ο ευρωπαϊσμός. Για παράδειγμα, η νίκη Μπάιντεν θα πλήξει καίρια ένα σκληρό Brexit και ίσως, έστω και την ύστατη ώρα, ανοίξει τον δρόμο για μια επανατοποθέτηση της κυβέρνησης Τζόνσον στο θέμα. Και, βέβαια, δεν θα χαροποιήσει καθόλου τους αυταρχικούς λαϊκιστές ηγέτες, όπως ο Ερντογάν, που τόσο “εκτιμούσε” ο Τραμπ.
Ακόμα καλύτερα, βέβαια, θα είναι το πάθημα να γίνει μάθημα και οι φιλελεύθεροι να διδαχτούμε από τα λάθη μας που έφεραν τον Τραμπ και τόσα άλλα “λουλούδια” (για να θυμηθώ και τα δικά μας) στην εξουσία in the first place…
Ολόκληρη η συζήτηση εδώ: https://youtu.be/GW3C_9E3ghc