28.8.2018
Πριν από 947 χρόνια, στις 26 Αυγούστου 1071, διεξήχθη μια μάχη αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της Μικράς Ασίας και τη δημιουργία της Τουρκίας. Στο Μαντζικέρτ, νοτιοανατολικά του Ερζερούμ, οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν από τους Σελτζούκους και ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ρωμανός Διογένης αιχμαλωτίσθηκε από τις δυνάμεις του Αρπ Αρσλάν.
Η ήττα του Βυζαντίου άνοιξε τον δρόμο, από τα ανατολικά προς τα δυτικά, για τον σταδιακό φυλετικό εκτουρκισμό και τον θρησκευτικό εξισλαμισμό της Μικράς Ασίας και την αντίστοιχη συρρίκνωση της ελληνικής παρουσίας στα παράλια και σε μερικές νησίδες στο εσωτερικό της.
Την ίδια μέρα, πριν από 96 χρόνια, στις 26 Αυγούστου 1922 ξεκινούσε η μεγάλη αντεπίθεση των Κεμαλικών που κατέληξε στη συντριβή του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Μικρά Ασία τέσσερις μέρες αργότερα. Οι Κεμαλικοί επέλεξαν τη 30η Αυγούστου ως εθνική επέτειο της «ημέρας της νίκης». Τώρα, οι Ισλαμιστές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλουν να στρέψουν την προσοχή στο Μαντζικέρτ και να γιορτάσουν την 26η αντί της 30ης Αυγούστου.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, η τουρκική αντι-κεμαλική δεξιά είχε προσπαθήσει να αναδείξει ιστορικά γεγονότα ως εθνικές επετείους, τα οποία να μην έχουν να κάνουν με τις επιτυχίες του κεμαλικού εθνικού αγώνα της περιόδου 1919-1922. Το Μαντζικέρτ προσφέρει την ιδανική επέτειο αφού συνδυάζει τον τουρκισμό με τον ισλαμισμό. Ο συνδυασμός αυτός αποτελεί τη βάση της τουρκικής δεξιάς, της οποίας ηγείται σήμερα ο Ερντογάν, σε συνεργασία με τους υπερεθνικιστές του MHP, δηλαδή των πρώην γκρίζων λύκων. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο ιδρυτής των γκρίζων λύκων Τουρκές είχε επιλέξει το όνομα Αρπαρσλάν, εις μνήμη του Σελτζούκου σουλτάνου που κατατρόπωσε τους Βυζαντινούς.
Όπως η κεμαλική Τουρκία είχε τη δική της εθνική μνήμη και τις δικές της εθνικές επετείους, έτσι και η νέα Τουρκία του Ερντογάν αποκτά τη δική της εθνική μνήμη και επετείους. Το βέβαιο είναι ότι η εθνική μνήμη λίγη σχέση και περιορισμένο ενδιαφέρον έχει για το πραγματικό ιστορικό παρελθόν. Αντίθετα, στοχεύει στον έλεγχο του παρόντος και του μέλλοντος.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κεμάλ Ατατούρκ φρόντισε ο ίδιος προσωπικά για τη συγγραφή και τη διδασκαλία μιας συγκεκριμένης εκδοχής της τουρκικής ιστορίας, η οποία εξυπηρετούσε τις πολιτικές του επιδιώξεις. Οι φιλοδοξίες του Ερντογάν δεν υπολείπονται και ήδη αντικαθιστά την κεμαλική με τη δική του εκδοχή της τουρκικής ιστορίας, θεμελιώνοντας μια νέα Τουρκία στη θέση της παλιάς.