Το συνέδριο της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς εξέλεξε χθες, Πέμπτη 8 Νοεμβρίου, με συντριπτική πλειοψηφία τον Μάνφρεντ Βέμπερ ως τον υποψήφιο για τη θέση του Πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πρόκειται για μια καινούργια συνήθεια που εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά, το 2014, όταν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα του Ευρωκοινοβουλίου πρότειναν συγκεκριμένους υποψήφιους για την Προεδρία της Επιτροπής, πριν τις ευρωεκλογές. Ο στόχος ήταν να περιοριστεί η ευχέρεια των αρχηγών των κυβερνήσεων να διορίζουν Πρόεδρο χωρίς τη συμμετοχή του εκλογικού σώματος του συνόλου των Ευρωπαίων πολιτών.
Το 2014 αναδείχτηκε ως Πρόεδρος ο προτεινόμενος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ. Ο επόμενος Πρόεδρος θα αναδειχτεί τον Νοέμβριο του 2019, με τη σύμφωνη γνώμη του νέου Ευρωκοινοβουλίου που θα προκύψει από τις εκλογές του Μαΐου του 2019 και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η σύνθεση του οποίου εξαρτάται από τις εθνικές εκλογές σε κάθε χώρα.
Το ΕΛΚ έχει καταφέρει να διατηρήσει την προεδρία της Επιτροπής από το 2004. Η πρόβλεψη είναι ότι παρά την εκλογική φθορά του θα συνεχίσει να κυριαρχεί τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο όσο, και πολύ περισσότερο, στο Συμβούλιο. Το μεγάλο ερωτηματικό είναι τι θα κάνει ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δεν συμμετέχει στο ΕΛΚ και έχει εκφράσει τις επιφυλάξεις του για τη συνήθεια αυτή, καθώς θα προτιμούσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής να διορίζεται μέσα από μια γάλλο-γερμανική συμφωνία κορυφής, όπως στο παρελθόν. Ωστόσο, θα είναι δύσκολο να παραμεριστεί μια συνήθεια που εμπλέκει τους Ευρωπαίους πολίτες για χάρη κάποιων συμφωνιών στο παρασκήνιο.
Ποιος είναι όμως ο Βέμπερ και τι σηματοδοτεί η ευρεία νίκη του; Ο Βέμπερ είναι ένας Γερμανός συντηρητικός πολιτικός από τη Βαυαρία, ο οποίος παραμένει ελάχιστα γνωστός έξω από τις Βρυξέλλες. Είναι μαχητικός και εκφραστής των παραδοσιακών αξιών της ευρωπαϊκής χριστιανοδημοκρατίας αλλά στερείται οποιασδήποτε κυβερνητικής εμπειρίας. Σημειωτέον ότι οι δυο προκάτοχοί του, τόσο ο Γιουνκέρ όσο και ο Μανουέλ Μπαρόσο, ήταν πρωθυπουργοί των χωρών τους, πριν αναλάβουν την προεδρία της Επιτροπής.
Ο Βέμπερ κατάφερε να επικρατήσει του πρώην Φινλανδού πρωθυπουργού, Άλεξ Στουμπ, ο οποίος εκπροσωπούσε την πιο φιλελεύθερη πτέρυγα του ΕΛΚ. Αντίθετα, ο Βέμπερ έχει υιοθετήσει σκληρές θέσεις σε ζητήματα μετανάστευσης και ασφάλειας, αν και υπογραμμίζει την ανάγκη ανάληψης επενδυτικών πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της ανεργίας στον ευρωπαϊκό νότο.
Στην Ελλάδα ο Βέμπερ έγινε γνωστός ως ο αρχηγός του ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο που αρέσκονταν να επιτίθεται με σφοδρότητα εναντίον του Αλέξη Τσίπρα. Η εκλογή του βασίστηκε στην υποστήριξη της Άνγκελα Μέρκελ και άλλων αρχηγών, συμπεριλαμβανομένων των Βίκτορα Ορμπάν και Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι ο Βέμπερ υποστήριξε τις κυρώσεις σε βάρος της Ουγγαρίας και συνεχίζει να κρατά πολύ επικριτική στάση απέναντι στον Ορμπάν. Αντίθετα, επέδειξε μεγάλη κατανόηση στη στάση της Νέας Δημοκρατίας στο Μακεδονικό, διευκολύνοντας τον Μητσοτάκη. Με άλλα λόγια, η επικράτησή του Βέμπερ ενισχύει την ευρωπαϊκή παρουσία του Μητσοτάκη, ιδίως τώρα που η Νέα Δημοκρατία φαίνεται πως θα έχει μια ενισχυμένη παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά τον Μάιο του 2019.