του Απόστολου Λακασά
Μια νέα, ιδιότυπη, αρχή συνιστά το φετινό καλοκαίρι για τα θερινά σχολεία στην Ελλάδα. Εχοντας καθιερωθεί ως θεσμός, πέρυσι «δεινοπάθησαν» από τις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις με το δημοψήφισμα και τα τραπεζικά capital controls. Συνέπεια ήταν να υπάρξουν ακυρώσεις συμμετοχών έως και 25% αλλά και ολόκληρων σχολείων, ενώ οι διοργανωτές και οι χορηγοί τους αντιμετώπισαν προβλήματα ρευστότητας. Φέτος, τα θερινά σχολεία απέκτησαν τη γνωστή δυναμική τους, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να προσεγγίσει τα εκατό σε όλη τη χώρα και οι συμμετέχοντες να ξεπεράσουν τους 2.000 από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Μάλιστα, ήδη τα ελληνικά ΑΕΙ προσανατολίζονται στη δημιουργία δομών που θα ασχολούνται με αυτού του είδους την εκπαίδευση.
Ειδικότερα, τα θερινά σχολεία οργανώνονται από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, κοινωφελή ιδρύματα, επιστημονικές ενώσεις, ομίλους προβληματισμού αλλά και ιδιωτικά σχολεία. Ουσιαστικά αποτελούν εργαστήρια προβληματισμού μέσα από τα οποία η ακαδημαϊκή κοινότητα της Ελλάδας κάνει βήματα εξωστρέφειας, δημιουργώντας και «πρεσβευτές» της χώρας στο εξωτερικό.
Ενδεικτικά, το ερευνητικό κέντρο «Δημόκριτος» διοργάνωσε για 51η φορά το θερινό σχολείο του, που αποτελεί το πρώτο οργανωμένο στην ακαδημαϊκή ιστορία της χώρας μας. Στα 51 χρόνια έχουν μετάσχει πάνω από 20.000 πτυχιούχοι και τελειόφοιτοι ΑΕΙ/ΤΕΙ που ενημερώνονται για τις εξελίξεις στην επιστήμη, ενώ οργανώνεται πρακτική εξάσκηση σε εργαστήρια του «Δημόκριτου». Παράλληλα, τα τέσσερα τελευταία χρόνια διοργανώνεται το Ελληνικό Φόρουμ για την Επιστήμη, την Τεχνολογία και την Καινοτομία που, όπως είπε στην «Κ» ο πρόεδρος του «Δημόκριτου» Νικόλαος Κανελλόπουλος, δίνει τη δυνατότητα σε Ελληνες επιστήμονες από την Ελλάδα ή το εξωτερικό να συναντηθούν με εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου και να διερευνήσουν πιθανότητες συνεργασίας και υποβολής κοινών ερευνητικών προτάσεων.
Μεταξύ των παλαιότερων σχολείων είναι οι Θερινές Υποτροφίες Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετρούν 29 χρόνια ζωής και μετέχουν ξένοι που ήδη έχουν έλθει στη χώρα τους σε επαφή με την ελληνική γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό. Στο φετινό πρόγραμμα δίδαξαν 24 πανεπιστημιακοί του ΕΚΠΑ και μετείχαν 110 διδασκόμενοι (φοιτητές και διδάσκοντες σε τμήματα Νεοελληνικών Σπουδών 58 ξένων ΑΕΙ) από 24 χώρες.
Εθνική προσφορά
Αντίστοιχα, η Διεθνής Θερινή Ακαδημία διοργανώνεται από το 2002 και συγκεντρώνει πάνω από εκατό μεταπτυχιακούς φοιτητές από πανεπιστήμια όπως Χάρβαρντ, Γέιλ, MIT, Πρίνστον, Κέμπριτζ, Οξφόρδη, Σορβόννη, του Τόκιο, του Πεκίνου, της Σαγκάης κ.ά. «Τα θερινά σχολεία είναι θεσμός με δυναμική και δυνατότητα εθνικής προσφοράς. Δικτυώνουν την ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα με το διεθνές επιστημονικό γίγνεσθαι και παράλληλα αποτελούν μορφή πολύ σημαντικής πολιτιστικής διπλωματίας», δήλωσε στην «Κ» ο Δημήτρης Καιρίδης, καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και εμπνευστής της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας. Στη φετινή διοργάνωση εξετάσθηκαν θέματα όπως τρομοκρατία-αντιτρομοκρατία, θρησκεία και εθνική πολιτική, ανάλυση πολιτικού ρίσκου.
Στο ίδιο πλαίσιο, το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος διοργάνωσε, με 167 συμμετοχές, το Θερινό Σχολείο Σχεδιασμού Προϊόντων. Σκοπός του είναι, όπως ανέφερε στην «Κ» ο Δημήτρης Τζέτζης, ακαδημαϊκός συνεργάτης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, να φέρει τους συμμετέχοντες σε επαφή με τεχνολογίες αιχμής στον σχεδιασμό προϊόντων. Στόχος για το 2017 είναι η διεθνοποίησή του, ώστε να δημιουργήσει αργά αλλά σταθερά έναν πόλο έλξης στη ΝΑ Ευρώπη για επιστημονική εκμάθηση του σχεδιασμού προϊόντων και την ευκαιρία για τον σχηματισμό συνεργατικών δικτύων μεταξύ των αλλοδαπών και των Ελλήνων συμμετεχόντων με έμφαση στην επιχειρηματικότητα.
Βεβαίως, λόγω της θέσης τους που επιτρέπει συνδυασμό μαθημάτων και διακοπών, πολλά θερινά σχολεία διοργανώνονται από τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αιγαίου. «Η Κρήτη έχει εξαιρετική φήμη τόσο από την άποψη του φυσικού και πολιτισμικού της περιβάλλοντος όσο και από την άποψη της επιστημονικής στάθμης των ιδρυμάτων της. Στόχοι είναι, μεταξύ άλλων, η διεθνής προβολή του ιδρύματος και η ανάπτυξη συνεργασιών με ερευνητικές ομάδες και επιχειρήσεις. Μάλιστα, η Σύγκλητος έχει συγκροτήσει επιτροπή για τον συντονισμό, την ανάπτυξη και προβολή των θερινών σχολείων και δραστηριοτήτων που συνδέονται με τη διά βίου εκπαίδευση, καθώς αναμένεται σημαντική διεύρυνση των δραστηριοτήτων αυτών τα επόμενα χρόνια», λέει στην «Κ» ο αρμόδιος αναπληρωτής πρύτανης Ιωάννης Καρακάσης. «Οι συμμετέχοντες από το εξωτερικό είναι οιονεί πρεσβευτές του ελληνισμού», δήλωσε στην «Κ» ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος. Και πρόσθεσε: «Η πολιτεία πρέπει να αξιοποιήσει τα θερινά σχολεία με σωστή στρατηγική».