23.7.2018
Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τις ρωσικές παρεμβάσεις στις δυτικές δημοκρατίες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Μάλιστα, οι ελληνο-ρωσικές σχέσεις δοκιμάζονται, μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στην απέλαση δυο Ρώσων διπλωματών.
Η επέμβαση ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά τρίτων χωρών δεν είναι κάτι ασυνήθιστο και δεν πρέπει να εκπλήσσει. Σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι δυο υπερδυνάμεις είχαν ενεργή παρουσία τόσο σε σύμμαχες όσο και σε αντίπαλες χώρες. Στις κρίσιμες ιταλικές εκλογές του 1948 όπου κρίθηκε η μεταπολεμική πορεία της Ιταλίας, μιας σημαντικής ευρωπαϊκής χώρας με μεγάλο κομουνιστικό κόμμα, η τότε νεο-ιδρυθείσα CIA έπαιξε ενεργό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα, χρηματοδοτώντας υπογείως τους Χριστιανοδημοκράτες, σε συνεννόηση με το Βατικανό, και δυσφημίζοντας τους Κομουνιστές.
Οι παρεμβάσεις των Αμερικανών ήταν πολλές και, τις περισσότερες φορές, έγιναν γνωστές. Σε χώρες όπως η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν για να υποστηρίξουν τον αντι-αμερικανισμό, που έγινε συστατικό στοιχείο της πολιτικής ταυτότητας πολλών.
Οι παρεμβάσεις των Σοβιετικών υπήρξαν εξίσου συχνές και συστηματικές αλλά δεν έγιναν τόσο γνωστές. Η ψυχροπολεμική εμπειρία δεν ξεχάστηκε στη διάδοχο Ρωσία. Αντίθετα, προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες των περιορισμένων πόρων της μετα-σοβιετικής Ρωσίας. Η χρήση της τεχνολογία και, ιδίως, του κυβερνοχώρου αναπλήρωσε εν μέρει τη ρωσική ένδεια. Οι Ρώσοι αποδείχτηκαν ευφάνταστοι και θρασείς. Γνωρίζουν ότι δεν κινδυνεύουν από κάποιον εσωτερικό μηχανισμού δημοκρατικού ελέγχου, όπως συμβαίνει στις Η.Π.Α. και γενικότερα στη Δύση. Η οικονομική αδυναμία τους, η μνήμη της περασμένης αυτοκρατορικής δόξας και η αδράνεια των Δυτικών ενίσχυσαν το θράσος τους. Ο Βλάντιμιρ Πούτιν δεν έχει καμία αναστολή να διαψεύσει τα αδιάψευστα, ιδίως τώρα που έχει τη στήριξη του Ντόναλντ Τραμπ.
Η παρέμβαση των Ρώσων στα Βαλκάνια δεν είναι κάτι καινούργιο. Το 2016 κατηγορήθηκαν ότι επιχείρησαν πραξικόπημα στο Μαυροβούνιο για να αποτρέψουν την είσοδό του στο ΝΑΤΟ, ενώ είχαν στηρίξει αναφανδόν τον Νικολά Γκρουέφσκι στο εθνικιστικό του παραλήρημα στην ΠΓΔΜ.
Ταυτόχρονα, οι Αμερικάνοι λέγεται ότι βοήθησαν στην ανατροπή του Γκρουέφσκι, αποκαλύπτοντας χιλιάδες κασέτες τηλεφωνικών υποκλοπών εναντίον του και πιέζοντας τους Αλβανούς να στηρίξουν τον μειοψηφούντα Ζόραν Ζάεφ. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να κατηγορεί τους Αμερικάνους ότι ήταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, το οποίο επιχείρησε να τον ανατρέψει και υπενθυμίζει διαρκώς ότι ο Φετουλάχ Γκιουλέν βρήκε άσυλο και οικονομική υποστήριξη στις Η.Π.Α.
Με άλλα λόγια, οι παρεμβάσεις υφίστανται και θα συνεχίσουν. Το ζήτημα είναι τι κάνει κάθε χώρα για να προστατευθεί. Το πιο βασικό είναι να διατηρεί ανεξάρτητα και δυναμικά ΜΜΕ τα οποία να αποκαλύπτουν την αλήθεια και να μπορούν να αναλύουν τα γεγονότα όχι συνωμοτικά αλλά ορθολογικά, με βάση το ιστορικό πλαίσιο και τα πραγματικά δεδομένα.