Η πρόκληση των μεταρρυθμίσεων: από την Ελλάδα της στασιμότητας στην Ελλάδα της δημιουργίας

YouTube video

Λοιπόν καλησπέρα σε όλες και όλους.

Περιττό να πω πόσο πολύ χαίρομαι που βρίσκομαι πίσω στην πόλη που μεγάλωσα ανάμεσα σε τόσους πολλούς καλούς φίλους και φίλες. Τα είπαμε το μεσημέρι, τα ξαναλέμε και τώρα το βράδυ στο ενδιάμεσο αυτού του πολύ σημαντικού συνεδρίου που έχει γίνει ένας θεσμός για την Θεσσαλονίκη, για την Ελλάδα, για τα Βαλκάνια, σε συνεργασία πάντα με τον ακούραστο και αεικίνητο πραγματικά φίλο Συμεών Τσομώκο. Ευχαριστώ πάρα πολύ το ΣΒΕ για την ευγενέστατη πρόσκληση, την αγαπημένη Λουκία, την κυρία Σαράντη και όλο το Διοικητικό συμβούλιο να συγχαρώ για την εξαιρετική δουλειά που κάνει, ο μόνος αναγνωρισμένος κοινωνικός φορέας με έδρα εδώ την Θεσσαλονίκη, να υπογραμμίζει ακριβώς την δυναμική, την εξωστρέφεια της πόλης μας, της Μακεδονίας μας, της Βόρειας Ελλάδας ευρύτερα.

Το πρωί απάντησα στις πολύ εύστοχες ερωτήσεις της Αλεξίας, τώρα για το βράδυ ετοίμασα μια σύντομη ομιλία σε σχέση με το μεγάλο διακύβευμα που παραμένει η επιμονή στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων για την Ελλάδα, της δημιουργίας της ανάπτυξης, της εξωστρέφειας μακριά από την Ελλάδα της στασιμότητας που έχουμε αφήσει η πίσω μας. Τα στοιχεία νομίζω μιλούν από μόνα τους, είναι πολύ χαρακτηριστικά και αδιαμφισβήτητα.

Έχουμε μια σαφώς θετική εικόνα σε όλα τα επίπεδα στην αύξηση του ΑΕΠ, στη μείωση του δημόσιου χρέους, τη μείωση της ανεργίας, την αύξηση των εξαγωγών στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου που δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει.  Υπό μίαν έννοια, η Ελλάδα επέστρεψε. Δεν ήταν βέβαιο ότι θα επέστρεφε και δεν επιστρέφουν όλοι. Βλέπετε τι γίνεται για παράδειγμα στην Αργεντινή, η οποία συνεχίζει να ταλαιπωρείται, είχε και εκλογές χθες. Η Ελλάδα, ωστόσο, παρά την όποια απαισιοδοξία είχαμε στα βάθη της κρίσης το καλοκαίρι το μαύρο εκείνο καλοκαίρι του 2015 κατάφερε με πολύ κόπο με πολύ περισσότερο κόπο, ενδεχομένως από ότι χρειάζονταν να ξαναμπεί στον δρόμο της ανάπτυξης και σήμερα να θεωρείται ένα Success Story διεθνώς.

Βλέπετε εδώ για παράδειγμα από το Γενάρη του 2014 την πορεία του ΑΕΠ μας σε τριμηνιαία βάση, έχει ξεπεράσει πια ανά τρίμηνο τα 50 δισεκατομμύρια. Είχαμε μια μεγάλη πτώση στον κορωνοϊό, αλλά μια ανοδική πορεία και πιο δυναμικά ανοδική, πολύ πάνω από τα πριν τον κορωνοϊό επίπεδα, που δεν το έχουν καταφέρει όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχουν ακόμα ευρωπαϊκές οικονομίες που βρίσκονται πίσω από εκεί που ήτανε τον Γενάρη, Φλεβάρη του 2020. Όχι η ελληνική, η οποία συνεχίζει και οι προβλέψεις βέβαια για το 2023 ολόκληρο το 2024, το 2025 παραμένουν πολύ θετικές.

Βλέπετε ότι και στο δημόσιο χρέος έχουμε τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση παγκοσμίως. Σίγουρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα στοιχεία είναι μόνο μέχρι το 22. Για το 2023, 2024 προβλέπεται να πλησιάσει το 150% μόνο. Πολύ μεγάλη η αποκλιμάκωση τα τελευταία χρόνια, χάρη στην ραγδαία αύξηση του ΑΕΠ, του παρονομαστή δηλαδή του κλάσματος. Παραμένει το υψηλότερο βέβαια στην Ευρώπη, αλλά αποκλιμακώνεται και ήδη η Ελλάδα δανείζεται με καλύτερους όρους από ότι η Ιταλία για παράδειγμα. Και αυτό είναι κάτι πρωτοφανές και πολύ ενδιαφέρον.

Η ανεργία και αυτή έχει πέσει σε μονοψήφια νούμερα κάτω από 10%. Πήγε πάρα πολύ καλά και η τουριστική σεζόν του 2023 και από τα πολύ υψηλά που είχαμε στην κρίση το 2012-2013 που είχε φτάσει το 27, 28% πλέον έχουμε κατέβει κάτω από το 10%.

Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει ενα πρόβλημα απασχολησιμότητας, έχουμε δηλαδή το χαμηλότερο ποσοστό απασχολησιμότητας του ενεργού πληθυσμού.

Των ενηλίκων άνω των 18 μέχρι 65 περίπου 60%, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι στο 70% και κάποιες σκανδιναβικές χώρες το 78 και αυτό οφείλεται στη χαμηλή συμμετοχή των νέων και των γυναικών στην αγορά εργασίας. Πρέπει με πιο ενεργητικό τρόπο, με ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, να αυξήσουμε το ποσοστό των απασχολούμενων, ώστε να συνεχίσει να αυξάνεται το ΑΕΠ σε περίοδο δημογραφικής γήρανσης και συρρίκνωσης. Είναι ένα από τα στοιχήματα  που έχουμε μπροστά μας.

Και βέβαια το αξιόχρεο το οποίο βυθίστηκε την περίοδο της κρίσης και πλέον ειδικά την τελευταία τετραετία με διαρκείς αναβαθμίσεις, έχει βρεθεί στο όριο της επενδυτικής βαθμίδας. Η ιστορία βέβαια του 2009 να μας είναι διδακτική για να μην επαναληφθεί πόσο γρήγορα μπορείς να χάσεις αυτό που με τόσο κόπο και κάναμε 13 δύσκολα χρόνια να ανακτήσουμε.

Το προφίλ του χρέους παραμένει το καλύτερο, με την έννοια ότι είναι μακροπρόθεσμο και κλειδωμένο σε χαμηλά επιτόκια τουλάχιστον ως το 2030-2031.

Αυτό λοιπόν είναι το καλό story. Η Ελλάδα πηγαίνει καλά, πολύ καλύτερα από τις προβλέψεις, πολύ καλύτερα από αυτά που περιμένανε κάποιοι απαισιόδοξοι και θα μπορούσε κάποιος πολιτικός να σταματήσει την ιστορία εδώ.

Όμως οι πολιτικοί από τη φύση τους είναι αισιόδοξοι. Οι καθηγητές από τη φύση τους είναι απαισιόδοξοι, με την έννοια ότι για να σε πάρουν στα σοβαρά, στην Ελλάδα ειδικά, η σοβαροφάνεια είναι συνδεδεμένη με την απαισιοδοξία.

Προσπαθώντας να ισορροπήσει κανείς μεταξύ πολιτικού και αναλυτή και καθηγητή, μεταξύ αισιόδοξου και απαισιόδοξου, πρέπει να πούμε και μια μεγάλη αλήθεια. Ότι παρά αυτή τη μεγάλη πρόοδο που έχει σημειωθεί παρά αυτή την ελληνική επιτυχία που οφείλεται στην επιμονή του ελληνικού λαού όλο το προηγούμενο διάστημα, η πραγματικότητα είναι ότι η Ελλάδα συνολικά έχει μείνει πίσω.

Και ότι η πορεία της μετά το 1980, 1981 και την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η χειρότερη πορεία που είχε κράτος μέλος της Ένωσης. Καμία άλλη χώρα δεν τα πήγε χειρότερα τα τελευταία 40 χρόνια από ότι η Ελλάδα. Συναγωνιζόμαστε με την Ιταλία, εν τέλει όμως θα εξαιτίας αυτής της μεγάλης καταβύθισης της δεκαετίας του 2010 έχουμε μείνει πολύ πίσω. Είναι χαρακτηριστική η σύγκριση με την Πολωνία, τη μεγαλύτερη χώρα της πρώην ανατολικής κομμουνιστικής Ευρώπης.

Βλέπετε σε αυτό το σχεδιάγραμμα πόσο καλύτερα ήμασταν από τους Πολωνούς σε κατά κεφαλήν εισόδημα αναλογικά, τριπλάσιο και τετραπλάσιο την στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και καθ’ όλη τη διάρκεια τότε τις περιόδου, σήμερα οι Πολωνοί μας έχουν φτάσει.

Εκεί που ήταν στο 1/4 του ελληνικού εισοδήματος το 1990  – 1991, σήμερα μας έχουν φτάσει. Και πολλοί από τους πρώην Ανατολικο-ευρωπαίους μας έχουν ξεπεράσει. Οι Τσέχοι, οι Σλοβένοι, οι βαλτικές χώρες. Η Ελλάδα πλέον συγκρίνεται ευνοϊκά μόνο με τους βαλκάνιους, Βούλγαρους και Ρουμάνους. Οι Πορτογάλοι μας έχουν αφήσει πίσω, οι Ισπανοί μας έχουν αφήσει πάρα πολύ πίσω.

Έγιναν πάρα πολλά Λάθη, παρά τις επιτυχίες της μεταπολίτευσης, που θα γιορτάσουμε του χρόνου τα 50 της χρόνια, σε επίπεδο δικαιωμάτων, δημοκρατίας συμπερίληψης, ευρωπαϊκής πορείας, στον τομέα της οικονομίας, η Ελλάδα δεν είχε τον δυναμισμό που είχε επιδείξει τα 30 χρόνια πριν μπει στην Ένωση την περίοδο 1950 και 1980.

Αυτά που κάποιοι στην αριστερά αρέσκονται να ονομάζουν τα πέτρινα χρόνια. Λοιπόν, τα πέτρινα χρόνια η Ελλάδα αναπτύχθηκε πάρα πολύ γρήγορα, ξεκινώντας από το 15% του γερμανικού κατά κεφαλήν εισοδήματος το 1950 το έφτασε στο 60% το 1981 χωρίς επιδοτήσεις.

Έκτοτε, παρά τις επιδοτήσεις πάνω από 250 δισεκατομμύρια ευρωπαϊκό χρήμα, παρά τον υπερβολικά δεκαπλασιασμό του δημόσιου χρέους, παρά αυτούς τους πόρους που εισέρευσαν στη χώρα μας, η Ελλάδα παραμένει στο 60%, κολλημένη του γερμανικού εισοδήματος σε επίπεδο σύγκλισης, δεν κατάφερε να πλησιάσει τον ευρωπαϊκό Βορρά, την πλούσια Γερμανία. Έκανε μια πορεία προς τα μπρος στη δεκαετία του 1990 και του 2000 και ξανακατρακύλησε πίσω στη δεκαετία του 2010.

Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει το βαρύ φορτίο, το βαρύ φάντασμα του δημογραφικού, το οποίο πλέον είναι εδώ. Κάποτε είχαμε 150.000 γεννήσεις, το 1980 πέσανε στις 110.000 την περίοδο του 2000 για να κατρακυλήσουν τώρα κάτω από 80.000 και πολύ κάτω από τους ετήσιους θανάτους, κάθε χρόνο η φυσική συρρίκνωση του πληθυσμού είναι περίπου 50-60.000.

Μια πόλη σαν την Ξάνθη, χάνεται από την Ελλάδα και για πρώτη φορά εν καιρώ ειρήνης η χώρα μας έχει ραγδαία συρρίκνωση του πληθυσμού της, πράγμα που δυσκολεύει πάρα πολύ να συνεχιστεί η οικονομική ανάπτυξη, όπως την είδαμε αυτά τα χρόνια, άρα έχουμε ένα σημαντικό πρόβλημα. Έχουμε μείνει πίσω, συγκρινόμαστε ευνοϊκά μόνο με τις βαλκανικές χώρες και υπό μίαν έννοια αυτή είναι και η καμπύλη.

Η σύγκριση, η οποία με έκανε να μπω στην πολιτική το 2019, γιατί δεν θεωρώ ότι το μέλλον της χώρας μας πρέπει να είναι αυτό της απόκλισης και όχι της σύγκλισης. Και ότι κάτι πρέπει να γίνει και ότι αυτή είναι η μεγάλη μάχη της δικιάς μου γενιάς, της δικιάς μας γενιάς, να το αλλάξουμε, να το ανατρέψουμε. Και νομίζω ότι δυναμισμός που έχουμε επιδείξει τα τελευταία χρόνια μας δίνει τα περιθώρια να αισιοδοξούμε, αρκεί να επιμείνουμε στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, των αλλαγών, της σύγκρουσης με κατεστημένα συμφέροντα και της ανάληψης του όποιου πολιτικού κόστους, πρόσκαιρου πολιτικού κόστους, έχουμε, για το υπέρτερο καλό, που χρειάζεται. Και αυτό πράγματι, στο δίνει η πολιτική. Πέρα από την κριτική που κάνει ένας καθηγητής και μόνον η πολιτική και η ενεργός συμμετοχή στα κοινά.

Και είμαι ευτυχής που, παρά την αγάπη της Θεσσαλονίκης, η αλήθεια είναι, ο λαός της Βόρειας Αθήνας με τίμησε με την εμπιστοσύνη του και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέχεια τώρα στην κυβέρνηση για να μπορέσουμε να κάνουμε τα πράγματα όπως τα φανταστήκαμε και τα ονειρευτήκαμε.

Η προϋπόθεση για να συνεχίσουμε σε αυτό το δρόμο, είναι να επιμείνουμε στο δρόμο της μεταρρύθμισης. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι και ο μόνος. Το πιο σημαντικό όταν λέμε μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα είναι αναμφίβολα η δημόσια διοίκηση. Ο μεγάλος ασθενής, ήμουνα νιος και Γέρασα. Εγώ διδάσκω και η δημόσια διοίκηση, δίδασκα πριν γίνω Υπουργός για τώρα είναι ασυμβίβαστο, στο ανοικτό πανεπιστήμιο, στο ελληνικό ανοιχτό πανεπιστήμιο, στο ΕΑΠ και εκεί διδάσκουμε στους φοιτητές μας τις έκθεσης για την παθογένεια και την ανάγκη μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης από το 1830 και μετά. Είναι σαν να γράφτηκαν χθες. Εκθέσεις επί Χαριλάου Τρικούπη, εκθέσεις επί Ελευθερίου Βενιζέλου, εκθέσεις επί εμφυλίου από την αμερικανική αποστολή, έκθεσεις της δεκαετίας του 50’ της δεκαετίας του 70’, μετά την μεταπολίτευση μέχρι και σήμερα. Τι χρειάζεται η δημόσια διοίκηση, όλα αυτά που όλοι τα ξέρουμε και τα λέμε. Την αξιοκρατία, την αξιολόγηση, την απλοποίηση των διαδικασιών και τώρα πια και την ψηφιοποίηση.

Πράγματα που σιγά σιγά γίνονται να σας θυμίσω ότι μπήκαμε στην κρίση το 2009-2010 χωρίς να ξέρουμε καν πόσους δημοσίους υπαλλήλους έχουμε.

Μας ρωτούσαν οι τροϊκανοί και χρειάστηκε να κάνουμε 3 απογραφές προσωπικού για να μάθουμε εν τέλει πόσους δημοσίους υπαλλήλους έχει αυτή η χώρα. Σε αυτό το επίπεδο είχε φτάσει η κατάσταση.

Από όλα, ωστόσο αυτά, θεωρώ το πιο κρίσιμο και το πιο σημαντικό και το μεγάλο στοίχημα αυτής της τετραετίας, την μεταρρύθμιση του μεγάλου του πιο μεγάλου ασθενούς, δεν είναι δικό μου το χαρτοφυλάκιο ίσως και ευτυχώς, που λέγεται δικαιοσύνη.

Νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε ότι με αυτή τη δικαιοσύνη, η οποία πάσχει για μια σειρά από λόγους, η χώρα δεν μπορεί να έχει αναπτυξιακό όραμα, δεν μπορεί να υπάρξουν επενδύσεις όταν μια απόφαση μπορεί να πάρει και 10 χρόνια, όταν ο μέσος έλληνας πολίτης μπορεί να εμπλακεί σε μια δικαστική περιπέτεια δεκαετιών για να βρει το δίκιο του ή στην ουσία να μη βρει το δίκιο του. Είμαστε ίσως στην τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την άποψη της ταχύτητας απονομής δικαιοσύνης, έχει να κάνει με την πολυνομία. Έχει να κάνει με την υποστελέχωση, έχει να κάνει με πάρα πολλά πράγματα, τα οποία πρέπει πολύ γρήγορα και δυναμικά να αντιμετωπίσουμε αν θέλουμε να συνεχιστεί ο δυναμισμός που είχαμε τα τελευταία χρόνια. Είναι αυτό που μας λένε όλοι οι ξένοι. Το λένε όλοι οι ξένοι επενδυτές. Η Ελλάδα πουλάει, είναι ελκυστική, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι έχει ασφάλεια δικαίου. Και ασφάλεια δικαίου με μια βραδυπορούσα δικαιοσύνη, είναι πάρα πολύ δύσκολο κανείς να εξασφαλίσει.

Εγώ τώρα θα σας μιλήσω για το δικό μου κομμάτι πάρα πολύ γρήγορα που είναι το μεταναστευτικό και όπως είπα και το μεσημέρι, οι περισσότεροι επικεντρώνονται στην παράνομη μετανάστευση.

Αυτό κάνει για τους μεγάλους τίτλους στις εφημερίδες, για αυτό χτυπιούνται στο διαδίκτυο οι ακραίοι και των 2 πλευρών, από τα δεξιά και από τα αριστερά, οι μεν με κραυγές, οι δε με διάφορες έτσι αφέλειες και αυτό, υπό μιαν έννοια, πρέπει και εμείς να εξουδετερώσουμε ως πρόβλημα και αποτελεί την προϋπόθεση για να προχωρήσουμε σε όλα τα άλλα, διότι η κακή πορεία, η ενδεχόμενη κακή πορεία του της παράνομης μετανάστευσης μπορεί να ανατινάξει την ευρωπαϊκή ιδέα, να ανατινάξει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να ανατινάξει και την ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία, όπως την ξέρουμε.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ως εκπρόσωπος κατ εξοχήν του της πολιτικής μετριοπάθειας, του πολιτικού ορθού λόγου, της ευρωπαϊκής προσέγγισης, οφείλει να δώσει λύση και έδωσε λύση στο χάος που παρέλαβε το 2019 στο μεταναστευτικό, αφοπλίζοντας από επιχειρήματα, κατά το δυνατόν πάντα τους ακραίους και δη την ακροδεξιά και την ακροαριστερά. Εκεί που δεν εφαρμόστηκε η δικιά μας ευρωπαϊκή, αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική, βλέπετε ότι έχουμε πολύ μεγάλη άνοδο των άκρων και υπονόμευση της ευρωπαϊκής προοπτικής και γι αυτό σήμερα η φωνή μας με αυτή την επιτυχία της προηγούμενης τετραετίας ακούγεται το περισσότερο και γύρω από αυτήν, συγχρωτίζονται και συστοιχίζονται οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και η βραδυπορούσα όπως είδαμε, αλλά εν πάση περιπτώσει πολύ, πολύ σημαντική, Γερμανία, η οποία είχε τα γνωστά προβλήματα του Τρικομματικού Συνασπισμού και της Διχόνοιας μεταξύ Πρασίνων και Φιλελευθέρων, η οποία όμως και αυτή έκανε στροφή τις τελευταίες 10 μέρες στην κατεύθυνση αυτή.

Πέρα όμως από την παράνομη για την οποία γίνεται ο πολύς λόγος, θα πρέπει να μιλήσουμε και για τη νόμιμη μετανάστευση, η οποία, σύμφωνα με τους αναλυτές αλλά και τους οικονομικούς παράγοντες, αποτελεί βασική προϋπόθεση να συνεχιστεί η ανάπτυξη στην πατρίδα μας. Σε αντίθεση με ότι γράφεται στις εφημερίδες συχνά, ή λέγεται, ή ακούγεται, ότι η Ελλάδα κατακλύζεται από μετανάστες, η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε μεγάλη μείωση του μεταναστευτικού πληθυσμού στην πατρίδα μας.

Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν φύγει τουλάχιστον 200.000 νόμιμοι μετανάστες, κυρίως προς την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των καλύτερων συνθηκών, των υψηλότερων μισθών, κυρίως αλβανικής καταγωγής, οι οποίοι σήμερα υπολογίζονται σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας, σε 380.000 όλο και όλο, ενώ κάποτε είχαν φτάσει και τις 600.000.

Έχουμε μεγάλη διαρροή ακόμα και οι παράτυποι όταν έρχονται ως επί το πλείστον, είτε όταν πάρουν το προσφυγικό στάτους, παίρνουν διαβατήρια και φεύγουν προς τη Γερμανία, είτε αν δεν πάρουν προσφυγικό στάτους και παραμείνουν παράτυποι, επιδιώκουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να φύγουν προς τη Γερμανία. Ένα παράδειγμα, από 1/01/2021 στην Ελλάδα έχουν έρθει περίπου 75.000 παράτυποι τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Τα ταξιδιωτικά έγγραφα που εξέδωσε η υπηρεσία, τα διαβατήρια που δώσαμε, τα προσφυγικά, ξεπερνούν τις 110.000. Ήρθαν 75 και έφυγαν 110 από τους παράνομους. Τα τελευταία από τους παράτυπους τα τελευταία 2 χρόνια και 10 μήνες μέχρι τέλη Οκτωβρίου.

Ό, τι και αν πιστεύει κανείς, η πραγματικότητα είναι ότι οι παραγωγικοί φορείς της πατρίδας μας υπέβαλαν φέτος, αρχές του 2023, 340.000 αιτήματα για μετακλήσεις εργαζομένων εποχικών ή εξαρτημένης εργασίας από το εξωτερικό. 340.000 υπολογίζουν οι παραγωγοί τα κενά της παραγωγής. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα με τα θερμοκήπια. Στα φιλιατρά έχουμε 4000 στρέμματα θερμοκήπια, στην Ιεράπετρα, 20.000 είναι το μεγαλύτερο κέντρο, η μισή παραγωγή της χώρας στην Ιεράπετρα. Κάθε στρέμμα θερμοκηπίου χρειάζεται τουλάχιστον ενάμισι, ίσως και 2 εργαζομένους όλο το χρόνο, γιατί η παραγωγή είναι όλο το χρόνο. Μόνο τα φιλιατρά με τα 4000 στρέμματα, θέλουν 6000 εργαζομένους. Η Ιεράπετρα 30.000-35.000 εργαζομένους προκειμένου να υπάρχει η παραγωγή την οποία ξέραμε και πιέζονται πάρα πολύ διότι στο μεταξύ έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Από αυτά τα 340.000 έγιναν δεκτά τα 140.000 αιτήματα με κοινή υπουργική απόφαση που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο από τον αρμόδιο κυρίως υπουργό εργασίας του τότε Κωστή Χατζηδάκη, και άρχισαν να υλοποιούνται. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτών σήμερα έχει υλοποιηθεί. Τα αιτήματα τα αναλαμβάνουν οι περιφέρειες. Τα υλοποιούν και τα διαχειρίζονται οι αποκεντρωμένες, για να εκτελεστούν χρειάζονται τη θεώρηση βίζας από τα προξενεία, τα οποία είναι και αυτά πολύ υποστελεχωμένα και συχνά πολύ διστακτικά για να το πω κομψά στην έκδοση των απαραίτητων ταξιδιωτικών εγγράφων, ώστε να έρθει ο ξένος στην Ελλάδα και στη συνέχεια να περάσει μια άλλη μικρή οδύσσεια μεταξύ ΕΦΚΑ για να πάρει ΑΜΚΑ και εφορίας για να πάρει ΑΦΜ και να αρχίσει νόμιμα πια να εργάζεται.

Έχουμε λοιπόν πολύ μεγάλες ελλείψεις κυρίως στον αγροτικό τομέα, αλλά όχι μόνο. Στον τουρισμό, στις κατασκευές και σε πολλούς άλλους κλάδους χαμηλής μεσαίας, αλλά θα σας έλεγα και η υψηλή εξειδίκευση είναι κάτι που μας ενδιαφέρει, γιατί στο κάτω κάτω, όπως είπα και το μεσημέρι, κοινωνίες οι οποίες είναι πετυχημένες είναι οι κοινωνίες οι οποίες μπορούν και προσελκύουν ταλέντα και μια τέτοια κοινωνία θέλουμε να είναι και η ελληνική. Έχουμε μια σειρά από βίζες, από τον ψηφιακό νομά, την blue card, θέλουμε να φέρουμε τώρα την Tech Visa, για να διευκολύνουμε ακριβώς τα ταλέντα, να έρχονται από το εξωτερικό στην πατρίδα μας. Η Θεσσαλονίκη, μια που είμαστε στη Θεσσαλονίκη, είναι μια πόλη η οποία προσελκύει ήδη τέτοιο προσωπικό. Η Deutsche Telekom έκανε μια μεγάλη επένδυση εδώ, χρειάστηκε η υπογραφή του ίδιου του Υπουργού Μετανάστευσης για να έρθουν οι 600 εργαζόμενοι γρήγορα εδώ για λόγους δημοσίου συμφέροντος, είναι μια δυνατότητα που δίνει ο νόμος τον υπουργό μετανάστευσης να παρακάμπτει τη διαδικασία και γρήγορα να αδειοδοτεί, διότι διαφορετικά η Deutsche απείλησε ότι θα πήγαινε στην Ατάλεια της Τουρκίας και θα χανόταν η επένδυση στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα είναι εδώ, χάρη σε αυτή την ευελιξία και βεβαίως οι μεγάλοι οίκοι εταιρίες του εξωτερικού, όπως η Delloitte, η Pfeizer η Champ και ούτω καθεξής, που έρχονται και πρέπει να έρχονται με αυτά τα εργαλεία, τα οποία χρειαζόμαστε για να έρχονται και οι εργαζόμενοι. Η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει κόμβος.

Πέρα από τις εταιρίες, υπάρχει και το φοιτητικό. Μόνο το Anatolia, το Αμερικανικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης, στα προπτυχιακά του, αφήνει με τους 600 φοιτητές Αμερικανούς τον χρόνο, περί τα 15-20 εκατομμύρια στην πόλη, είτε σε δίδακτρα είτε σε ξενοδοχεία και ούτω καθεξής. Πρέπει η διαδικασία έκδοσης της φοιτητικής βίζας να απλοποιηθεί. Δεν χρειάζεται να απαιτείται κατά τη γνώμη μου και αυτό θα το φέρουμε σε αλλαγή, συνέντευξη σε ελληνικό προξενείο. Να ζητάμε από τον αμερικανό φοιτητή της Αϊόβα να πάει στο Σαν Φρανσίσκο ή στη Βοστώνη, να περιμένει να κλείνει ραντεβού.

Δεν μπορούνε και τα προξενεία να διαχειριστούν τα αιτήματα, διότι είναι ένας κακόμοιρος πρόξενος, ο οποίος μεταξύ διαθηκών και πληρεξουσίων και μια σειρά άλλων πραγμάτων πρέπει να εκδίδει και τις βίζες. Άπαξ και μιλάμε για Αμερικανό πολίτη, Αμερικανό φοιτητή με όλα τα έγγραφα, ξέρουμε ότι πρόκειται για αξιόπιστη περίπτωση και ότι μια συνέντευξη με τον πρόξενο δεν θα προσθέσει και πολλά σε αυτήν την αξιοπιστία.

Παλαιότερα τους περνούσαμε και από το λοιμωδών για να εξεταστούν μην τυχόν και έχουνε μεταδοτικά νοσήματα. Καταλαβαίνετε τώρα μια Αμερικάνα φοιτήτρια 18 χρονών να βρεθεί, δεν ξέρω αν έχετε ποτέ πάει στο Λοιμωδών εδώ ή στη Θεσσαλονίκη, δεν σας το εύχομαι, είναι μια επώδυνη εμπειρία.

Η απάντηση κάποιων γραφειοκρατών είναι ότι η συνέντευξη και όλα αυτά, γίνονται εξαιτίας της αμοιβαιότητας. Τα κάνουν οι Αμερικανοί στους δικούς μας, να τα κάνουμε και εμείς σε αυτούς. Είναι μια λάθος λογική αυτή η οποία δεν οδηγεί πουθενά. Είναι ένας κλάδος επιχειρηματικός η εκπαίδευση, η ανώτατη παιδεία που μπορεί να φέρει πάρα πολύ πλούτο, ιδίως σε μια πόλη με το σωστό μέγεθος και τη σωστή δομή, όπως είναι η Θεσσαλονίκη που μπορεί άνετα μου το λέγανε οι Αλβανοί, οι πλούσιοι Αλβανοί της δεκαετίας του 1990, να είναι η Βοστώνη των Βαλκανίων. Και πραγματικά να παίξει σε αυτό μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.

Και μάλιστα αυτή η βίζα να δίνει δικαίωμα πρακτικής άσκησης και στη συνέχεια εργασίας για 2 χρόνια όπως γίνεται με την student βίζα που παίρνουν οι Έλληνες όταν πάνε στην Αμερική, άρα είναι μια σειρά από πράγματα που πρέπει να γίνουν για να βοηθήσουν πάρα πολύ.

Βλέπετε εδώ μια σειρά από ηγέτες στην Ευρώπη που μιλάνε συνεχώς για το μεταναστευτικό. Είναι στην πρώτη γραμμή του ζητήματος, πάνω αριστερά είναι η αγαπημένη μου πολιτικός, η Σουηδή Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, η Ίλβα Γιόχανσον, με την οποία συνεργαζόμαστε πολύ στενά, και τώρα στο ζήτημα της διευκόλυνσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς, ο δικός μας, ο Θεσσαλονικιός, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, επίσης συναρμόδιος για τα ζητήματα μετανάστευσης, προσπαθούνε, όπως το κάνουμε και εμείς εδώ στην Αθήνα, στο βαθμό που μας αναλογεί να χαράξουν την μέση οδό, μια οδός ρεαλισμού η οποία σέβεται τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές, αλλά ταυτόχρονα κατανοεί ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αφέλειες και ευχολόγια.

Στην άκρη δεξιά είναι μια ατυχήσασα προσφάτως βρετανίδα πολιτικός, στη Βρετανία σήμερα οι πολιτικοί είναι κυρίως μετανάστες, ακόμα και αν είναι βαθιά αντιμεταναστευτικοι, όπως η Σουέλα Μπρέιβερμαν, μέχρι χθες υπουργός Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, γνωστή και ως «Κρουέλα» για τις απόψεις της για τους μετανάστες, ήταν στο γραφείο μου, την επομένη απελύθη από τον Σούνακ και είχαμε αυτόν τον μίνι ανασχηματισμό, με πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις για το πώς πρέπει να διαχειριστούμε το μεταναστευτικό. Προς το παρόν μειοψηφήσασα, αλλά ενδεχομένως, επόμενη αρχηγός των Τόρηδων, όταν χάσει, δεν λέω εάν, λέω όταν χάσει ο Σούνακ τις εκλογές του χρόνου.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, η οποία το έχει αναγάγει σε μείζον θέμα αυτής της επιτροπής, με την υπογραφή του συμφώνου σταθερότητας Μετανάστευσης και ασύλου, που είναι ένα σπουδαίο βήμα μπροστά, όχι το τελειωτικό, όπως είπε και η αγαπητή Μπεάτε Γκμίντερ το πρωί, αλλά σίγουρα ένα βήμα μπροστά το οποίο οφείλεται σε 2 πολιτικούς. Από τη μια είναι ο δυστυχής και έτσι, φέρει το βάρος μιας κυβέρνησης που δεν ομονοεί εύκολα, ιδίως στο θέμα του μεταναστευτικού. Ο γερμανός Καγκελάριος Σολτς, ο οποίος δήλωσε ότι προτιμώ να πέσει η κυβέρνηση μου παρά να πέσει το σύμφωνο και εν τέλει έπεισε τους Πράσινους και από την άλλη η χαρισματική Τζόρτζια Μελόνι, η οποία και αυτή συμφώνησε, παρά την αντιμεταναστευτική της ατζέντα, στο σύμφωνο και εν τέλει αυτοί οι  δύο περίκύκλωσαν και περίέκλεισαν το πολιτικό φάσμα της Ευρώπης μεταξύ της σκληρής δεξιάς από τη μια και της διάσπασης στο τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς, διότι ο Όρμπαν και ο Καζίνσκι, οι σύμμαχοι σύμμαχοι της Μελόνι στο Ευρωκοινοβούλιο, καταψηφίζουν, αλλά εκείνη ήρθε με το μέρος της ευρωπαϊκής λύσης και από την άλλη στα αριστερά, οι Γερμανοί Πράσινοι, οι οποίοι και αυτοί διέσπασαν το μπλοκ των Πρασίνων, τον Μελανσόν και τους υπόλοιπους, οι οποίοι παρέμειναν ενάντια και ήρθαν στο σύμφωνο.

Άρα έχουμε τις προσωπικότητες εκείνες και βέβαια την Ελλάδα μέσα σε όλο αυτό, η οποία και αυτή με το δικό της τρόπο και στο βαθμό που της αναλογεί, θεωρώ ότι πρωταγωνίστησε σε όλο αυτό το διάστημα, πρεσβεύοντας την ευρωπαϊκή λύση και πιστεύοντας ότι μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης νόμιμα, εντός των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών. Δεν χρειάζεται να πάμε στον Ορμπάν, δεν χρειάζεται να πετάξουμε το μωρό μαζί με το νερό. Μπορούμε να δώσουμε λύσεις και γι αυτό πολεμάμε σήμερα εδώ.

Το όραμά μας αν ήταν να συνοψιστεί σε κάποιες εικόνες, έχει να κάνει με αυτό το μοντέλο. Λέμε όχι στο παράνομο, ναι στο νόμιμο. Λέμε όχι στους διακινητές και στους εγκληματίες που κερδίζουν από τον πόνο των δυστυχισμένων του τρίτου κόσμου, αλλά ταυτόχρονα λέμε ναι σε νόμιμες οδούς μετανάστευσης με όρους και κανόνες, σύμφωνα με τις δικές μας ανάγκες και προτεραιότητες ως ελληνική οικονομία και ελληνική κοινωνία και ευρωπαϊκή κοινωνία γενικότερα.

Στους τομείς που το έχουμε ανάγκη, είτε λέγεται υψηλή εξειδίκευση και υψηλή τεχνολογία, είτε λέγεται δουλειές τις οποίες ο Έλληνας δεν κάνει και δεν πρόκειται να κάνει από ένα σημείο και μετά, όπως είναι κάποιες αγροτικές, βαριές αγροτικές εργασίες ή κάποιες άλλες στον τουρισμό. Αυτό είναι το στοίχημα αυτής της τετραετίας.

Η Ελλάδα δεν είχε μέχρι σήμερα αξιόπιστο μηχανισμό νόμιμης μετανάστευσης, δεν χρειάστηκε να αποκτήσει, είχε την πρόσβαση στην αλβανική αγορά τη δεκαετία του 90’, στη συνέχεια ήρθε η κρίση και ο κόσμος έφευγε αντί να έρχεται, σήμερα όμως που τα πράγματα αντιστράφηκαν και η οικονομία πιέζεται και έχει αυτές τις ανάγκες, πρέπει να τον αποκτήσει αυτό το μηχανισμό, όπως το κάναμε στην Υπηρεσία ασύλου του Υπουργείου Μετανάστευσης, η οποία δεν υπήρχε και σήμερα λειτουργεί άψογα και γρήγορα και αποτελεσματικά και αξιόπιστα, έτσι πρέπει να φτιάξουμε και μια υπηρεσία νόμιμης μετανάστευσης, ενοποιημένης όχι κατακερματισμένης μεταξύ περιφερειών, αποκεντρωμένων. Υπουργείο εργασίας, Υπουργείο Μετανάστευσης, Υπουργείο Εξωτερικών, η οποία θα χειρίζεται το θέμα από την αρχή ως το τέλος ψηφιοποιημένα, γρήγορα, με στελέχη όπου η ελληνική πολιτεία θα επενδύσει. Δεν μπορεί οι αποκεντρωμένες συνολικά στην Ελλάδα να έχουν 600 – 550 υπαλλήλους, εκ των οποίων οι μισοί είναι συμβασιούχοι και οι μόνιμοι να μην ξεπερνούν τους 300 και να εκδίδουν ή να ανανεώνουν πάνω από 250.000 άδειες διαμονής τον χρόνο. Προφανώς έτσι δεν μπορεί να προχωρήσει το σύστημα.

Ήμουνα προχθές στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης στον Πειραιά και με μεγάλη χαρά μου δείχνανε εκεί οι υπάλληλοι τις κάρτες που είχαν έρθει μόλις οι αλλοδαποί να παραλάβουν τις κάρτες διαμονής, είναι με τα βιομετρικά στοιχεία, με πολύ μεγάλη περηφάνια λοιπόν, έγραφαν ημερομηνία λήξης, 21/112023. Δίναμε κάρτες στις 15 Νοεμβρίου που λυγάνε μια εβδομάδα μετά δίναμε ληγμένες κάρτες. Όπου ο αιτών περίμενε 3 χρόνια για να πάρει την κάρτα. Εδώ είναι προφανές ότι υπάρχει ζήτημα. Υπάρχει πρόβλημα και τώρα είμαστε εδώ για να πιάσουμε τον ταύρο από τα κέρατα.

Εμείς στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχουμε μια μεγάλη δυστυχία να αντιμετωπίσουμε. Ότι έχει να κάνει με τους μετανάστες, μας κατηγορούν.

Είτε στην παράνομη γιατί έρχονται, εμείς δεν είμαστε ούτε το Λιμενικό, ούτε η Αστυνομία να φυλάμε τα σύνορα. Εμείς διαχειριζόμαστε το πρόβλημα, αφού μας έρθει, είτε στη νόμιμη. Και τώρα εδώ ήρθαν πάρα πολλοί επιχειρηματίες να διαμαρτυρηθούν και δικαίως και συμμερίζομαι τον πόνο τους, αλλά οι αποκεντρωμένες ανήκουν στο Υπουργείο Εσωτερικών και τα προξενεία στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Αυτό δεν το λέω για να αποποιηθώ ευθύνες, η ευθύνη είναι συλλογική, της κυβέρνησης, απλώς για να διασκεδάσω λίγο και εγώ τον πόνο μου, αυτών των πολλαπλών συναρμοδιοτήτων που εν τέλει προκαλεί και το μεγάλο πρόβλημα.

Εμείς ωστόσο, είμαστε αποφασισμένοι γιατί τη νομοθετική πρωτοβουλία την έχει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να γίνει ένα πραγματικό Υπουργείο μετανάστευσης και όχι μόνο κατ όνομα και να αναλάβει αυτόν τον κομβικό ρόλο που έχουμε μπροστά μας να κάνουμε.

Είμαι πραγματικά πολύ ενθουσιασμένος και αισιόδοξος με την προοπτική, τους επόμενους μήνες να φέρουμε αυτή τη μεγάλη αλλαγή. Είναι πάρα πολύ κρίσιμο για τη γεωργία μας. Σας το είπα και το μεσημέρι ότι κινδυνεύει να μείνει η παραγωγή αμάζευτη, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους νομούς της περιφέρειας στους αγροτικούς νομούς, για την Ηλεία, για τη Μεσσηνία, για την Κρήτη, για την Θεσσαλία, στην οποία οι ανάγκες έχουν πολλαπλασιαστεί λόγω και των φυσικών καταστροφών, για μεγάλο μέρος της Μακεδονίας μας στη Θράκη και ούτω καθεξής.

Στον τουρισμό, στις κατασκευές, δεν θα προχωρήσει ο ΒΟΑΚ, δεν θα προχωρήσει η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, δεν θα προχωρήσουν μια σειρά από πολύ μεγάλα έργα, το Καστέλι, το Διεθνές Αεροδρόμιο της Κρήτης, το Ελληνικό, εάν δεν λύσουμε το ζήτημα των εργατοτεχνιτών, της έλλειψης αυτής προσωπικού. Δεν θα το λύσει μόνη της η μετανάστευση. Χρειάζεται να επιμείνουμε να μειωθεί η ανεργία, χρειάζεται να επιμείνουμε να αυξηθεί η απασχολησιμότητα, χρειάζεται να φέρουμε πίσω τους Έλληνες που φύγανε τα χρόνια της κρίσης και δεν έχουν κάνει ακόμα παιδιά στο εξωτερικό και ριζώσει με ολλανδέζες και γερμανίδες συζύγους και συζύγους και συζύγους και συζύγους, για να είμαστε συμπεριληπτικοί και μπορούν να γυρίσουν πίσω, αλλά δίπλα σε αυτές τις δεξαμενές κόσμου, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι χρειαζόμαστε και τη λελογισμένη, ποιοτική, με όρους και κανόνες, εργασιακή κινητικότητα που μας δίνει η νόμιμη μετανάστευση. Είναι μια συζήτηση την οποία πρέπει, οφείλουμε να κάνουμε στην ελληνική κοινωνία. Δεν πρέπει να κρυφτούμε από αυτή, δεν πρέπει να μας φοβίσουν οι όποιες κραυγές ανερμάτιστες ανόητων του Διαδικτύου που εξειδικεύονται στον εκφοβισμό και στην τοξικότητα.

Τώρα που η Νέα Δημοκρατία έχει εμπεδώσει το αίσθημα ασφάλειας στον μέσο έλληνα πολίτη, εφαρμόζοντας πετυχημένα αυτή την πολιτική, την αυστηρή αλλά δίκαιη, ενάντια στην παράνομη μετανάστευση, νομίζω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε και σε αυτό το δεύτερο πολύ μεγάλο βήμα για να συνεχίσει η Ελλάδα επιτέλους να ξανά συγκλίνει με τον πλούσιο ευρωπαϊκό Βορρά ως πλούσια, αναπτυγμένη και ευημερούσα κοινωνία με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.

Σας ευχαριστώ και πάλι για την υπομονή σας.