Συνέντευξη στο Libre και τον δημοσιογράφο Χρόνη Διαμαντόπουλο.
«Ταυτοτικό και βαθιά αξιακό» χαρακτηρίζει το «ζήτημα της μετανάστευσης», ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης στη συνέντευξη που ακολουθεί. Όπως λέει χαρακτηριστικά, χρησιμοποιώντας τον όρο μεταναστευτικό, αλλά όχι προσφυγικό, πρόκειται για ένα θέμα που «έχει να κάνει με το τι Ευρώπη είμαστε και τι Ευρώπη θέλουμε να είμαστε».
Ο κ. Καιρίδης απαντώντας στο θέμα των επαναπροωθήσεων (push backs) δηλώνει ότι «η πολιτική μας είναι και δεν μπορεί παρά να είναι βασισμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Αλλά, ταυτόχρονα, δεν είμαστε αφελείς».
Κύριε Καιρίδη αναλάβατε έναν υπουργείο που βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια στο επίκεντρο. Το προσφυγικό – μεταναστευτικό αναμένεται να προκαλέσει πολλούς τριγμούς στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η κυβέρνηση Ρούτε στην Ολλανδία πριν από λίγο καιρό κατέρρευσε γιατί δεν ήταν σε θέση να συμφωνήσει πώς να περιορίσει τον αριθμό των αιτούντων άσυλο στην Ολλανδία. Η Πολωνία και η Ουγγαρία στις αρχές Ιουνίου δεν στήριξαν τα συμπεράσματα για την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, λόγω της διαδικασίας με την οποία ελήφθη η απόφαση για τη μεταρρύθμιση του συμφώνου για το άσυλο και τη μετανάστευση, στο πλαίσιο της Ε.Ε. Αν λάβουμε υπόψη και την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, που οδηγούμαστε μετά από όλα αυτά;
Δεν υπάρχουν μόνο κακά νέα. Υπάρχει και η προοπτική για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, για την οποία παλεύουμε. Είμαι αισιόδοξος ότι το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση εν τέλει θα υπερψηφιστεί. Αυτό θα είναι ένα βήμα αλλά προφανώς δεν είναι ο τελικός προορισμός. Χρειαζόμαστε περισσότερη αλληλεγγύη και κοινή δράση. Από την άλλη έχουμε πολλές δυσκολίες. Το ζήτημα της μετανάστευσης είναι ταυτοτικό και βαθιά αξιακό. Έχει να κάνει με το τι Ευρώπη είμαστε και τι Ευρώπη θέλουμε να είμαστε. Είναι προφανές ότι οφείλουμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα σε δυο άκρα: τους «αφελείς» των ανοικτών συνόρων και τους εχθροπαθείς μιας Ευρώπης-φρούριο. Η Ευρώπη χρειάζεται τη λελογισμένη νόμιμη μετανάστευση με όρους και κανόνες, στη βάση των δικών της επιλογών και προτεραιοτήτων, όπως χρειάζεται να καταπολεμήσει την παράτυπη μετανάστευση και τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών.
Η χώρα μας πως θα αντιμετωπίσει την κρίση του προσφυγικού – μεταναστευτικού, όταν η λεγόμενη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν εφαρμόζεται ούτε στο ελάχιστο;
Είναι δικαιολογημένα τα παράπονα που έχουμε. Δυστυχώς, έτσι είναι η Ευρώπη και έτσι προχωρά. Με αντιφάσεις, ελλείματα και επώδυνους συμβιβασμούς. Όμως, επιτρέψτε μου μια μικρή διαφωνία στο «ελάχιστο». Η ΕΕ έχει δώσει και πόρους και στήριξη στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης και την ενίσχυση ενταξιακών πολιτικών. Το γεγονός ότι πριν το 2019 δεν αξιοποιήθηκαν στον βαθμό που έπρεπε είναι περισσότερο δική μας ευθύνη. Από την άλλη, είναι αλήθεια ότι κάποιοι στην Ευρώπη επιμένουν να υποκρίνονται ότι το ζήτημα δεν τους αφορά. Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδείξει την αποφασιστικότητά της να προστατεύσει τα σύνορα της χώρας που είναι, σε μεγάλο βαθμό, και εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Η πολιτική μας είναι δίκαιη αλλά αυστηρή και έχει φέρει αποτελέσματα. Σήμερα, έχουμε ένα σύστημα αντιμετώπισης και διαχείρισης των παράτυπων ροών που δεν υπήρχε πριν το 2019. Όμως, προφανώς, καθώς το φαινόμενο είναι δυναμικό, είμαστε σε διαρκή επιφυλακή. Άλλωστε, η σύλληψη τόσων διακινητών και οι δεκάδες καθημερινές αποτροπές αυτό δείχνουν.
Η Frontex εξετάζει το ενδεχόμενο αναστολής των δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, έπειτα από σχετική σύσταση του αρμόδιου για τα θεμελιώδη δικαιώματα, Γιόνας Γκρίμεντεν. Και το θέμα συνδέεται με το ναυάγιο της Πύλου. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός εκτός από το να ανεγείρει τείχη και να μη διαχειρίζεται κρίσεις όπως αυτή της Πύλου πριν εξελιχθούν σε ναυάγια, τι κάνει για να διασώσει τους ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους αναζητώντας καλύτερη τύχη;
Κοιτάξτε έχει γίνει πολύ συζήτηση σχετικά, όχι πάντα στη σωστή βάση. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι δημοκρατικές και φιλελεύθερες, ίσως το περισσότερο από οπουδήποτε αλλού. Και είναι, σε μεγάλο βαθμό, δομημένες πάνω στην έννοια του κράτους δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό οι ακτοφυλακές των ευρωπαϊκών κρατών έχουν διασώσει εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες. Μόνο το ελληνικό Λιμενικό έχει διασώσει σχεδόν μισό εκατομμύριο από το 2012 μέχρι σήμερα. Είναι, λοιπόν, παράδοξο και, ενδεχομένως, κακόπιστο και εκ του πονηρού να κατηγορούνται ότι δεν το κάνουν. Αυτό που οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν κάνουν και δεν πρόκειται να κάνουν είναι να παραδώσουν τα κλειδιά τους στους εγκληματίες διακινητές. Οι δημοκρατίες μας έχουν τον πρώτο λόγο και δεν μπορεί παρά να έχουν τον πρώτο λόγο για το ποιος μεταναστεύει εντός μας. Είναι άλλο πράγμα η υποχρέωση διεθνούς προστασίας των προσφύγων, την οποία οφείλουμε, και άλλο η οικονομική μετανάστευση που πρέπει να γίνεται με όρους και κανόνες που η χώρα υποδοχής θέτει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιδορήθηκε και του ασκήθηκε κριτική για τον τρόπο που διαχειρίστηκε το προσφυγικό – μεταναστευτικό, όταν ήταν στην κυβέρνηση. Ωστόσο και η πολιτική που άσκησε η κυβέρνηση της ΝΔ επί 4 χρόνια όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά οδήγησε στο θάνατο πολλούς ανθρώπους. Όλα όσα συνέβησαν επί 4 χρόνια με τα λεγόμενα push backs και τους πνιγμούς στο Αιγαίο δεν σας προβληματίζουν; Εκτός αν δεν συνέβησαν ποτέ βίαιες επιστροφές…
Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε παταγωδώς. Και εξαιτίας των ιδεοληψιών του αλλά και εξαιτίας της απίστευτης διαχειριστικής του ανεπάρκειας. Έλαβε σημαντική οικονομική στήριξη από την ΕΕ και παρέδωσε το αίσχος της Μόριας. Οι πνιγμοί, μετά το 2019, έχουν μειωθεί σημαντικά. Γιατί η πολιτική μας αποθαρρύνει αντί να αποθρασύνει τους διακινητές. Και στέλνει αυστηρό μήνυμα σε όσους σκέφτονται την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού προκειμένου να διασαλέψουν την εθνική μας κυριαρχία και τη δημόσια τάξη. Από κει και πέρα, η πολιτική μας είναι και δεν μπορεί παρά να είναι βασισμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Αλλά, ταυτόχρονα, δεν είμαστε αφελείς.
Η άνοδος κομμάτων της ακροδεξιάς στην Ελλάδα που βλέπουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως απειλή για τη χώρα μας, μπορεί να οδηγήσει την κυβέρνηση σε λάθος αποφάσεις;
Η κυβέρνηση της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη εκπροσωπεί το ευρωπαϊκό κέντρο. Και έχει ευθύνη να συνεχίσει να εκπροσωπεί τη φωνή του ορθού λόγου και της μετριοπάθειας τόσο στο εσωτερικό, προς όφελος του εθνικού συμφέροντος, όσο και στο ευρωπαϊκό επίπεδο, ως το μεγαλύτερο κόμμα σήμερα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς. Οι μονίμως φωνασκούντες περί ακροδεξιάς απόκλισης θα απογοητεύουν, για μια ακόμα φορά. Και η ΝΔ θα συνεχίσει να συσπειρώνει τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού που δεν θέλει ούτε κραυγές ούτε κροκοδείλια δάκρυα αλλά αποτέλεσμα και λύσεις στα προβλήματά του.