30.4.2019
Ο μεγάλος νικητής των ισπανικών εκλογών της περασμένης Κυριακής είναι, αναμφισβήτητα, οι Σοσιαλιστές, που κέρδισαν 37 επιπλέον έδρες σε σχέση με τις εκλογές του 2015. Ο χάρτης της Ισπανίας βάφτηκε κόκκινος αφού οι Σοσιαλιστές πρώτευσαν στις περισσότερες επαρχίες της χώρας.
Η νίκη των Σοσιαλιστών γίνεται μεγαλύτερη αν συνδυαστεί με τον καταποντισμό των άλλοτε ανερχόμενων Podemos. Πριν τέσσερα χρόνια, οι Podemos απειλούσαν να αντικαταστήσουν τους Σοσιαλιστές ως το κυρίαρχο κόμμα στα αριστερά του κέντρου, όπως συνέβη στην Ελλάδα με τον Σύριζα σε βάρος του ΠΑΣΟΚ. Ολόκληρη η στρατηγική του Πέντρο Σάντσεθ, του αρχηγού των Σοσιαλιστών, βασίστηκε στο να αποτρέψει κάτι τέτοιο και το κατάφερε.
Πέρα από τους Podemos, ο άλλος μεγάλος ηττημένος των εκλογών είναι η ισπανική κεντροδεξιά, το Λαϊκό Κόμμα, που έχασε τις μισές του έδρες και είχε τη χειρότερη επίδοση στην ιστορία του. Η πτώση του Λαϊκού Κόμματος οφείλεται και στην άνοδο του ακροδεξιού Vox, του πρώτου τέτοιου κόμματος που εισέρχεται στην ισπανική βουλή στη μετά-Φράνκο εποχή.
Η Ισπανία ήταν η χώρα στην οποία, εξαιτίας της μακράς δικτατορίας του Φράνκο, η ακροδεξιά δεν είχε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Τώρα, η χώρα χάνει αυτή της την ιδιαιτερότητα και αποκτά μια εθνικιστική ακροδεξιά, όπως έχουν σήμερα οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η βασική αιτία για την άνοδο της ισπανικής ακροδεξιάς βρίσκεται στο Καταλανικό. Η απαίτηση των Καταλανών εθνικιστών για ανεξαρτησία από την Ισπανία πυροδότησε τον ισπανικό εθνικισμό και την αντίδραση μερίδας των ψηφοφόρων για αυστηρή αντιμετώπιση των Καταλανών εθνικιστών, που φτάνει μέχρι την κατάργηση της αυτονομίας της Καταλονίας.
Το πολιτικό σκηνικό της Ισπανίας παραμένει κατακερματισμένο και ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης θα είναι δύσκολος και επισφαλής. Ο παλιός δικομματισμός έχει αντικατασταθεί από πέντε εθνικά κόμματα και πολλά περιφερειακά. Αν προσθέσει κάνεις τους φιλελεύθερους Ciudadanos, που είναι το τρίτο σήμερα κόμμα, στη δεξιά, τότε δεξιά και αριστερά έχουν περίπου τον ίδιο αριθμό εδρών. Το προβάδισμα, φυσικά, έχει ο Σάντσεθ, ως ηγέτης του πρώτου και με διαφορά κόμματος. Θα χρειαστεί, ωστόσο, να συνασπισθεί με τους Podemos, που εχθρεύεται, και με διάφορα μικρά εθνικιστικά κόμματα, των οποίων τις απαιτήσεις δύσκολα μπορεί να ικανοποιήσει.
Η πολιτική αστάθεια που πλήττει την Ισπανία από το 2015, όταν το παλαιό κομματικό σύστημα ανατράπηκε, μάλλον θα συνεχιστεί, προσθέτοντας μια ακόμα αβεβαιότητα στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό.