Η Ελλάδα στην πρωτοπορία, 1821-2021 (Βημαgazino, 31.01.2021)

Η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση είναι μια χρυσή ευκαιρία για τη σύγχρονη Ελλάδα να ξανασυστηθεί στον κόσμο. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο ένα έθνος με ένδοξο αρχαίο παρελθόν και γλώσσα που το συνδέει με τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος.

Η σύγχρονη Ελλάδα, όπως γεννήθηκε μέσα από μια μεγάλη επανάσταση, υπήρξε και παραμένει ένας πρωτοπόρος σκαπανεύς των πιο ριζοσπαστικών πολιτικών ιδεών και αξιών, δηλαδή της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισονομίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου, της αυτοδιάθεσης και, συνολικά, της πίστης στην πρόοδο, ότι δηλαδή οι ανθρώπινες κοινωνίες μπορούν και πρέπει να αλλάζουν προς το καλύτερο.

Οι Έλληνες επαναστάτες πολέμησαν το οθωμανικό καθεστώς δουλείας, ανισότητας και αυθαιρεσίας, με οδηγό τις ιδέες του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Το πρώτο επαναστατικό σύνταγμα, που ψήφισαν στην Επίδαυρο, σηματοδοτεί τη ρήξη με μια μακραίωνη πολιτική παράδοση και αποδεικνύει την τεράστια φιλοδοξία τους για την οικοδόμηση μιας νέας κοινότητας ελεύθερων πολιτών και όχι υπόδουλων υπηκόων.

Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε συνέχεια της Αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης και μεταλαμπάδευσε τις ριζοσπαστικές ιδέες της ελευθερίας και της δημοκρατίας στην ευρωπαϊκή Ανατολή. Από την πρώτη στιγμή αποτέλεσε παγκόσμιο γεγονός που συγκίνησε, με ένα πρωτόγνωρο τρόπο, τη διεθνή κοινή γνώμη και προσέλκυσε την υποστήριξη πολλών ανήσυχων πνευμάτων του καιρού της.

Έκτοτε, η σύγχρονη Ελλάδα επέμεινε να ακτινοβολεί τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή της, παρά τις κρίσεις και τις οπισθοχωρήσεις που η ίδια κατά καιρούς γνώρισε, ιδίως κατά τη διάρκεια του δύσκολου πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Εισήγαγε πρώτη από όλες τις χώρες ανατολικά του Ρήνου την καθολική ψηφοφορία, τον συνταγματισμό, τον κοινοβουλευτισμό και την αρχή της δεδηλωμένης, τον δικαστικό έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων και όλους εκείνους τους θεσμούς που αποτελούν τη βάση του σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους δικαίου.

Άλλωστε, μαζί με την Επανάσταση, η χώρα μας γιορτάζει φέτος και τα 40 χρόνια από την ένταξή της στην ΕΟΚ. Τα δυο γεγονότα δεν βρίσκονται μόνο σε χρονολογικό αλλά και σε ουσιαστικό συντονισμό. Η ένταξη της Ελλάδας στην πολιτική Ευρώπη το 1981 ήταν η συνέχεια, που συνέδεσε τις ιδέες, την πολιτική σύλληψη και τις φιλοδοξίες των επαναστατών του 1821 με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Σήμερα, η Ελληνική Δημοκρατία μπορεί να υπερηφανεύεται για τις αντοχές της, μετά από μια πρωτοφανή οικονομική κρίση που την πίεσε αλλά δεν την κατέστρεψε, όπως πολλές Κασσάνδρες προέβλεπαν. Γι’αυτό η σημερινή Ελλάδα δικαιούται να γιορτάσει με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση για το μέλλον της, τα 200 χρόνια της επανάστασής της και των μεγάλων επιτευγμάτων του ανεξάρτητου εθνικού βίου της και, ταυτόχρονα, του άρρηκτου δεσμού της με την Ευρώπη και τη Δύση.