ΗΠΑ-Ευρώπη: το τίμημα του λαϊκισμού και το “παράδοξο” της πιθανής εκλογής Μπάιντεν (18.07.2020)

Απόψεις

Μέχρι τα μέσα Ιουνίου, ΗΠΑ και Ευρώπη συμπορεύονταν στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Τον τελευταίο ενάμιση μήνα, εμφανίστηκε στις ΗΠΑ ένα δεύτερο, χειρότερο από το πρώτο, κύμα της πανδημίας, ενώ η Ευρώπη, με εξαίρεση τα Βαλκάνια βόρεια της Ελλάδας, φαίνεται πως έχει ελέγξει την πανδημία, τουλάχιστον, προς το παρόν. Η απόκλιση είναι τεράστια, ιδίως στις “ηλιόλουστες” αμερικανικές πολιτείες του νότου και της δύσης.

Μια εξήγηση έχει να κάνει με την ανικανότητα της αμερικανικής ηγεσίας. Ο Τραμπ αρέσκεται να μαζεύει γύρω του ανθρώπους που δεν ξέρουν και να τα βάζει με όσους ξέρουν, όπως ο έμπειρος επιδημιολόγος Dr. Fauci. Τα μέτρα προστασίας πολιτικοποιήθηκαν. Για πολλούς, το να φοράς μάσκα σημαίνει ότι είσαι φιλελεύθερος (Δημοκρατικός) και απέναντι στον Ρεπουμπλικάνο Τραμπ.

Με αυτά και με τα άλλα, οι ΗΠΑ, η ισχυρότερη χώρα του πλανήτη και με το πιο προηγμένο σύστημα υγείας στην κορυφή της επιστημονικής πρωτοπορίας, βρίσκεται στη δίνη της χειρότερης υγειονομικής κρίσης των τελευταίων εκατό ετών (από την εποχή της ισπανικής γρίπης το 1918). Αντίθετα, η Ευρώπη με ηγέτες τύπου Μέρκελ και Μητσοτάκη, δηλαδή σοβαρούς, μετριοπαθείς, αποτελεσματικούς, που ακούνε τους ειδικούς και έχουν ως προτεραιότητα τη δημόσια υγεία, τα έχει καταφέρει πολύ καλύτερα (μετά τις πρώτες δραματικές εβδομάδες στην Ιταλία, την Ισπανία κ.α.).

Το καλό, για όσους θεωρούν τον Τραμπ έναν χυδαίο λαϊκιστή, τοξικό για τις ΗΠΑ αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, είναι ότι κάθε μέρα που περνάει απομακρύνεται η πιθανότητα επανεκλογής του. Προσωπικά, έχω διακινδυνεύσει, εδώ και δυο εβδομάδες, μια πρόβλεψη, ότι ο Τραμπ θα χάσει στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Όμως, η αλήθεια είναι ότι τον Τραμπ θα τον κερδίσει ο κορονοϊός και όχι ο Μπάιντεν. Χωρίς την πανδημία, που αποκάλυψε σε πολλούς ψηφοφόρους του, ιδίως μεγάλης ηλικίας, τις “θανατηφόρες” ελλείψεις του και με την αμερικανική οικονομία σε διαρκή άνοδο μέχρι τον Φεβρουάριο, πιθανόν να επανεκλέγονταν.

Η αμφίρροπη πολιτική μάχη στις ΗΠΑ είναι αυτή για τον έλεγχο της Γερουσίας. Αν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν να κερδίσουν τρεις έδρες από τους Ρεπουμπλικάνους χωρίς να χάσουν οι ίδιοι καμία, αποκτούν την πλειοψηφία και στην πανίσχυρη “Άνω Βουλή” του Κογκρέσου.

Και τότε, ο “κεντρώος” Μπάιντεν μπορεί να αποδειχτεί πολύ πιο ριζοσπαστικός. Με άλλα λόγια, ένας νέος Λύντον Τζόνσον, ο οποίος προερχόμενος από το Τέξας και για χρόνια γερουσιαστής (πριν διαδεχτεί τον δολοφονημένο Κέννεντυ), θεωρούνταν, όπως σήμερα ο Μπάιντεν, “συντηρητικός” για πολλούς Δημοκρατικούς αλλά κατάφερε να επιβάλει μια σειρά από μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, που άλλαξαν την Αμερική προς το καλύτερο.

Η – αμερικανική τουλάχιστον – ιστορία διδάσκει ότι πολύ συχνά οι μεγάλες αλλαγές ξεκινούν από το κέντρο, ακριβώς γιατί χρειάζονται ευρύτερες πλειοψηφίες και συναινέσεις που συχνά μόνο από το κέντρο μπορεί να δημιουργηθούν.