Στις 31 Αυγούστου, ο υποστράτηγος Chris Donahue, διοικητής της 82ης αερομεταφερόμενης μεραρχίας, επιβιβάστηκε τελευταίος στην τελευταία πτήση εκκένωσης από το αεροδρόμιο της Καμπούλ. Μετά από 20 χρόνια πολέμου, 2.3 τρισ. δολάρια και με απώλειες τριών χιλιάδων στρατιωτών, οι Αμερικάνοι ακολούθησαν τα χνάρια των Σοβιετικών και αποχώρησαν από το Αφγανιστάν, έχοντας κερδίσει όλες τις μάχες αλλά όχι τον πόλεμο.
Το 2001, οι ΗΠΑ εισέβαλλαν στο Αφγανιστάν για να εξολοθρεύσουν τον Μπιν Λάντεν και την Αλ-Κάιντα, η οποία είχε βρει καταφύγιο στο καθεστώς των Ταλιμπάν. Στη συνέχεια, ο στόχος της επέμβασης «εμπλουτίστηκε» απερίσκεπτα και συμπεριέλαβε ένα υπερ- φιλόδοξο σχέδιο «εκδημοκρατισμού» και «εκδυτικοποίησης» της χώρας, το οποίο ήταν καταδικασμένο εξαρχής και, εν τέλει, οδηγήθηκε στο προδιαγεγραμμένο τέλος του.
Ωστόσο, ο τρόπος της αποχώρησης των Αμερικανών υπήρξε προβληματικός και, σε επίπεδο τουλάχιστον εικόνας και συμβόλων, ταπεινωτικός για την αξιοπιστία της αμερικανικής ισχύος. Η νίκη των Ταλιμπάν είναι μια μεγάλη αποτυχία των ΗΠΑ και της Δύσης συνολικά, την ώρα που οι αντίπαλοί τους ενδυναμώνονται κι εμείς έχουμε «ποντάρει» την ασφάλειά μας στην επιστροφή της Δύσης, μετά από μία τετραετία απομονωτισμού και γεωπολιτικής μονομέρειας επί Τραμπ. Ταυτόχρονα, δημιουργεί ένα νέο μεταναστευτικό κύμα προς την Ευρώπη.
Οι αντίπαλοι της Δύσης και των ΗΠΑ χαίρονται, όμως γνωρίζουν ότι το Αφγανιστάν αποδείχτηκε μια μαύρη τρύπα για πολλούς ισχυρούς, όπως η Βρετανική Αυτοκρατορία, η Σοβιετική Ένωση και, τώρα, η Αμερική και δεν θέλουν να μπλέξουν. Οι τζιχαντιστές ανά τον κόσμο έχουν αναθαρρήσει, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος ενίσχυσης της διεθνούς αστάθειας αν το Αφγανιστάν κατρακυλήσει κι άλλο σε μία εμφυλιοπολεμική κατάσταση.
Για το Πακιστάν, τον βασικό υποστηρικτή των Ταλιμπάν, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Αφενός, επιθυμούσε διακαώς την ήττα των φιλο-δυτικών κυβερνήσεων στο Αφγανιστάν, αφετέρου, τώρα καλείται να διαχειριστεί την εισροή εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων καθώς και μία έξαρση του ριζοσπαστικού πολιτικού Ισλάμ και της παραγωγής οπίου. Στο μεταξύ, η Τουρκία, που συμπληρώνει τον φιλο-ισλαμιστικό άξονα Κατάρ-Πακιστάν, διεκδικεί να αναλάβει «γεφυροποιητικό» ρόλο μεταξύ του νέου καθεστώτος και της Δύσης.
Το βέβαιο είναι ότι στην Ευρώπη δεν μπορούμε να ξαναζήσουμε την προσφυγική κρίση του 2015. Πρέπει να κινηθούμε σε δυο επίπεδα. Στο εθνικό έχουμε προετοιμαστεί και διασφαλίσει τα σύνορά μας. Στο ευρωπαϊκό-διεθνές θα πρέπει η Ε.Ε. να πιέσει την υπό διαμόρφωση κυβέρνηση του Αφγανιστάν να σεβαστεί ένα ελάχιστο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε αντάλλαγμα για την ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια που μπορεί να παρέχει. Και, βέβαια, να βοηθήσει οικονομικά τις όμορες χώρες να αντιμετωπίσουν το προσφυγικό.
Προς το παρόν, η Δύση έχει πολλά να σκεφτεί και να κάνει για να μην επαναλάβει τα ολέθρια λάθη του παρελθόντος που οδήγησαν σήμερα σε αυτή την τραγωδία και επιδεινούμενη ανθρωπιστική κρίση. Και, η Ευρώπη οφείλει, και με τη δική μας βοήθεια και ενεργό συμβολή, να εγκαταλείψει την εσωστρέφεια και γεωστρατηγική της αμεριμνησία προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στον δύσκολο και ανταγωνιστικό 21ο αιώνα.