Κατά την ολιγοήμερη οικογενειακή απόδρασή στην πανέμορφη ορεινή Ελλάδα, στη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο, οδήγησα πολύ (σημειωτέον ότι το σημερινό εθνικό οδικό δίκτυο δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα των παιδικών μου χρόνων, σημάδι της προόδου της χώρας).
Ένα από τα πράγματα που μου έκαναν εντύπωση ήταν το εξής: στο μέσο της παλαιάς Ε.Ο. Κοζάνης-Ιωαννίνων, στα δεξιά του ορμητικού Σαρανταπόρου, ο ταξιδιώτης έρχεται αντιμέτωπος με ένα “μνημείο” που γεννά πολλά ερωτηματικά.
Πρόκειται για ένα ιστορικό “πάρκο”, αφιερωμένο στην “πιο ένδοξη στιγμή του ΚΚΕ”, τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας! Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Τη χοντροκομμένη αισθητική ή ακόμα περισσότερο την προσπάθεια των εμπνευστών του “μνημείου” να παρουσιάσουν τον αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο, μια απίστευτη εθνική τραγωδία, ως μέγα επίτευγμα του ΚΚΕ;
Είναι πραγματικά άξιο απορίας τι εξυπηρετεί το συγκεκριμένο κιτς υπερθέαμα, πέρα από το να συντηρήσει έναν ξεπερασμένο διχασμό και, ενδεχομένως, να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα γι’ αυτούς που τους προσπέρασε η ιστορία.
Το βέβαιο είναι ότι η άλλη πλευρά, αυτή που βρέθηκε στη σωστή πλευρά της ιστορίας, δεν τόλμησε ποτέ, στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, να στήσει ένα αντίστοιχο “μνημείο”. Και πως σε αντίθεση με τον γνωστό κανόνα ότι οι νικητές γράφουν την ιστορία, εννοώντας ότι ως νικητές διαμορφώνουν και κυριαρχούν στη μνήμη, στην Ελλάδα υπήρξε μια, το λιγότερο, ενδιαφέρουσα, πρωτότυπη και, σίγουρα, πρωτόγνωρη αντιστροφή με τους χαμένους να επικρατούν και, εν πολλοίς, να καθορίζουν την ιστορική μνήμη… Και, τέλος, πως η χώρα δεν έχει ανάγκη ούτε την παραχάραξη της ιστορίας ούτε τη διχόνοια.
Σύντομη υποσημείωση: το “μνημείο” είναι περίκλειστο από χαμηλό φράχτη και η είσοδος του κλειδωμένη. Μοιάζει να αιωρείται ως ένας ιδιωτικός χώρος σε δημόσια θέα, σαν μνημείο που “ντρέπεται” να ανοιχτεί και προτιμά να παραμένει κλειδωμένο. Κάτι είναι κι αυτό…