Ανατολίτικα παζάρια (Απογευματινή)

Η εμπλοκή στην αναβάθμιση των παλαιών και στην πώληση νέων μαχητικών F-16 στην Τουρκία έχει προκαλέσει τεράστιο εκνευρισμό στην Άγκυρα. Χωρίς συμφωνία με τις ΗΠΑ, η τουρκική πολεμική αεροπορία παραμένει καθηλωμένη σε μια προηγούμενη τεχνολογική γενιά, της δεκαετίας του 1980 και του 1990, και δεν μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Μέχρι πριν λίγο καιρό, μια τέτοια εμπλοκή θεωρούνταν αδιανόητη και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Σήμερα αποδεικνύει τη ραγδαία επιδείνωση των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιχείρησε την περασμένη εβδομάδα μια συμφωνία, στην πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον επί Προεδρίας Μπάιντεν. Πρότεινε την άρση του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ σε αντάλλαγμα της αναβάθμισης και πώλησης των F-16.

Ωστόσο, αιφνιδιάστηκε από την άμεση και κάθετη αντίδραση του Αμερικάνου ομολόγου του, Άντονι Μπλίνκεν. Ο Μπλίνκεν ξεκαθάρισε στην εμβρόντητη τουρκική αντιπροσωπεία ότι δεν μπορεί και δεν τολμά να προσεγγίσει καν το Κογκρέσο, αν πρώτα η Τουρκία δεν άρει το βέτο της, και πως δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε ένα ανατολίτικο παζάρι. Όχι μόνο αρνήθηκε να συζητήσει την τουρκική πρόταση αλλά επισήμανε το πολύ αρνητικό για την Τουρκία κλίμα στο Κογκρέσο και πως για να έχει την οποιαδήποτε ελπίδα επιτυχίας η παρέμβασή του εκεί, θα πρέπει η Τουρκία να δείξει πρώτα καλή διαγωγή.

Η απάντηση του Μπλίνκεν εξαγρίωσε τον Τσαβούσογλου και λίγο έλειψε να την πληρώσει ο Τούρκος πρέσβης, ο οποίος προσπαθούσε να τον καθησυχάσει. Η ανταπάντηση του Τσαβούσογλου ήταν ότι οι Σκανδιναβοί θα πρέπει να περιμένουν την επομένη των τουρκικών εκλογών. Στο μεταξύ, η ακύρωση της επίσκεψης του Σουηδού Υπουργού Άμυνας στην Τουρκία σηματοδοτεί μια νέα επιδείνωση στις τουρκο-σουηδικές σχέσεις και εντείνει το αδιέξοδο.

Η αποτυχία της επίσκεψης Τσαβούσογλου είχε κι άλλες πλευρές. Οι Αμερικανοί ζήτησαν να μην προχωρήσει η εξομάλυνση των σχέσεων με τον Μπασάρ Άσαντ στη Συρία, όμως οι Τούρκοι επέμεναν ότι θα πράξουν κατά το συμφέρον τους με δεδομένο τα εκατομμύρια Σύριων προσφύγων που έχουν δεχτεί και την υποστήριξη των Αμερικανών στους Κούρδους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ επιχείρησε να δει την ηγεσία των αμερικανο-εβραϊκών οργανώσεων αλλά, όλως τυχαίως, μεγάλο μέρος της απουσίαζε από την αμερικανική πρωτεύουσα.